Гавриил Чиряев туһунан кинигэ сүрэхтэннэ

Саха сиригэр биллэр судаарыстыбаннай, бэлитиичэскэй диэйэтэл Гавриил Чиряев төрөөбүтэ 100 сылын киэҥник бэлиэтииллэр. Кини үбүлүөйүн көрсө, үлэтин-хамнаһын, олоҕун туһунан дьоһун кинигэ таҕыста.

Национальнай бибилэтиэкэ Историческай саалатыгар «Выдающиеся люди республики» сиэрийэнэн бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. Саалаҕа тобус-толору дьон муһунна. Бу Гавриил Чиряев үлэтэ, оҥорбут дьыалата тыыннааҕын, дьон-сэргэ кинини умнубатын туоһулуур. Кини 1925 сыллаахха муус устар 4 күнүгэр төрөөбүтэ, онон лоп курдук 100 сыл буолла.

Кинигэ тирааһа — 950 экземпляр. Манна кинини Киһи быһыытынан арыйар, кэлиэгэлэрин, доҕотторун ахтыылара эмиэ киирдилэр.

Ураты кинигэни сүрэхтээһиҥҥэ бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Анатолий Семенов кытынна. Кини кинигэни таҥан, хомуйан оҥорбут дьоҥҥо истиҥник махтанна, наҕараадалары туттарда. «Биһиги  Гавриил Иосифович курдук дьон баар буолан, билиҥҥи сайдыылаах олоххо олоробут. Кини Саха сирин сайдыытыгар киллэрбит кылаата сөҕүмэр», — диэн бэлиэтээтэ.

Гавриил Чиряев ССКП Саха сиринээҕи уобалас кэмитиэтин бастакы ссэкиритээринэн 1965 сылтан  1982 сылга олохтон туоруор диэри таһаарыылаахтык үлэлээбитэ. Бу кэмҥэ Саха сиригэр балысхан сайдыы барбыта — бырамыысыланнас сайдыыта, саҥа куораттар, суоллар тутуллуулара, норуот хаһаайыстыбатыгар өрө тахсыы, индустриализация, о.д.а. Онон кини өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар улахан өҥөлөөх.

— Гавриил Чиряев туһунан кинигэҕэ дакылааттара, интервьюлара, этиилэрэ, Сэбиэскэй Сойуус министиэристибэлэрин уонна бөдөҥ тэрилтэлэрин кытта суруйсуулара киирдилэр. Бу мантан да кини далааһыннаах үлэтэ көстөр. Ол эрээри, миэхэ кинини Киһи быһыытынан арыйар, доҕотторун ахтыылара ордук чугастар, — диэн кинигэни хомуйан оҥорбут, Национальнай архыып дириэктэрин солбуйааччы Наталья Малышева кэпсээтэ.

Национальнай бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ Гавриил Иосифович туһунан баай ис хоһоонноох быыстапканы туруордулар. Манна урут тахсыбыт кинигэлэр, сурунааллар, хаһыаттар ыстатыйалара, архыып докумуоннара, хаартыскалара, уо.д.а. көрдөрүүгэ турдулар.