Мария Павлова хаартыскаҕа түһэриитэ
Байанай – баай хара тыа иччитэ, ойуур, көтөр-сүүрэр таҥарата. Кинини былыргы сахалар олус үөрүнньэҥ, кэһии биэрэр оҕонньор курдук саныыллара.
Бэрдьигэстээххэ П.Д. Аввакумов аатынан киин модельнай бибилэтиэкэҕэ ааспыт үйэлэргэ олорон, аар тайҕабытын кэрийэн, буһан-хатан, бултаан-алтаан ааспыт булчуттары сырдатар «Горнай чулуу булчуттара» кинигэ биһирэмэ буолла. Кинигэ тахсарыгар бибилэтиэкэрдэри түмэн, иилээн-саҕалаан үлэлээбит Горнайдааҕы кииннэммит библиотечнай ситим сүрүн библиограба Анастасия Заровняева мустубут ыалдьыттарга кинигэ тутулун, ис хоһоонун билиһиннэрдэ. Улуус баһылыгын үпкэ уонна экэниэмикэҕэ солбуйааччыта Сахаайа Филиппова эҕэрдэ тылын эттэ. Кинигэ тахсарыгар үлэлэспит дьоҥҥо махтал суруктар туттарылыннылар.
Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ айылҕа харыстабылын иниспиэксийэтин салайааччыта Родион Сергеев, улуус духуобунай бэпэчиитэлэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх учуутала Василий Николаев улуус историятыгар сүҥкэн суолталаах кинигэ тахсыбытын бэлиэтээтилэр.
Саха норуота былыр-былыргыттан, өбүгэлэрбит саҕаттан илдьэ кэлбит, көлүөнэттэн-көлүөнэҕэ бэриллэр биир төрүт дьарыктара – булт буоларын өбүгэлэрбит тааска, хайалар тэллэхтэригэр аарыма улахан тайахтарын, ох саалаах булчуттарын, кыылларын-көтөрдөрүн түһэрэн хаалларбыт ойуулара туоһулууллар уонна олоҥхолортон, үһүйээннэртэн, норуот номохторуттан, этнографтар үлэлэриттэн истэн, ааҕан билэбит.
Горнай улууһа сирэ-уота киэҥ, халыҥ систэрдээх, аата-ахсаана биллибэт от үрэхтэрдээх, кыыл-сүөл сөбүлээн үөскүүр табыгастаах усулуобуйалаах дойдунан биллэр. Аар тайҕабыт маанылаах кыыллара тайах, эһэ, бөрө, саарба бултанар сүрүн көрүҥнэринэн буолаллар.
«Горнай чулуу булчуттара» кинигэҕэ айылҕабыт чөл буоларыгар ис сүрэхтэриттэн ыалдьар идэтийбит охотоведтар, булт хаһаайыстыбатын тэрийээччилэр, айылҕа харыстабылын улуустааҕы иниспиэксийэтин үлэтин, олохторун булка анаабыт, тайҕа хаһаайыннара – кадровай булчуттар, ардай аһыылаахтары бултаһар бөрөһүттэр, улуустааҕы «Байанай» күрэхтэһии, төрөөбүт улуустарын айылҕатын чинчийэн үөрэтэр үөрэнээччилэр экологическай лааҕырдарын тустарынан сиһилии сырдатыллар.
Мария Павлова, бибилэтиэкэр
Бэрдьигэстээх, Горнай.
Хаартыскаларга Мария Павлова түһэриилэрэ
Нассынаалынай байыаннай оскуоланы бүтэрбит сержант Семен Петрович Жирков төрөөбүт-үөскээбит Намыгар тахсан 1939-1941 сылларга байыаннай остуол…
Арыгы организмҥа буортутун бары билэр курдукпут. Бу аһыы утах элбэх уорганы сүһүрдэриттэн чуолаан сүрэх үлэтигэр…
“Ежевика тымырдары бөҕөргөтөр кыахтаах. Састаабыгар С битэмиини уонна антиоксиданнары булуохха сөп”, - диэн диетолог, терапевт-быраас…
Халлаан тымныйан, биһиги курдук дьон дьиэҕэ хаайтарар кэммит кэллэ. Хаарыан өрөбүлүм таах хаалаары гынна, сырдык…
Түүл туһунан тугу билэбитий? Киһи түүлүн 90 бырыһыанын умнар уонна 10 бырыһыанын эрэ өйдөөн хаалар.…
Бүгүн кэпсэтэр байыаһым Аҕа дойду көмүскэлин ытык иэһинэн ааҕар Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээх “Боха” диэн позывнойдаах…