Эмп атыытыгар уларыйыы киирдэ

Балаҕан ыйын бастакы күнүттэн аптекаларга анал ырысыабынан бэриллэр эмп бэрээдэгэр кэккэ уларыйыы киирдэ. Бу туох уларыйыыларый? Аптекалар үлэлэригэр дьайыахтара дуо уонна билигин өрөспүүбүлүкэ эминэн толору хааччыллар дуо? Бу туһунан эрэгийиэннээҕи Росздравнадзор салайааччытын солбуйааччы Изабелла Винокуроваттан туоһуластыбыт.

КӨННӨРҮ АТЫЫЛАҺААЧЧЫГА САҤА УЛАРЫЙЫЫ ДЬАЙБАТ

Балаҕан ыйын бастакы күнүттэн Арассыыйаҕа мэдиссиинэҕэ туттуллар эмтэр мониториннарын систиэмэтин балаһыанньатыгар уларыйыылар киирдилэр. Мантан ыла фармацевтар быраас суруйан биэрбит эмп сериятын, чыыһылатын, ырысыап нүөмэрин ыйар буоллулар. Ол эбэтэр, эмп эргиирин, ахсаанын учуоттуур “честный знак” бырагы­раамаҕа киллэрэллэр.
Бу уларыйыылар уопсай баар эмтэр кыра быраһыаннарыгар эрэ сыһыаннаахтар. Ол курдук, уларыйыы оһуобай ­учуокка киирсэр (күүскэ дьа­­йар, наркотиктаах) уонна судаа­рыстыбаттан чэпчэтиилээх бэриллэр эмтэргэ сыһыаннаах. Итиэннэ интэриниэтинэн онлайн бэриллэр эмтэр эмиэ киирсэл­лэр. Интэриниэтинэн атыылаһар дьон хаачыстыбалаах, киһи доруобуйатыгар куттала суох эмтэри эрэллээх аптекалартан атыылаһалларыгар туһаайыллар.

Ырысыабынан бэриллэр атын уонна ырысыаба суох бэриллэр эмтэр манна киирсибэттэр. Онон көннөрү атыылаһааччыга саҥа уларыйыы дьайбат.

“Сүрүннээн бу улары­йыы аптекалар үлэлэригэр эрэ дьа­йыаҕа. Онон нэһилиэнньэҕэ элбэх эми атыылаһымаҥ, хаһаа­нымаҥ диэн этиэхпин баҕарабын. Тоҕо диэтэххэ, хас биирдии эмп туттуллар болдьохтоох уонна бы­­раас анааһыныттан тутулуктаах”, – диэн Изабелла Винокурова бэлиэ­тиир.

ӨРӨСПҮҮБҮЛҮКЭ ЭМИНЭН ХААЧЧЫЛЛЫЫТА

Өрөспүүбүлүкэҕэ амбулаторнай эмтэниини бара сылдьар туспа категорияҕа киирсэр дьону чэпчэтиилээх (босхо) эминэн хааччыйаллар. Саха сиригэр эрэгийиэннээҕи уонна федеральнай бырагыраамалар чэрчилэринэн 165 тыһыынчаттан тахса киһи босхо эмп ылар.

Наадалаах эминэн хааччыллыы таһыма чэпчэтиинэн туһанар бырааптаах дьон ахсааныттан тутулуктаах. РФ сокуонунан сыл ахсын алтынньы 1 күнүгэр федеральнай чэпчэтиинэн туһанар бырааптаах дьон со­­циальнай өҥөнөн салгыы туһанар эбэтэр аккаастанар быһаарыныыны ылыныахтаахтар.

“Онон федеральнай чэпчэтиинэн туһанар дьоҥҥо салгыы маннык быраабы хааллараргытыгар көрдөһөбүт. Оччоҕуна өрөспүүбүлүкэҕэ федеральнай бүддьүөттэн көрүллэр үп улаатар. Итиэннэ ыарахан сыана­лаах эмтэри атыылаһар кыахтаныахпыт”, – диир исписэ­лиис.

Ону таһынан, босхо эминэн стационарга эмтэнэр дьону мэдиссиинэ тэрилтэлэрэ булгуччулаах мэдиссиинис­кэй страховкалааһын нөҥүө хааччыйаллар.

Оттон аптекалары ылан көрөр буоллаххына, Саха сиригэр 200-тэн тахса эмп атыытынан дьарыктанар юридическай сирэйдэр уонна биирдиилээн урбаанньыттар бааллар. Бу барыта – 500-тэн тахса эбийиэк.

ЭМП СЫАНАТА ТУОХТАН ТУТУЛУКТААҔЫЙ?

Судаарыстыбаннай эмп сыанатын бэрээдэктээһин киһи олоҕор наадалаах уонна суолталаах препараттарга оҥоһуллар (ЖНВЛП). Бу манна бары мэдиссиинскэй көмө көрүҥнэрэ уонна аптекаҕа атыыланар элбэх эмп киир­сэллэр.

РФ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ ЖНВЛП (жизненно необходимые и важнейшие лекарственные препараты) киирсэр эмтэр муҥутуур сыаналарын испииһэгин оҥорон таһаарбыта. Мантан үрдүк сыанаҕа собуоттар препараттары кууһунан уонна розницаҕа атыылыа суохтаахтар. Препарат сыаната суутун матырыйаалыттан, эмп субстанциятыттан уо.д.а. тутулуктаах.

Итиэннэ Арассыыйа хас биирдии эрэгийиэнигэр со­­буоттар атыылыыр сыаналарыгар кууһунан эргиэн уонна розница муҥутуур сыаната эбиллэр. Саха сиригэр маны Сыана судаарыстыбаннай бэлиитикэтин кэмитиэтэ көрөр.

Бу иккини учуоттаан туран, аптекалар эмкэ сыананы ту­­руораллар. Онон сыана араас буолуон сөп, ол гынан баран, бу көрүллүбүт муҥутуур сыаналартан улахан буолуо суохтаах.
Оттон киһи олоҕор тыын наадалаах уонна суолта­лаах эмтэргэ киирсибэт препараттарга сыана араас буо­луон сөп. Розница сыаната оҥорон таһаа­рааччылар туруорбут сыаналарыттан, дьон наадыйыытыттан уо.д.а. тутулуктаах.

ЭМП ХААЧЫСТЫБАТЫН БЭРЭБИЭРКЭЛЭЭҺИН

“Билигин Арассыыйаҕа былааннаммыт хонтуруоллуур-кэтиир тэрээһиннэри оҥорорго мораторий баар. Онон биһиги аптекаларга профилактическай сыаллаах сылдьабыт. Ону таһынан, 2012 сылтан саҕалаан аптекаларга атыыланар эмтэри ылан Росздравнадзор федеральнай лабораториятыгар бэрэ­биэркэҕэ ыытабыт. Холобур, былырыын уопсайа 120 эми ылбыппыт, онтон бииригэр бөрүкүтэ суох түмүк кэлбитэ. “Анальгин” препарат биир көрдөрүүтэ сөп түбэспэт этэ.

Контрафактнай бородууксуйа туһунан этэр буоллахха, Саха сиригэр маннык эмп атыыланара көстүбэтэҕэ”, – диэтэ Изабелла Винокурова.