Өлүөнэ очуостарын быдан былыргы олоҕуттан

От ыйын 4-15 күннэригэр “Өлүөнэ очуостара” Национальнай паарка сиригэр кембрийскэй дьапталҕалары чинчийэр палеонтологическай эспэдииссийэ үлэлээтэ.

Көҕүлээччинэн РНА академига, Бүтүн Арассыыйатааҕы палеонтологическай уопсастыба бэрэсидьиэнэ А.Ю. Розанов буолар.

“Алексей Юрьевич Розанов Саха сиригэр 1961 сылтан үлэлээбитэ, билиҥҥи эспэдииссийэлэр сылдьар сирдэрин атаҕынан бүтүннүү тэпсибит киһи буолар, — диэн Национальнай паарка дириэктэрэ Аркадий Семенов билиһиннэрдэ. – Быйыл былаан быһыытынан иккис эспэдииссийэ үлэлээтэ, Палеонтологическай институттан икки исписэлиис кытыннылар”.

Эспэдииссийэҕэ кыттыылаахтара үс луодканан Буотама үрэҕин 300 км өрө батан тахсан үөрэппиттэр. 11 туочукаҕа чинчийэр үлэлэри ыыппыттар. Хас биирдии туочукаҕа араҥалары ойуулаан суруйан, образецтары талан ылбыттар, о.д.а. элбэх үлэни оҥорбуттар.

“13 разрез хас биирдии араҥатыттан образецтары ыллыбыт, — диир Палеонтологическай институт Быдан былыргы организмнарын лабораториятын билим үлэһитэ Надежда Скорлотова. —  Разрезтар исхиэмэлэрин уруһуйдаатыбыт, сорох образецтары түмэлгэ хаалларыахпыт, сорохторун салгыы чинчийиигэ илдьэ барыахпыт”.

Кембрий кэмэ диэн ааттанар период 540 мөлүйүөн сыл анараа өттүгэр саҕаламмыт. Бу кэм өссө “кембрийдээҕи эстии” диэн ааттанар, ол эбэтэр былыргы сылаас муораҕа бастакы уустук элбэх килиэккэлээх организмнар үөскээбиттэр. Өлүөнэ очуостара ол былыргы кэми дьиктитик бэйэтин таастарыгар хаалларан кэбиспитин чинчийбит учуонайдар тоһоҕолоон бэлиэтээтилэр. Бу уустук организмнар – трилобиттар, археоциаттар, хиолиттар, дьардьамалаах организмнар сайдыы хас да эволюциятын ааспыттар.

Кэлин Дьокуускайга Кембрий түмэлэ арылларыгар диэн уонна тэҥнээн  чинчийэн үөрэтэргэ баһаам матырыйааллаах төннөн кэллилэр.

Бырайыак кембрий дьапталҕаларын үөрэтэн, палеонтологияҕа уонна тыыннаах олох биһиги Сирбитигэр хайдах саҕаламмытын билиигэ боччумнаах кылааты киллэриэ.