Өймөкөөн Сордоҥнооҕор «Быйаҥ» оҕо лааҕырыгар оҕону үлэнэн иитэллэр

Өймөкөөн улууһун Сордоҥноох нэһилиэгин олохтоохторо Марта уонна Михаил Винокуровтар сайыҥҥы кэмҥэ оҕону үлэҕэ сыһыаран үлэ уонна сынньалаҥ лааҕырын үлэлэппиттэрэ быйыл 25-с сыла.

Бу туһунан Сордоҥноох нэһилиэгин олохтооҕо Мария Максимова бу курдук сырдатта:

— 2000 сылтан оҕону от үлэтигэр сыһыаран үлэлэтэр Винокуровтар лааҕырдарыгар бу сыллар усталарын тухары элбэх оҕо кинилэр лааҕырдарыгар үлэҕэ үөрэнэн, үлэһит бэрдэ буолла. Тыа киһитин сатабылыгар такайыллан, оҕолор билигин олохторугар үгүһү ситиспит дьон буола үүннүлэр. Сылтан сыл аайы бу лааҕырга оҕотун биэриэн баҕалаах төрөппүт үксээн иһэр. Манна оҕо оттуур эрэ буолбатах, тыа киһитин үлэтигэр-хамнаһыгар барытыгар эриллэр.

Бастатан  туран, тус туһунан эбээһинэстээхтэр. Холобура, Томтор оскуолатын 7 кылааһын үөрэнээччитэ Максим Горелый кууруссалары аһатар уонна сымыыт хомуйар үлэлээх. Онтон Томтор оскуолатын 7 кылааһын үөрэнээччитэ Давид Меркулов ньирэйдэри аһатар, Дьокуускай куорат 7-с оскуолатын 7 кылааһын үөрэнээччитэ Сандал Дягилев мас хайытар үлэлээх. Кини бу лааҕырга маҥнайгы кылаастан сылдьыбыт буолан, эр киһи сатыырын барытын сатыыр. Быйыл саас Михаил Прокопьевичтыын 4 аты айааһаабыттар. Саҥа айааһаммыт аттарынан Сандаллаах Ваня лааҕырдарыттан тэйиччи турар Сордоҥноохтон килиэптэрин, атын да астарын бэйэлэрэ таһаллар.

Быйыл төһө да уулаах дьыл буоллар, аттар ууттан иҥнибэттэр эбит. Маны таһынан, Сандал кэбиһиигэ солбуллубат от түстээччи. Кини түстээбит ото ардаҕы-самыыры билиммэт. Винокуровтар оҕолоругар сыл аайы үлэлээбиттэригэр хамнастарын төлүүллэр.

Лааҕыр өссө биир бастыҥ үлэһитэ Ваня Николаев эмиэ 6 сааһыттан ыраах Өлөөн улууһуттан сыл аайы кэлэн оттуур. Ваня сатаабата диэн суох. Кини Михаил Прокопьевич уҥа илиитэ, бастакы солбуйааччыта эбит. Күн аайы лааҕырга дьуһуурунайдыыллар: иһит сууйуута, дьиэни хомуйуу, чаанньыктарга уу кутан бэлэмнээһин. Быйыл сайын олус ардахтаах буолан, иккитэ улахан уу киирэн, оттуур ходуһалар уунан туолан тураллар. Ону ол диэбэккэ, оҕолор уһун саппыкынынан сылдьан оттууллар. Ходуһа уутун ыытаары илии хотуурунан отун охсон, ыраастаан хоруу онороллор, ууну ыыталлар.

Атырдьах ыйыгар эмиэ күн аайы ардаан, окко улаханнык мэһэйдээтэ. Ол кэмҥэ лааҕыр оҕолорун үс күннээх сынньалаҥҥа Улахан күөлгэ сырытыннардылар. Бу күөлгэ уу улаатан турар кэмигэр ханнык да тиэхиньикэ сатаан тиийбэт сиригэр Михаил Прокопьевич улахан вездеходунан лааҕыр оҕотун тиэйэн илдьэн, умнуллубат балыктааһыны тэрийдэ. Ийэлэрэ Марта Тимофеевна  маннык айаҥҥа тэбис-тэҥҥэ сылдьыһан, астарын-үөллэрин, иһиттэрин-хомуостарын барытын тиэйэ сылдьан аһатар.

Кэлиҥҥи кэмҥэ куоракка да, тыа да сиригэр биир улахан  кыһалҕанан оҕо нууччалыы эрэ саҥарара буолла. Лааҕырга кэлбит оҕолор эмиэ наар нууччалыы эрэ кэпсэтэллэр эбит. Ону Михаил Прокопьевич судургутук “манна бары сахаларбыт, онон сахалыы саҥарыҥ,  нууччалыы саҥарбыт оҕо ыстырааптанан иһит сууйар, атын да дьиэ үлэтин толоруо” диэн быһаарбыт. Онон лааҕырга сылдьарым тухары нууччалыы саҥарар оҕону истибэтим, эрээри сорох оҕо сахалыы олуттаҕастык уонна бытааннык саҥарарын бэлиэтээтим. Ити олох нууччалыы саҥарар оҕолор манна кэлэн сахалыы саҥара  үөрэннилэр диэн быһаардылар. Дьэ, Саха сирин үрдүнэн бүрүүкээбит уустук боппуруоһу тыа сирин үлэһит дьоно кылгас кэм иһигэр бэркэ быһаарбыттарыттан сөхтүм. Михаил Прокопьевич “оҕолорго ийэлэрэ эрийэн нууччалыы кэпсэттэхтэринэ, оҕолор ыстарааптанымаары сахалыы саҥараллар” диэн күлэр.

Түгэнинэн туһанан, Марта Тимофеевна уонна Михаил Прокопьевич махталларын тиэрдэллэр. Быйыл сайын улаханнык ууга барбыттарыгар,  өрөспүүбүлүкэттэн элбэх көмө онордулар. Ыччат министиэристибэтин ыҥырыытын ылынан  Үөһээ Бүлүүттэн Владимир Менкяров уонна Хаҥалас улууһуттан Эрсан Исаков волонтер быһыытынан кэлэн үлэлэстилэр. Куораттааҕы көмө гуманитарнай көмө ыстаабыттан хортуоппуй, бурдук, кэнсиэрбэ уо. д. а. аһынан-үөлүнэн көмө оҥорбуттар.  СӨ Ыччат министиэристибэтигэр уонна улуустааҕы землячествоҕа Винокуровтар барҕа махталларын тиэрдэллэр. Ууга ылларан, аҥаардас 7-с кылаас оҕолорунаан, отторун кыайбакка олордохторуна Дьокуускайтан көмөҕө улахан уоллара Игорь, Намҥа  олорор кыра уоллара уонна кини кэргэнин аймахтара икки улахан киһи, эбии тохсус кылаас үөрэнээччитэ кэлэн, окко улахан көмө буоллулар. “Дьокуускай куораттан төрдүс кылаастан ыла сайын аайы кэлэн оттоспут уолбут Артём Винокуров бу иэдээннээх кэмҥэ кэлэн эмиэ күүс-көмө буолла. Ууга былдьаммыт оппутун күн туран, хомуйан бүтэрдибит. Мантан салгыы оттуу түһэн баран, аны кыстыыр хотоммутун өрөмүөннүөхпүт, Ууга иккитэ ылларбыт хотону чөлүгэр түһэрэргэ үлэ үгүс” диэн Марта уонна Михаил Винокуровтар санааларын үллэстэллэр.

Мин үс күн бу лааҕырга сылдьан, оҕолор тыа дьонун үлэтин сатыылларыттан олуһун астынным. Бу, биллэн турар, Марта Тимофеевна уонна Михаил Прокопьевич сыралаах үлэлэриттэн тахсар. Бачча элбэх оҕону күн аайы тэрийэн үлэлэтэр, аһатар, таҥастарын-саптарын бэрийэр олус сылаалаах үлэ.  Марта уонна Михаил Винокуровтар Сордоҥноох нэһилиэгэ эмиэ ууга былдьаппытыгар үгүс көмөнү оҥорбут дьоҥҥо барҕа махталларын тиэрдэллэр. Оҕо лааҕырын быйылгы уустук кэмҥэ эрэ буолбакка, 25 сыл устата Сордоҥноох нэһилиэгин сис ыала Винокуровтар иккиэйэҕин кыайа-хото тутан, өрөспүүбүлүкэҕэ үтүө холобурунан буолаллар.