Өрөспүүбүлүкэҕэ саҥа балыыһалары тутуу салҕанар

Саха сиригэр доруобуйа харыстабылын бастакы сүһүөх звенотун модернизациялааһын бырагырааматыгар саҥа эбийиэктэри (биэлсэр-акушер пууннарын, быраас амбулаторияларын) тутуу, мэдиссиинэ көмөтө табыгастаах буоларын тупсарарга анал массыына тырааныспарын атыылаһыы киирэллэр.

Бу үлэ “2021–2025 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин доруобуйатын харыстабылын бастакы сүһүөх звенотун модернизациялааһын” эрэгийиэннээҕи бырагыраама чэрчитинэн ыытыллар. Онуоха анал массыына тырааныспарын атыылаһарга өрөспүүбүлүкэҕэ 2023 сыллаахха 117 мөлүйүөн суумалаах эбии үбүлээһин көрүллүбүтэ (маннык үбүлээһин дойду 14 эрэгийиэнигэр оҥоһуллубута).

Доруобуйа харыстабылын бастакы сүһүөх звенотун модернизациялааһын бырагыраамата билигин да салҕанар.

Модернизация сүрүн хайысхалара

— Доруобуйа харыстабылын эбийиэктэрин тутуу уонна өрөмүөннээһин: балыыһа саҥа комплекстара, поликлиникалар, ону сэргэ биэлсэр-акушер пууннара уонна чуолаан аҕыйах нэһилиэнньэлээх пууннарга быраас амбулаториялара тутуллаллар.

— Мэдиссиинэ тэриллэрин саҥардыы: мэдиссиинэ көмөтүн хаачыстыбатын тупсарар уонна суһал үлэни хааччыйар туһугар мэдиссиинэ анал тырааныспара атыылаһыллар. Бу Саха сирэ бэйэ-бэйэтиттэн ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннардааҕынан, ордук улахан суолталаах.

— Каадырдары бөҕөргөтүү: бырагыраама доруобуйа харыстабылын бастакы сүһүөх звенотугар каадыр тиийбэт кыһалҕатын суох оҥорууга хайысхаланар.

— Мэдиссиинэ көмөтө табыгастаах буоларын хааччыйыы: бырагырааманы олоххо киллэрии — доруобуйа харыстабылын бастакы сүһүөх звенотун өҥөтө. Ол иһигэр, ыарыыны сэрэтэр дьаһаллар уонна сүбэ-ама биэрии нэһилиэнньэҕэ доруобуйатын көрүнэригэр, тупсарыгар туһалаахтар.

Саҥа 102 эбийиэк үлэҕэ киллэриллибитэ

Санатан эттэххэ, доруобуйа харыстабылыгар киэҥ хабааннаах тутуулар “Доруобуйа харыстабыла” Национальнай бырайыагынан саҕаламмыттара. 2019 сылтан өрөспүүбүлүкэ мэдиссиинэ саҥа 102 эбийиэгин үлэҕэ киллэрбитэ. Хаһан да тутуллубутах элбэх улахан балыыһалар баар буолбуттара. Бүлүүгэ, Ытык Күөлгэ, Чурапчыга, Уус Майаҕа, Баатаҕайга уонна Хонууга балыыһа саҥа дьиэлэрэ дьэндэйбиттэрэ. Өрөспүүбүлүкэ киин куоратыгар аһыллыбыт Сүрэх-тымыр уонна Онкология кииннэрэ — чугастааҕы эрэгийиэннэргэ ханна да суох кыамталаах эбийиэктэр. Ону тэҥэ сыл аайы ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга 94‑кэ тиийэ ахсааннаах биэлсэр-акушер пууннара уонна быраас амбулаториялара тутуллаллар.

2024 сыллаахха бу бырагырааманан мэдиссиинэ 17 эбийиэгэ үлэҕэ киллэриллибитэ: Хонууга, Чурапчыга уонна Уус Маайаҕа балыыһа улахан комплекстара, Элгээйи сэлиэнньэтигэр амбулатория. 13 биэлсэр-акушер пууна уонна быраас амбулаторията: Уус Алдан улууһун Бээди с., Амма улууһун Бөтүҥ с., Бүлүү улууһун Илбэҥэ с., Мэҥэ Хаҥалас улууһун Суола-Мэлдьэхси уонна Нуораҕана сэлиэнньэлэригэр, Нам улууһун Хатас с., Таатта улууһун Кыйы с., Хаҥалас улууһун Чапаево уонна Төхтүр сэлиэнньэлэригэр, Чурапчы улууһун Дириҥ с., Дьааҥы улууһун Барылас уонна Суордаах сэлиэнньэлэригэр, Үөһээ Бүлүү улууһун Харыйалаах с. үлэҕэ киирэннэр, олохтоохторо үөрүүлэрэ муҥура суох.

Инники былааҥҥа

Дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин көҕүлээбит Национальнай бырайыактарын олоххо киллэрии түмүгэр өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар мэдиссиинэ аныгы өҥөлөрө оҥоһуллаллар. Ол ыарыыны эрдэ буларга уонна көдьүүстээхтик эмтииргэ, олох хаачыстыбатын тупсарарга көмөлөһөр.

“Уһун уонна көхтөөх олох” саҥа Национальнай бырайыак чэрчитинэн 2030 сылга 15 бөдөҥ эбийиэги тутуу, 109 түргэнник хомуллар модульнай конструкцияны атыылаһыы уонна таҥыы, 88 эбийиэги олохтоохтук өрөмүөннээһин, 239 массыынаны (ол иһигэр, 19 көһө сылдьар мобильнай комплексы), 1014 мэдиссиинэ тэрилин атыылаһыы торумнанар.

Билигин өрөспүүбүлүкэҕэ доруобуйа харыстабылын 8 улахан эбийиэгин тутуу үлэтэ ыытылла турар. Ол курдук, Амма сэлиэнньэтигэр поликлиника, Бүлүү, Ньурба куораттарга уонна Нам с., Бүлүү улууһун Андреевскай с. эмтиир куорпустар, Майа сэлиэнньэтигэр уонна Сангаар бөһүөлэгэр балыыһа комплекстара, Аллараа Бэстээх бөһүөлэгэр учаастактааҕы балыыһа тутуллан үлэҕэ киириэхтэрэ.

Аныгы аппарааттарынан хааччыллыы

РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин көҕүлээбит “Уһун уонна көхтөөх олох” Национальнай бырайыагар доруобуйа харыстабылын бастакы сүһүөх тэрилтэлэрин аныгы технологияларын хааччыйыы эмиэ киирэр.

Өймөкөөн улууһугар «ТелеЭКГ» систиэмэни 2023 сылтан киллэрбиттэрэ. Бу олохтоохторго хаачыстыбалаах мэдиссиинискэй-санитарнай көмөнү оҥорорго дьоһун хардыынан буолар. Ол курдук, манна «ТелеЭКГ оҥорорго саҥа 4 аппарааттаннылар. Онон билигин быраастар кардиограмманы хаачыстыбалаахтык оҥорор кыахтаннылар.

Теледиагностика аппараатын көмөтүнэн улууска оҥоһуллубут ЭКГ түмүгүн кылгас кэм иһигэр таһаараллар, наада буоллаҕына, Мэдиссиинэ национальнай киинин кардиолог быраастарын кытары сүбэлэһэллэр.

Алтынньы түмүгүнэн, Өймөкөөннөөҕү Киин балыыһаҕа 90‑ча чинчийии оҥоһулунна. “ТелеЭКГ” систиэмэни туһаныы ыарыыны быһаарыы хаачыстыбатын тупсарда уонна сүрэх-тымыр ыарыылаахтарга мэдиссиинэ көмөтө хойутаабакка кэмигэр оҥоһуллар буолла. Онон, мэдиссиинэ аныгы тиэхиньикэлэринэн сэбилэнии ыраах сытар улуустарга ордук улахан туһалаах.

Лена Афанасьева, СӨ доруобуйа харыстабылын миниистирэ:

— “Уһун уонна көхтөөх олох” национальнай бырайыак чэрчитинэн доруобуйа харыстабылын бастакы сүһүөх звенотун модернизациялааһын өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар мэдиссиинэ көмөтүн хаачыстыбата үрдээһинин хааччыйар аныгы инфраструктураны тэрийэргэ хайысхаланар.

Светлана Конобулова, Элгээйитээҕи быраас амбулаториятын сэбиэдиссэйэ:

— 2024 сыл тохсунньутугар биһиэхэ быраас амбулаторията үөрүүлээх быһыыга-майгыга үлэҕэ киллэриллэн, 1,5 тыһыынчаттан тахса олохтоох мэдиссиинэ көмөтүн улуус киинигэр киирбэккэ эрэ ыларыттан үөрүүтэ муҥура суох.

646 кв. миэтэрэ иэннээх саҥа дьиэҕэ терапевт, педиатр, стоматолог, массажист үлэлииллэр, процедурнай, УЗИ, физио-кэбиниэттэр, анаалыс ылар лабаратыарыйа уо. д.а. бааллар.

Ону сэргэ, нэһилиэнньэ сыыйа-баайа сааһыран иһэрин учуоттаан, гериатрия отделениетын арыйары ситиспиппит. Инньэ гынан, улуус кырдьаҕастара кубуота ылан манна кэлэн доруобуйаларын бөҕөргөтөллөр, сынньаналлар.