Екатерина Грязнухина 80 сааһыгар анаан саахымат турнирын ыытта

Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын бэтэрээнэ, сэрии сылын оҕото, Өлүөхүмэ улууһун Кыыллаах нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, саахыматчыт Екатерина Ивановна Грязнухина 80 сааһын көрсө саахымат турнира буолан ааста.

Кыыллаахтар саҥаспыт Екатерина Ивановна диэн ытыктаан ааттыыр киһилэрэ кийиит буолан сүктэн тиийэригэр номнуо саахыматын кыбына сылдьара.

Бу туһунан бэйэтэ: “Олох кырабыттан, иккис кылаастан дойдубар Дьааҥыга улахан дьону кытта саахыматтыыр этим. Интэринээттэн илдьэн оонньотон баран төттөрү аҕалаллара. Өрөспүүбүлүкэ бастакы турнирыгар кыттыбытым номнуо 61 сыл буолла.

Саахымат – олоҕум тухары аргыс. Бу көрүҥ өйгө тутар дьоҕуру сайыннарарынан туһалаах. Үйэм тухары сыыппараны кытта сибээстээх үлэҕэ үлэлээтим. Манна өй үлэтэ сылайбатыгар, кытаанах тулуурдаах, дьулуурдаах буоларга саахыматым бэрт туһалаах” – диэн этэр.

Дьэ, бу курдук оҕо эрдэҕиттэн саахымат диэн баран муннукка ытаабыт киһи быйыл иккис төгүлүн, 80 сааһыгар анаан иккис дойду оҥостубут сиригэр – Өлүөхүмэ улууһун Кыыллаах Арыытыгар саахымат турнирын тэрийэн ыытта. Дьокуускай куораттан, улуус нэһилиэктэриттэн барыта биэс уонча киһи кытынна.

“Турниры ыытар туһунан уонча сылтан бэттэх толкуйдуур буолбутум. Дьаҥынан эҥин тохтуу быһыытыйан баран, 2023 сыллаахха аан бастакытын оҕолорум өйөбүллэринэн санаабын олоххо киллэрбитим. Быйыл эмиэ оҕолорум, сиэннэрим спонсордаан, бэйэм кыттыһан ыыттыбыт.

Быйылгы турнирга күүстээх, үгүс сыл уопуттаах оонньооччулар кэллилэр. Ол курдук, Кыыллаах нэһилиэгиттэн төрүттээх, өр сылларга Токко оскуолатыгар учууталынан үлэлээбит, саахымакка элбэх оҕону уһуйбут Дьокуускай куорат олохтооҕо  Иннокентий Иннокентьевич Егомин Дьокуускайтан тиийэ кэллэ.

Ааспыт турнирга үксэ улахан дьон эбит буоллаҕына, быйыл оҕолор хото кэллилэр. Улахан дьоҥҥо да, оҕолорго даҕаны эгил-тэгил оонньооччулар мустан, киирсии кытаанаҕа ааста.

Быйыл 1-нөөрүүктээйилэр күүстээхтэрин бэлиэтиир оруннаах. 1-Нөөрүктээйигэ Өлүөхүмэтээҕи оҕо спортивнай оскуолатын филиала үлэлиир, турнирга кылаабынай судьуйалаабыт Светлана Евгеньевна Огушаева тириэньэрдиир, үлэтин түмүгэ көстөн эрэр.  Тиһигин быспакка турнир тэрийэллэр.

Оҕолор саахыматы сэҥээрэллэрэ, оонньуур баҕалаахтарын көрөн киһи үөрэр. Миэстэбит кыра буолан маҥнай үстүү эрэ оҕону кытыннарабыт диэн биллэрбиппит. Күрэхтэһии буоларын саҕана ыйыталаһан, оҕолор эбии кэллилэр” – диэн Екатерина Ивановна кэпсиир.

Өлүөхүмэ улууһун баһылыга, улууска саахымат сайдыытын куруук өйүүр Николай Харбин бэйэтинэн тиийэн эҕэрдэлээн, кыттан, тэрээһин таһымын өссө үрдэттэ. “Екатерина Ивановна улууспутугар успуорт сайдыытыгар сүҥкэн кылааттаах, ханнык баҕарар уопсастыбаннай хамсааһынтан туора турбат. Ол бүгүҥҥү турниры ыытыытыттан даҕаны көстөр” – диэн бэлиэтээн туран, саахыматы тарҕатыыга кылаатын иһин улуус биир улахан наҕараадатын – бочуоттаах кырааматаны сэргэ анал чаһыны туттарда.

Сүрүн миэстэлэри таһынан анал ааттар кыайыылаахтара Екатерина Грязнухина бэйэтин илиитинэн кылынан өрбүт олобохторун, дэйбиирдэри, сиэннэрэ туруорбут бириистэрин, онтон кыттааччылар бары өйдөбүнньүк бэлэҕи тутан үөрүүлэрэ үгүс. Манна даҕатан эттэххэ, турнирга мустубут дьон Екатерина Ивановна саахыматчытын ааһан көмүс тарбахтааҕын, кэрэттэн кэрэ көстүүлээх хартыыналары сөҕө көрбүттэрин бэлиэтээтилэр.

Тэрээһини суон сураҕырбыт, ыҥырыкка сылдьар Кыыллаах нэһилиэгин “Иэйии”, “Күбэйэ”, “Талба” ансаамбыллара ырыанан, үҥкүүнэн киэргэтэн өссө тупсардылар.

“Тэрээһин саҕаланыаҕыттан бүтүөр диэри үрдүк таһымнаахтык барда диэн кэлбит дьон астыннылар, хайҕаатылар. Екатерина Ивановна оҕолоро, сиэннэрэ, аймахтара иккис төгүлүн ийэлэрэ оҕо сааһыттан ыла сөбүлээн дьарыктанан, олоҕун аргыһа оҥостубут саахымат дьарыгын киэҥ эйгэҕэ таһааран, эдэр ыччаты көҕүлүүр, аҕа саастаах саахыматчыт дьону түмэн, өссө төгүл көрсөн сэһэргэһэр кыаҕы биэрбиттэрэ хайҕабыллаах. Тэрээһини ымпыгар-чымпыгар диэри толкуйдааһын, бу улахан үлэттэн тахсар. 1, 2, 3 миэстэлэри таһынан, араас номинациялары олохтоотулар, лотереялары ыыттылар, тэрийээччилэргэ, миэстэҕэ тиксибэтэх дьоҥҥо Екатерина Ивановна аатынан өйдөбүнньүк, сэмэй бэлэхтэри туттаран дьон илии тутуурдаах барда. Итини сэргэ, күн устата араас минньигэс аһынан күндүлээн ыыттылар.

Турнир таһыма сырыы ахсын үрдээн иһэр диэтэхпитинэ, сыыспаппыт. Онон Екатерина Ивановнаҕа уонна кини дьиэ кэргэнигэр, аймахтарыгар, төрөөбүт түөлбэлэрин Кыыллаах Арыыларын умнубакка, кэлэн тэрээһин тэрийэн, дьону түмэн аатын ааттата туралларыгар тэрийээччи быһыытынан улахан  махталбын тириэрдэбин” – диэн Кыыллаах сынньалаҥ киинин дириэктэрэ Лена Данилова санаатын үллэстэр.

Ити курдук, Екатерина Ивановна Грязнухина бирииһигэр ыытыллыбыт турнир үрдүк таһымнаахтык ааста. Саахыматчыттар, көрөөччүлэр бары биир киһи курдук: “Ымпыгар-чымпыгар тиийэ толкуйдаммыт турнир” – диэн бэлиэтииллэр. Онон дьон-сэргэ сүргэтэ көтөҕүллэн тарҕастылар.

Кыайыылаахтар:

1-6 кылаастарга: 1 м. Дамир Жирохов (1-Нөөрүктээйи), 2 м. Сахамин Алексеев (Кыыллаах), 3 м. Ярослав Акимов (Хоро).

7-11 кылаастарга: 1 м. Никита Борисов (1-Нөөрүктээйи), 2 м. Садот Морохоев (Кыыллаах), 3 м. Богдан Лыткин (Хоро).

55 саастарыгар диэри: 1 м. Андрей Тыкынаев (Дабаан), 2 м. Николай Харбин (Өлүөхүмэ к.), Сергей Егомин (Дьокуускай к.).

55 саастарыттан үөһэлэргэ: 1 м. Арсентий Иванов (Кыыллаах), 2 м. Валерий Селляев (Токко), 3 м. Александр Николаев (Токко).

Дьахталларга: 1 м. Марина Тыкынаева (Токко), 2 м. Наталья Борисова (1-Нөөрүктээйи), 3 м. Нарыйа Жирохова (1-Нөөрүктээйи).

Номинациялар:

1. “Саамай саастаах кыттааччы” – И.И. Егомин (87 саастаах, Дьокуускай)
2. “Саамай саастаах кыттааччы” – Н.Е.Голомарева (Улахан Муҥку)
3. “Саамай кырачаан кыттааччы” – Ярослав Акимов (8 саастаах, Хоро)
4. “Саамай кырачаан кыттааччы” – Нарияна Акимова (12 саастаах, Хоро)
5. “Дьиэ киэргэнинэн кыттыбыт оҕолор” – Ярослав, Нарияна Акимовтар (Хоро)
6. “Дьиэ кэргэнинэн кыттыбыт оҕо уонна төрөппүт” – Никита, Н.С.Борисовтар (1-Нөөрүктээйи)
7. “Дьиэ кэргэнинэн кыттыбыт улахан киһи уонна оҕо” – убайдыы балыс Жироховтар (1-Нөөрүктээйи)
8. “Дьиэ кэргэнинэн кыттыбыт улахан киһи уонна оҕо” – ини-бии Максим, Садот Морохоевтар (Кыыллаах).

Оҕолорго блиц-турнир кыайыылааҕынан 1-Нөөрүктээйиттэн Никита Борисов тахсан, улуус баһылыга Николай Харбин туруорбут анал бирииһин тутта. Улахан дьоҥҥо блиц-турнирга барыта 14 киһи кыттыбытыттан Николай Харбин тэҥнээҕин булбата.