Хаартыска: Мария Васильева, СИА.
Килиимэт уларыйыытын уонна ирбэт тоҥ ириитин уларыйыытын боппуруоһугар аналлаах научнай-практическай кэмпириэнсийэнэн, Москаҕа норуоттар икки ардыларынааҕы кыттыылаах пресс-кэмпириэнсийэ буолан ааста. Тэрээһин кулун тутар 22-24 күннэригэр Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университекка ыытыллыаҕа.
Дойду Уһук Илини сайыннарыыга министиэристибэтин РФ Арктическай зонатын сайыннарыыга уонна инфраструктурнай бырайыактары олоххо киллэриигэ департаменын дириэктэрэ Максим Данькин, кыһалҕа билиҥҥи кэмҥэ суолталааҕын туһунан этэригэр норуоттар икки ардыларынааҕы кэмпириэнсийэни ханна ыытары ылбычча быһаарбатахтарын ыйда. Саха сирэ – территориятынан 40 % хотугу эргимтэҕэ киирсэр уонна сирэ барыта кэриэтэ ирбэт тоҥноох зонаҕа сытар, дойду ураты эрэгийиэнэ буоларын эттэ. Ону тэҥэ, ХИФУ учуонайдара ирбэт тоҥ кыһалҕатын үөрэтиигэ үчүгэй баазаны оҥостубуттарын бэлиэтээтэ.
“Сирин уратытын учуотаан туран, килимээт уларыйыытын боппуруоһа Саха сиригэр улахан суолталаах. Маны таһынан өрөспүүбүлүкэҕэ ирбэт тоҥу үөрэтиигэ билим күүстээх оскуолата тэнийбит, Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет уонна РНА СС Ирбэт тоҥу үөрэтиигэ института ураты уопукка элбэх үлэни ыыппыттар. Арктикаҕа айылҕата уустук климатическай усулуобуйалаах, онон саҥа технологиялары чопчу манна туһанар, билими сайыннарар уонна прибордары тутар суолталаах”, — диэн Максим Данькин иһитиннэрдэ.
Арктикатааҕы сэбиэт үрдүк дуоһунастаах сирэйдэрин кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ, РФ Тас дьыалаларга министиэристибэтин оһуобай сорудахтарга посола Николай Корчунов тыл этэригэр килиимэт кыһалҕаларын быһаарарга Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет оруолун ахтан аһарда. “Былырыын консорциумнар тэриллибиттэрэ. Холобур, Дьокуускайга ХИФУга Арктиканы чинчийии бэлиитикэҕэ-быраапка, Арктическай чинчийии Арассыыйатааҕы-Азиатскай консорциумнара. Консорциум – бу билимҥэ хардарыта уонна бииргэ үлэлэһии кыаҕа. Үрдүк үөрэх кыһата манна улахан оруоллаах”, — диэн кини иһитиннэрдэ.
Санатан эттэххэ, Арктиканы сайыннарыы дойду инники күөҥҥэ тутар тиэмэлэриттэн биирдэстэрэ буолар. 2021 сыл ыам ыйын 1 күнүттэн Арассыыйа Арктикатааҕы сэбиэт бэрэссэдээтэлин эбээһинэһин ылыммыта Экэниэмикэни, инвестицияны, Хотугу муустаах акыйаан кытылын туһаныы, хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар төрүт олохторун, үгэстэрин уонна тылларын чөл хаалларыы курдук хайысхаларга үлэ көхтөөхтүк барар.
Ханнык баҕарар норуокка инники сайдыыны быһаарар күүһүнэн дойдуларын туһугар күүскэ, бэриниилээхтик үлэлии сылдьар, сайдыы суолун…
Үөрэх үгүс кыһаларыгар оҕолор икки ардыларыгар араас сыһыан баар буолар. Доҕордоһуу, кэпсэтии, тэрээһиннэргэ кыттыы, ону…
Аныгы үйэҕэ күннээҕи олохпутугар туох буортулааҕын, киһи этигэр-сиинигэр хайдах дьайарын биллэхпитинэ, быһаарыстахпытына эрэ, бэйэбит уонна…
Оҕону көрөргө уоппусканы ийэ эрэ ылыахтаах диэн буолбатах. Сокуон быһыытынан аҕа, эбээ, эһээ, атын аймахтар…
Бүгүн кэпсэтэр киһим, Угледар хайысхатынан сылдьыбыт, Бүлүү улууһуттан төрүттээх «Дуолан» диэн позывнойдаах штурмовик Борис Иванов…
Дьокуускайга Бүлүүттэн 16 саастаах оҕону санрейсинэн аҕаллылар. Кини балаҕан ыйын 11 күнүгэр суол саахалыгар эчэйбит…