Өлүөнэ очуостарыгар пресс-тур: халлааҥҥа харбаспыт хайалар, ыҥырар, угуйар курдуктар

Өлүөнэ очуостара Саха сирин биир баар-суох кэрэ көстүүлээх, хатыламмат ураты айылҕалаах кэрэ-бэлиэ миэстэтинэн буолар. Кэнники сылларга паарка тупсарыллар, дьон сылдьарыгар табыстаах усулуобуйа оҥоһуллар. Очуос тааска дабайарга өр кэтэһиллибит, кэҥэтиллибит, куттала суох суол оҥоһуллан, быйыл үлэҕэ киирдэ.

«Өлүөнэ очуостара» национальнай паарка салалтата туроператордары кытта суруналыыстарга уонна блогердарга пресс-тур тэрийэн ыытта. Тэрээһин олус интэриэһинэй уонна туһалаах буолла. Пресс-тур кыттыылаахтара сарсыарда тыҥ хатыыта үс массыынанан айаҥҥа турунан, үс чаас айаннаан Батамайга тиийдилэр. Аара суолга «Баҕа санаа ааркатыгар» баҕа санааларын эттилэр, Батамайга баар туристическай комплекска сылдьан үлэ-хамнас туһунан билистилэр.

Салгыы Батамайтан утары Өлүөнэ очуостарыгар туоруур суолунан сырылатан халлааҥҥа харбаспыт хайа тэллэҕэр түһэн, сахалыы сиэринэн сир-дойду иччилэрин аһаттылар. Бу күн төһө да былыттаах, күнэ суох буоллар, сылааһынан сыдьаайда. Сааскы сылаас халлаан туран, суруналыыстартан, блогердартан ураты өссө хас да массыынанан кэлбит ыалдьыттар бааллара. Онон «Өлүөнэ очуостара» национальнай паарка кыһыҥҥы сынньалаҥнарын сибиэһэй салгыҥҥа атаарыан баҕалаах дьоҥҥо анаан аанын арыйда.

Айылҕа анаан-минээн оҥорбут бу ураты муннуга, дьикти кэрэтинэн уонна былыргы историятынан биллэр. Суол устун дьикти кэрэ көстүүлэр арыллан, ураты эйгэ абылаан иһэр.

Саҥа ыллык

Быйылгы сезон сүрүн саҥа тутуутунан 2600 миэтэрэ усталаах экологическай ыллык буолар. Суруналыыстар дириэктэр уонна гид арыаллаах киэҥ-куоҥ хаамар суолунан аа-дьуо, бэйэбит тэттиммитинэн очуостарга дабайабыт. Бу кирилиэһинэн тахсарга арыый чэпчэки, хас 500-чэ миэтэрэ буола-буола, ысекамыайкалардаах тохтобуллар бааллар. Сорохтор халыҥ сонноох, уһуннук хаамарга сөбө суох атах таҥастаах буоланнар, эрэйдэннилэр. Этэрбэс, хаатыҥка уллуҥнаах атах таҥастара ордук халтарыйар эбиттэр. Ону тэҥэ тас таҥаһы хаамарга-сиимэргэ сөптөөхтүк таҥныахха наада.

«Быйылгы сезоҥҥа паарка өссө тубуста, дьон сынньанарыгар табыгастаах буолла уонна умнуллубат үтүө өйдөбүлү хаалларарга саҥардан биэрии үлэтэ барда. Урут айылҕа харыстабылын иниспиэктэрэ сылдьар ыллыктарынан маһынан тутан 2600 м усталаах саҥа ыллыгы оҥордубут. Бэлиэтээн эттэххэ, манна Кыһыл кинигэҕэ киирбит дэҥҥэ көстөр үүнээйилэр бааллар. Холобур, «венерин башмачок» сибэкки баар. Ол иһин биир да маһы кэрдибэккэ, үүнээйини алдьаппакка, тумнан, уһун, кэҥэтиллибит суолу оҥордубут. Бу ыллык өссө даҕаны ситэриллэн оҥоһуллар. Кэлэр өттүгэр, урут очуостарга тахсар сиринэн түһэр сир оҥорорго, Лабыдьа үрэҕэ ааһар сиринэн сынньанар дьиэ, очуос үрдүгэр саҥа ыал буолар дьону бэргэһэлииргэ анаан часовня, о.д.а. тутууну ыытар былааннаахпыт», — диэн кэпсээтэ национальнай паарка дириэктэрэ Аркадий Семенов.

Кэрэ көстүү

Кирилиэһинэн тахсан истэххэ, киһи санаатын, настарыанньатын көтөҕөр табличкаларга суруктар ыйаммыттар. Уустук тахсыыларга тутуһар сирдэр оҥоһуллубуттар. Тахсан иһэр сынньанан олорон ааһар сирдэргэ, хатыламмат айылҕа кэрэтэ көстөр. Оттон үөһэ очуоска таҕыстахха туристарга анаммыт, Улуу Өлүөнэ эбэни уонна халлааҥҥа харбаспыт очуостары астына көрөргө, сибиэһэй салгынынан тыынарга аналлаах икки былаһааккка баар. Былаһааккалар храыстыыр эркиннэрэ эмиэ саҥардыллыбыт, киһи сылдьарыгар куттала суох буолбут.

Өлүөнэ өрүс уонна очуос таастар омоонноругар хаартсыкаҕа түһэн, мүөттээх салгынынан дуоһуйа тыынан баран, пресс-тур кыттыылаахтара төттөрү түстүбүт. Түһэргэ олус табыгастаах, үөһэ тахсардааҕар өссө чэпчэки эбит. Салгыы очуос таас тэллэҕэр тутуллубут «Саха сирин үһүйээннэр» муус куоракка сырыттыбыт.

«Саха сирин үһүйээннэрэ»

Бу эмиэ туспа композиция. Өлүөнэ очуостарын анныгар хаар-муус куоракка, муус оҥоһуктар, каток, сырылыыр сыыр бааллар. Суруналыстар пресс-турдарын түмүктүүр түһүмэҕинэн Никита Соломонов аатынан хайаҕа, сырдатллыбыт очуостары көрүү буолла. Биллэн турар, муус куоракка киирии, сырдатыллыбыт хайаҕа айан төлөбүрэ туспа. Кулун тутар 1-5 күннэригэр манна «Саха сирин үһүйээннэрэ» муус бэстибээл ыытыллыа. Ол туһунан «Орион» ХЭУо дириэктэрэ Алексей Васильев кэпсиир.

«Сотору биһиги аатырбыт нэһилиэстибэбитин көрө Саха сириттэн, дойду атын эрэгийиэннэриттэн эрэ буолбакка, аан дойдуттан тыһыынчанан турист кэлиэ диэн бигэ эрэллээхпин. Былырыын аан бастаан «Өлүөнэ очуостара» национальнай пааркаҕа өрөспүүбүлүкэтээҕи «Кыайыы саҕаланыыта!» диэн «Азия оҕолоро» аан дойдутааҕы норуоттар икки ардыларынааҕы спортивнай оонньууларга бэлэмнэнии уонна ыытыы чэрчитинэн муус оҥоһуктар бэстибээллэрэ буолан ааспыта. Инникитин манна аан дойдутааҕы бэстибээли ыытыахпытын баҕарабыт. Былаан элбэх, ол барыта үбүлээһинтэн тутулуктаах. Төһө даҕаны маннык үлэбит сезоҥҥа биирдэ оҥоһуллар эрээри, инникитин барыыһы син биэриэ диэн эрэллээхпин. Быйыл итини тэҥэ, айылҕа пааркатын очуостарын устун академик Никита Соломонов аатынан хайаҕа диэри барар массыына суола оҥоһулунна. Онно хараҥардаҕына Өлүөнэ очуостарын сырдатыыны көрүөххэ сөп. Былырыын 500 эрэ миэтэрэни сырдаппыт буоллахпытына, быйыл өссө 2 килэмиэтирдээх сири сырдаттыбыт», — диэн кэпсээтэ «Орион» ХЭУо дириэктэрэ Алексей Васильев.

Бу курдук «Өлүөнэ очуостара» национальнай паарка сыл аайы тупсан, киэркэйэн, саҥа сүүрээннэринэн ыалдьыттарын үөрдэ-көтүтэ турар. Манна хас биирдии ыалдьыт кэлэн сынньанарыгар, кэрэни кэрэхсии көрөрүгэр табыгастаах усулуобуйа оҥоһуллубут. Национальнай паарка бэйэтин ыалдьыттарыгар хаһан да умнуллубат өйдөбүлү хаалларарга бэлэм!