Елена Голомарева: «Табаһыт олоххо тардыыһыта күүстээх»

Бу күннэргэ өрөспүүбүлүкэ табаһыттара киин куоракка суолталаах тэрээһиннэргэ кыттан, үгүс тирээн турар боппуруостарын быһаарсан баран, дойдуларын этэҥҥэ буллулар.

Араас улуустартан кэлбит табаһыттар үгүстэрэ Ил Түмэн Арктика дьыалатыгар уонна аҕыйах ахсааннаах норуоттар боппуруостарыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Елена Голомареваны “кини — биһиги тирэхпит, өйөбүлбүт, бары тирээн боппуруостары олохтоохтук быһаарсар эрэллээх дьокутааппыт” диэн бэлиэтээтилэр. Табаһыттар сийиэстэрин чэрчитинэн тэриллибит тэрээһиннэргэ сылдьан баран, Ил Түмэн дьокутаата Елена Голомарева түмүк санаатын маннык үллэһиннэ:

— Таба ахсаанын көрдөрүүтүнэн өрөспүүбүлүкэбит Арассыыйаҕа үһүс миэстэҕэ сылдьар. Бу сыллар тухары Саха сиригэр төрүт дьарыктар сайдыыларыгар Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин улахан болҕомтотун уурар.  Ол курдук, «Төрүт дьарыктарга судаарыстыбаннай өйөбүл» федеральнай бырагырааманан тырааныспарынан, дьиэнэн-уотунан хааччыллыыга, таба хараалларын тутуутугар,  уон үс оройуоҥҥа тырааныспар логистическай кииннэрин  тутууларыгар анал үбүлээһин көрүлүннэ.  Быйылгы бүддьүөккэ табаһыттар хамнастарын икки сыллаах индексацията  бигэргэммитэ.  Сүрүн болҕомто бэтэринээр сулууспатын үлэтигэр ууруллар.  Маны таһынан, табаһыттар федеральнай таһымнаах «О гарантиях прав коренных малочисленных народов, ведущих кочевой образ жизни» диэн сокуону холобурдаан туран, үгүс сытыы боппуруостары туруорустулар. Ону таһынан, адьыырҕа кыыл – бөрө уонна тыатааҕы элбээбитин, маны уодьуганныыр уолдьаспытын долгуйан туран этиннилэр.

Кэлиҥҥи кэмҥэ биир сүрүн табаһыты эрэ барытын долгутар боппуруос – сир боппуруоһа.  Федеральнай сокуоннартан сүтэн, сири-уоту докумуонунан бигэргэтэргэ улахан харгыстары көрсөллөрүн,  былаас бары араҥата бу боппуруоска сүрүн болҕомтолорун ууралларыгар көрдөстүлэр. Биһиги, норуот дьокутааттара, өрөспүүбүлүкэ бары табаһыттарыгар “төрүт дьарыккытын өрө тута сылдьаргытынан киэн туттуҥ, эһиги киэҥ-нэлэмэн Арассыыйа сирдэрин харыстааччылара, пограничниктара буолаҕыт” диэн этэбит.  

Ил Дархан Айсен Николаев Анал этиитигэр сүрүн өйөбүл табаһыттар олохторун хаачыстыбата тупсарыгар уурары чопчулааабыта. Ол да иһин табаһыттар сийиэстэрин чэрчитинэн ыытыллыбыт табаһыттар сүлүөттэригэр көс ыаллар ыаллар  балааккаларыгар анаан сылдьан санаатын атастаспыта, ирэ-хоро кэпсэппитэ. Бу табаһыт киһиэхэ убаастабыл бэлиэтэ. Сис кэмитиэт үлэтэ Арктика олохтоохторо туруктаах, сайдыыга эрэллээх, бэйэлэрэ дьиэ, нэһилиэк, оройуон экэниэмикэтэ сайдарыгар кыттыгастаах буолууларын ситиһэр соруктаах. Ил Түмэн таһымыгар, табаһыттар сийиэстэригэр анаан Аҕыйах ахсааннаах норуоттар дьокутааттарын ассамблеята «Арктикаҕа олох хаачыстыбатын үрдэтии» тиэмэ тула киэҥ хабааннаах, дириҥ ис хоһоонноох кэпсэтиини ыыппыттара.

Табаһыттар, хотугу кыраай хоһууннара, бэйэлэрин тэрээһиннэрин Сахабыт сирин киин куоратыгар хайдахтаах курдук олохтоохтук тэринэн, оҥостон кэлэн тэрийдилэр! Бу олоххо тардыыһы күүстээҕин бэлиэтэ. Таҥастара-саптара кэрэтин, сиэдэрэйин – киһи сөҕө көрөр мааны көстүүтэ. Бу биир күннээх тэрээһиҥҥэ бэлэмнэнэн тиктии буолбатах, өр сылларга кэтэргэ анаммыт үйэлээх таҥас. Хас биирдии ийэ, кэргэн төрүт иис дьарыктарын сүтэрбэтэҕин, эдэр табаһыттар үүнэн эрэллэрин бары да олус үөрэ уонна сэргии көрдүбүт. Киһи сүргэтэ көтөҕүллэр норуот бырааһынньыга буолан ааста. Онон хоту дойду ыччаттара таба иитиитин саҥа таһымҥа таһаарыахтара, уопуттаах табаһыттар кинилэргэ баай үөрүйэхтэрин иҥэриэхтэрэ, көс олохтоох дьоммут олохторо тупсуо диэн икки бүк эрэллээхпин!