Дугуйдан үөһэттэн этитиилээх айаҥҥа бэлэмнэнэр

Бу күннэргэ Өймөкөөн сылгыһыта  Дугуйдан Винокуров Магадаан уобалаһын Сэйимчээнинэн аһаҕас халлаан анныгар, хаар анныгар, хоно сылдьар айаҥҥа бэлэмнэнэр.  

Дугуйданы Өймөкөөнтөн кини таҥаһын ыраах айаҥҥа барарыгар тикпит Таатта аатырбыт иистэнньэҥэ  Изабелла Элякова бэйэтэ тэрийэн атаарыаҕа.

— Дугуйдан “ыраах айаҥҥа барар таҥаһын тик” диэн ким да көрдөспөтөҕө.  Дугуйдан хаар анныгар хоно сылдьан айаҥҥа турунарын оччолорго кини бэйэтэ да, мин да билбэт этибит. Мин эрдэттэн сылгыһыт таҥаһын тигэргэ ылсыбытым. Дьиктитэ баар, бассаапка сылгыһыт кыһыҥҥы таҥаһын тигэрбэр тириинэн, тыһынан көмөлөһөллөрүгэр ыҥырыы таһаарбыппар, бүтүн өрөспүүбүлүкэттэн Өймөкөөн улууһун Төрүт нэһилиэгин олохтоохторо эрэ өйөөн, икки куул таба тыһын, куобах тириитин ыыппыттара. Ол ыыппыт түүлээхтэрэ сүрүннээн Дугуйдан таҥаһыгар бардылар. Кэлин  киниэхэ түүлээх таҥас тигэн эрэрбин истэн, Өймөкөөн нэһилиэгиттэн кыраайы үөрэтээччи Тамара Васильева ыт уонна саһыл тириитин ыыппыта. Аны санаатахха, уоллара ыраах айаҥҥа турунарын сэрэйбит курдук, өймөкөөннөр өйөөбүттэрэ – хайдах эрэ үөһэттэн этитии курдук эбит. Мин Дугуйдаҥҥа бэйэтигэр эмиэ эппитим: “Бу таҥаһыҥ тигиллэригэр эн биир дойдулаахтарыҥ өймөкөөннөр олугу уурбуттара”  диэн.

Дугуйданы Мандар Ууска майгыннатабын. Кини эдэр эрдэҕинээҕитин санатар. Эмиэ итинник ырыган, кыра уҥуохтаах этэ. Ол эрээри биир лэппиэскэ өйүөлээх, кумааҕылаах харандааһын туппутунан саха норуотун нэһилиэстибэтин үйэтитэргэ туруммута. Улахан айанньыт сүҥкэн үтүөтэ – билигин саха дьоно кини көрдөөн, чинчийэн булбут, өбүгэлэртэн кэлбит иис оһуорун, тимир оҥоһуктарын холобурдарын киэҥник тутта сылдьаллар.

Дугуйданы бастаан көрөн баран, тикпит таҥаһым киниэхэ улахан буолсу дуу дии санаабытым. Ол эрээри туттара-хаптара, саҥарара-иҥэрэрэ, тыла-өһө олохтооҕо, быһата, киһим көрөн олордохпуна харахпар улаатан кэлбитэ. Дьиктитэ баар, тикпит таҥаспын кэппитигэр, барыта сөрү-сөп түбэспитэ. Дьиҥэ бэйэтин көрбөккө сылдьан, хаартысканан эрэ сирдэттэҕим дии. Дугуйдан бу айанын аан дойду барыта кэтээн көрүөҕэ. Омуктар болҕомтолорун кини тугу аһыырыгар,  хайдах айанныырыгар ууруохтара суоҕа. Сүрүн толкуйдара “сахалар туох таҥаһы кэтэн, тоһуттар тымныыны тулуйаллар эбитий?” диэн буолуоҕа. Дьон бары Дугуйдан айанын таҥаһын сирийэн үөрэтиэхтэрэ, көрүөхтэрэ-истиэхтэрэ. Онон уолбут бу суолталаах экстремальнай  айана үөһээттэн ыйыллан кэлбит курдук, — диэн бэлиэтээтэ Изабелла Иннокентьевна.

Дугуйдан Винокуров ыраах айаҥҥа турунар айанын туһунан сиһилии «Саха сирэ» хаһыат чэппиэрдээҕи нүөмэригэр ааҕыҥ.