Өймөкөөн улууһа махтанар

Быйыл Өймөкөөн улууһугар айылҕа иэдээнэ – улахан алдьатыылаах халаан үгүс хоромньуну таһаарбыта. Ахсынньы 2-3 күннэригэр Дьокуускай куоракка төрүттэммитэ 105 сылыгар анаан Өймөкөөн улууһун күннэрэ ыытылынна. Ол чэрчитинэн СӨ Бырабыыталыстыбатын уонна улуус салалтатын биир бастакы холбоһуктаах тэрээһиннэрэ – халаан таһаарбыт содулун чөлүгэр түһэрии үлэтин түмүгүн таһаарар “төгүрүк остуол” буолла. 

Манна Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Дмитрий Садовников улуус дьаһалтатын үлэтин бэрт үрдүктүк сыаналаан, анаан тоһоҕолоон бэлиэтээтэ: «Улуус дьаһалтата уонна олохтоохторо халаан кэнниттэн уустук кэми чиэстээхтик туораан, тулуурдаахтарын уонна түмсүүлээхтэрин көрдөрбүттэрэ. Тута эрэгийиэннээҕи ыксаллаах быһыы-майгы биллэриллэн, өрөспүүбүлүкэ салалтатын көҕүлээһининэн айылҕа иэдээниттэн эмсэҕэлээбит улууска Саха сирин олохтоохторуттан быһаччы көмө оҥоһуллубута. Халаан кэмигэр эппиэтинэстээхтик уонна ситимнээхтик үлэлээбиттэрин иһин өрөспүүбүлүкэ салалтата оройуон салайааччыларыгар ураты махталбытын тиэрдэбит. Түргэнник ылыныллыбыт быһаарыылар, өрөспүүбүлүкэтээҕи сулууспалары кытта бииргэ үлэлээһин, салалта тус эбэһээтэлистибэтэ ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит Өймөкөөн дьонугар араас көмөнү көдьүүстээхтик тэрийэр кыаҕы биэрбитэ. Маннык салалталаах улуус ханнык баҕарар ыарахаттары туоратар, кэскиллээх сайдыы суолун торумнуур кэскиллээх диэн бигэ эрэллээхпин», — диэн эттэ.

Бу ыарахан кэмҥэ Өймөкөөн олохтоохторугар өрөспүүбүлүкэ 13 оройуонуттан 289 волонтер, устудьуоннар бөлөхтөрө, ситэриилээх былаас уорганнарыттан тутуу биригээдэлэрэ көмөлөспүттэрин бэлиэтиир тоҕоостоох.

Өймөкөөн улууһа ууга бараатын кытта аан бастакынан Амма улууһун баһылыга Степан Кузьмин өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар ыҥырыы таһаарбыта.

Норуот күүһэ — көмүөл күүһэ

Айылҕа бу иэдээнигэр, чуолаан икки алдьатыылаах халааҥҥа, Өймөкөөн нэһилиэгэ ордук улаханнык эмсэҕэлээбитэ. Олохтоох дьаһалта отчуотун чахчыларыгар олоҕуран, сыыппара хараҕынан анаардахха, бу нэһилиэккэ килиэп астыыр дьиэ, икки маҕаһыын, үс муниципальнай дьиэ, 150 дьон олорор дьиэтэ, 201 тиэргэн, онно 705 киһи (онтон оҕото 232) ууттан эмсэҕэлээбиттэрэ. Оттуур ходуһа 80% ууга былдьаммыта, нэһилиэк иһинээҕи суол, муоста алдьаммыта. Алдьатыылаах халаан “Өймөкөөн-Томтор” хайысханан айан суолун уонна алта муостаны сууйбута, төлөпүөн, уот остуолбаларын, сибээс лииньийэтин, үс искибиэри, үс оҕо оонньуур, икки успуорт былаһааккатын, икки тренажер комплексын уу ылбыта…

Маныаха эрэгийиэннээҕи ыксаллаах быһыы-майгы биллэриллэн, Ил Дархан Айсен Николаев араас өйөбүл оҥоһулларын дьаһайан, өрөспүүбүлүкэ бүттүүнэ көмөҕө туруммута. Амма, Бүлүү, Үөһээ Бүлүү, Горнай, Мэҥэ Хаҥалас, Нам, Ньурба, Сунтаар, Таатта, Томпо, Уус Алдан, Чурапчы, Хаҥалас улуустарыттан, Дьокуускай куораттан, ХИФУ устудьуоннара кэлэн улахан өйөбүлү оҥорбуттара. Маны таһынан, Дьокуускайтан өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо оҥорбут гуманитарнай көмөлөрө тиһигин быспакка кэлэ турбута. Олохтоохторго дьиэлэрин оҥостоллоругар тоҕус КамАЗ массыына тутуу матырыйаала тиэллэн кэлбитэ, олохтоох дьаһалта икки ыарахан уйуктаах массыынанан тутуу матырыйаалын эбии аҕалтарбыта. Улууска 425,1 туонна көмө от тиэллэн кэлбитэ.

Суол-иис оҥоһуутугар эмиэ бэрт улахан үлэ барбыта. Ол курдук, Томтор уонна Өймөкөөн нэһилиэктэрин икки ардынааҕы суол, Өймөкөөҥҥө — үс, Хара-Тумулга — икки, Биэрэк Үрдүгэр үс муоста оҥоһуллубуттара.

Көмүсчүттэри кытта — биир санаанан

Быйылгы халааҥҥа былырыын баһылыгынан талыллыбыт Александр Оконешников уонна кини хамаандата улахан тургутууну ааста. Бу туһунан оройуон баһылыга санаатын маннык үллэһиннэ: «Быйыл сайын улуус салалтатыгар киммитин-туохпутун быһаарар кэм ааста. Өрөспүүбүлүкэ улуустарын баһылыктара кыттыылаах «төгүрүк остуолга» СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Дмитрий Садовников биһиэхэ үрдүк сыанабылы биэрдэ. Онон быйылгы халаан ыраастаныыны аҕалбыт, улууска саҥа саҕахтары, сайдыы суолун түстүүргэ олугу уурбут буолуон эмиэ сөп курдук. Ханнык эрэ кэмҥэ улууспут олоҕо-дьаһаҕа араас төрүөттэн тохтоон, “батыллан” ылбыт буоллаҕына, халаан кэмигэр өрөспүүбүлүкэ салалтата, бар дьоммут өйөөн, өрө дабайыы суолугар үктэннибит. Ол да иһин айылҕа иэдээнин кэнниттэн чөлбүтүгэр түһэн, онно махталбытын биллэрэн, бу күннэргэ Дьокуускай куоракка Өймөкөөн улууһун күннэрин ыыттыбыт. “Уустук, ыарахан кэмҥэ чугас доҕор-атас бастакынан көмөҕө илиитин уунар” диэн өйдөбүл дьиҥин көмүс хостуур тэрилтэлэрбит бигэргэттилэр. Ол курдук, биир бастакынан «ОКТО Золото» хампаанньа (генеральнай дириэктэр Александр Тузенко) «Западная» акционернай уопсастыбата 15 мөл. солк. харчынан чөлүгэр түһэрии үлэтигэр 1,3 мөл. солк. суумалаах тутуу матырыйаалынан, 1 туонна аһынан-үөлүнэн көмөлөспүтэ. Кинилэр холобурдарын батыһан, атын көмүс хостуур тэрилтэлэр эмиэ улахан өйөбүлү оҥордулар. Былырыын баһылыгынан талыллан үлэбин саҕалыырбар көмүс хостуур тэрилтэлэри кытта улуус социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар өйөбүл оҥорорго 4 эрэ сөбүлэҥ түһэрсиллибит этэ. Бүгүҥҥү күҥҥэ улуус 16 көмүс хостуур тэрилтэни кытта икки өрүттээх сөбүлэҥ түһэрсэн олоробут», — диэн быһаарда.

Чөлүгэр түһэриигэ тутуу үлэтигэр:

11 министиэристибэ дьонун ыытан үлэлэттэ.

16 улуус баһылыга тутуу биригээдэтин тэрийдэ.

252 киһи биригээдэлэргэ үлэлээтэ.

58 дьиэ өрөмүөннэннэ.