Дьүкээбил суһумнуур сириттэн…

Анаабыр улууһун  бочуоттаах олохтооҕо, РФ үтүөлээх учуутала,  «Кыа кыымнара» литературнай түмсүү салайааччыта Аксинья Егоровна Төрөөбүт төрүт тыл, сурук-бичик күнүгэр анаан-минээн Анаабыртан кэлэн, Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр бэйэтин айар талаанын киэҥ араҥаҕа сырдатта.

Үрүҥ Хайаҕа «Кыа кыымнара» литературнай түмсүүгэ олохтоох ааптардар, мелодистар, барыта 36 киһи дьарыктанар. Түмсүү тэриллибитэ 20-тэн тахса сыл буолла.

СӨ Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ,  СӨ норуодунай бэйиэтэ Иван Васильевич Мигалкин «Кыа кыымнара» литературнай түмсүү кыттыылаахтарын көрсөн, кинилэр суруйбут айымньыларын,  хоһооннорун үрдүктүк сыаналаабыта. Сааскылаахха Үрүҥ Хайа оскуолаларыгар, уһуйааннарыгар сылдьан, бэйэтэ суруйбут хоһооннордоох кинигэлэрин бэлэхтээбитин махтана ахталлар. Анаабырдар «Кыа кыымнара» түмсүү кыттыылаахтарын хоһооннорун, ырыаларын түмэн, «Дууһабыт иэйиитэ тус хоту дойдубар» диэн ааттаах бэртээхэй кинигэни таһаартарбыттара. Кинигэҕэ «Анаабыр уоттара» хаһыат кэрэспэдьиэннэрэ, мелодистар нотаҕа суруллубут ырыалара, ааптардар кэпсээннэрэ,  хоһоонноро киэҥник сырдатыллыбыттар. Үрүҥ Хайа С.В.Неустроева дириэктэрдээх оскуолатыгар сыл аайы долган бастакы поэтессата Огдо Аксенова  аатыгар сүгүрүйэн, оҕолор долган таҥаһын таҥнан тахсан, хоһоон  ааҕыытыгар күрэхтэһэллэр. Олохтоох хоһоон айааччылар, суруйааччы Н.Л.Туприн, норуот бэйиэтэ И.В.Мигалкин хоһооннорун оҕолор сөбүлээн ааҕаллар. Бу сыл аайы оскуолаҕа ыытыллар хоһоон күрэҕин учууталлар Е.В.Иванова, Октябрина Николаевна, Пелагея Ивановна, Лидия Прокопьевна, Александра Садриева, Лариса Дмитриевна, СӨ тыа  хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ С.И.Туприна тэрийэр ыыталлар.

Учууталлар учууталлара Аксинья Спиридонова 2005 с. «Быгдии таас», 2007 с. «Ойуулаах таас» диэн хоһооннорун хомуурунньуктара, 2010 с. «Морошкалаах барыанньа»  оҕолорго аналлаах кэпсээннэрэ, 2015 с. «Сүрэҕим сылааһын аныыбын»,   «С любовью к жизни земной”         кинигэлэрэ күн сирин көрбүттэрэ. Кини хоһоонноро киһи дууһатын таарыйаллар, истиҥнэр, ийэҕэ, оҕоҕо, тапталлаах кэргэҥҥэ,  айылҕаҕа, төрөөбүт дойдутугар, киэҥ нэлэмэн туундаратыгар, хаардаах хайаларыгар, муустаах муоратыгар таптала ырылыччы көстөр. Ону тэҥэ, нууччалыы тылбаастыыр, суруйар сүдү талааннаах.

Саха тылын учуутала  Аксинья Егоровна олоҕун аргыһа Валерий Егорович Спиридонов олохтоох хаһыакка элбэх ыстатыйаны суруйбута. Киэҥ-холку майгылаах, амарах аҕа этэ. Кинилэр сэттэ оҕону  төрөтөн, барыларын үөрэхтээн, үлэһит оҥорон атахтарыгар туруордулар. Михаил Валерьевич Дьокуускайга ДЮСШ успуорт оскуолатыгар тиэннис тириэньэрэ, Валериан Валерьевич Үрүҥ Хайаҕа сопхуос исписэлииһэ, Суруяна Валерьевна оскуола дириэктэрэ, Сардаана Валерьевна терапевт-быраас, Мариялаах Татьяна учуутал идэлээхтэр. Егор Валерьевич -– юрист идэлээх, Үрүҥ Хайаҕа баһылыгынан талыллан үлэлии олорор. Аксинья Егоровна «Ийэҕэ махтал» бэлиэнэн наҕараадаламмыта. Кини -– элбэх  сиэн тапталлаах эбээтэ, сүбэһитэ, улахан аал борохуот хамандыыра.

Аксинья  Егоровнаны  80 сааһын туолар үбүлүөйдээх сылынан эҕэрдэлээтилэр:  СӨ Тас сибээскэ уонна норуоттар  дьыалаларыгар  министиэристибэ департаменын салайааччытын солбуйааччы А.В.Маркова, Национальнай бибилэтиэкэ үлэһитэ Т.Н.Готовцева, СӨ Аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар ассоциацияларын бэрэсидьиэнин солбуйааччы Л.В.Христофорова, СӨ Арктика сайдыытыгар миниистирин солбуйааччы М.А.Погодаев, долганнар  ассоциацияларын бэрэссэдээтэлэ О.Ф.Терешкина, СӨ үөрэххэ, наукаҕа миниистирин солбуйааччы А.П.Аргунова,  РФ үтүөлээх худуоһунньуга Ю.В.Спиридонов, СӨ норуодунай бэйиэтэ И.В.Мигалкин, И.Спиридонов аатынан тэрилтэ дириэктэрэ Р.Д.Туприн, Бүлүүгэ бииргэ үөрэммит доҕотторо, аймахтара, оҕолоро уо.д.а. эҕэрдэлээтилэр.

Дьон-сэргэ быыстапканы, Т.В.Кайдалова сувенирдарын кэлиэксийэтин  сэргээн көрдө.

Аксинья Спиридонованы үбүлүөйдээх 80 сааһынан эҕэрдэлээн туран, оҕолорун, сиэннэрин тапталларыгар бигэнэн өссө да уһуннук олороргор, дьол-үөрүү аргыстанан, дьону-сэргэни үөрдэ сылдьаргар, айар  үлэҕэр ситиһиилээх буоларыгар баҕаран, алгыс тылбын аныыбын.

Галина БОРИСОВА-ТОЛБООНО,  Арассыыйа Суруналыыстарын, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.