«Эниэргийэни харыстааһын уонна көдьүүһүн үрдэтии — бастакы сорук»

2025 сыл муус устар 28 күнүгэр Ил Дархан Айсен Николаев салалтатынан РФ Судаарыстыбаннай Сэбиэтин «Энэргиэтикэ» салаатыгар хамыыһыйа мунньаҕа буолан ааста. Сүрүн кэпсэтии тиэмэтинэн дойдуга эниэргийэни харыстааһын уонна көдьүүһүн үрдэтии буолла.

Мунньахха федеральнай уонна эрэгийиэннээҕи былаас бэрэстэбиитэллэрэ, эспиэртэр уонна биисинэс бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыллылар.

Айсен Николаев этиитигэр эниэргийэниы туһаныыны үрдэтии технологическай эрэ сорук буолбакка, дойду энергетическэй куттала суох буолуута уонна экэниэмикэ туруктаах буолуута тутулуктаах, ол стратегическай сыал буоларын бэлиэтээтэ.

«Эниэргийэни харыстааһын уонна энергетическэй көдьүүстээх буолууну үрдэтии биһиги дойдубутугар сүрүн сорук буолар, уонна, биллэн турар, инникитин ВВП намтатыыга, экэниэмикэ күрэстэһэр кыаҕын үрдэтиигэ, айылҕаҕа куһаҕан дьайыытын аҕыйатыыга, экэниэмикэ углероднай нейтральноһын ситиһиигэ, дойду энергетическэй куттала суох буолуутун хааччыйыыга олук ууруоҕа», — диэн бэлиэтээтэ Айсен Николаев.

Кини Арассыыйа бэрэсидьиэнэ  2030 сылга диэри национальнай сайдыы соруктарын туһунан Ыйааҕар дьиэ-уот уонна коммунальнай хаһаайыстыба, бырамыысыланнай уонна инфраструктура тутууларыгар энергетическэй уонна ресурснай көдьүүстээх буолуу биллэрдик үүнэрин хааччыйар соругу туруорбутун санатта.

Мунньахха дьүүллэһиллибит сүрүн боппуруостартан биирдэстэринэн 2023 сылга бигэргэммит судаарыстыбаннай комплекснай бырагырааманы олоххо киллэрии буолла. Кини сыала-соруга 2035 сылга диэри ВВП энергетическэй интенсивноһын 35% кыччатыы буолар. Ол эрээри, хамыыһыйа бэрэссэдээтэлэ тоһоҕолоон эппитин курдук, бырагыраама тустаах дьаһалларынан уонна үбүлээһин источниктарынан өссө да эбиллибэтэх.

“Арассыыйа Федерациятын субъектара бэйэлэрин боломуочуйаларын уонна үбүлээһиннэрин иһинэн эниэргийэни туһаныыны уонна  харыстааһыны тупсарыыга тутулуга суох эрэгийиэннээҕи бэлиитикэни ыыталлар, ол гынан баран, федеральнай өйөбүлэ суох бу үлэ наадалаах кээмэйгэ ыытыллыбат дии саныыбын. Билигин, экспертэр этэллэринэн, Арассыыйаҕа ВВП энергетическэй интенсивноһын намтааһынын сыллааҕы орто көрдөрүүтэ аан дойдуга ортотунан үс төгүл хаалан иһэр”, — диэн Николаев тоһоҕолоото.

Кини Саха сирин уопутун үллэһиннэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ 2030 сылга диэри анаан оҥоһуллубут энэргиэтикэни харыстааһын судаарыстыбаннай бырагыраамата баар, ол чэрчитинэн энергесервиснэй хантараактар  олоххо киирэллэр, сылааһы хааччыйар эбийиэктэр саҥардыллаллар, энергетическэй ресурсалары салайыы систиэмэлэрэ киирэллэр. «Энергосервис хантараактарын олоххо киллэрэр кэмҥэ былааннаммыт кэмчилээһин кээмэйэ 1,5 млрд. солк. Дьиҥэр, 800 мөлүйүөн кэриҥэ инвестициянан 1,3 млрд. солк. кэмчилээһин ситиһилиннэ», — диэн бэлиэтээтэ өрөспүүбүлүкэ баһылыга.

Айсен Николаев этиитин түмүктээн туран, эниэргийэни уонна ресурсалары туһаныыны үрдэтии, ону тэҥэ судаарыстыба өттүттэн өйөбүлү күүһүрдүү эйгэтигэр салаалар икки ардыларынааҕы салайыы моделын оҥорор наадатын тоһоҕолоото.

Мунньах түмүгүнэн, кыттааччылартан эниэргийэни туһаныы уонна харыстааһын эйгэтигэр тустаах бэрээдэктиир механизмнарга, сыаллаах көрдөрүүлэргэ уонна бырабыыталыстыба өйөбүлүн миэрэлэригэр этиилэри киллэрэллэригэр көрдөстүлэр.

Сиһилии: https://www.sakha.gov.ru/news/3788