ХААРТЫСКА: Саха сиригэр кутан көтөр кэлбит

Бу күннэргэ социальнай ситимнэринэн Хатас уонна Үөһээ Бүлүү Кэнтигин олохтоохторо кутан көтөрү хаартыскаҕа, видеоҕа уһулан тарҕаттылар.

Бүлүү бөлөх улуустарынан мас туруйа көтөрө элбэх. Бу эҥээр көтөр 1937 сыллаахтан баар буолбут. Оттон Өлүөнэ өрүс хочотугар кутан, кутан туруйа, мас туруйата диэн ааттыыллар. 

Кутан (нууч. серая цапля, лат. Ardea cinerea) — уһун атахтаах, уһун моойдоох бадараан көтөрө. Түүтүн үөһээ өттө бороҥ, алын өттө үрүҥ, хара эбирдээх. Уһун сытыы тумустаах. Кээмэйэ син бөдөҥ, улахан көтөр ыйааһына 2 киилэҕэ тиийиэн сөп. Тыһыта атыырынааҕар кыра, ол гынан баран тас көстүүтүнэн улахан уратыта суох. Сүрдээх киэҥник тарҕаммыт көтөр, ареала Евразия уонна Африка үгүс өттүлэрин сабар. Уу аттыгар олохсуйар.

Дьулусхаан Баппаҕай социальнай ситимнэринэн бу сонуннарынан санаатын үллэһиннэ:

«Серая цапля—кутан. Аист—эһир, мас туруйата. Большая выпь—аҥыр. Бу көтөр сахалыы ааттааҕа өбүгэлэрбит урут олоро сылдьыбыт сирдэригэр баар буолуохтаах. Эбэтэр, тулалыыр эйгэҕэ олус буортулааҕын иһин имири кыргыбыт буолуохтарын эмиэ сөп курдук. Тоҕо эрэ Кутана диэн ааттаах сирдэр, бэл, Кутанов диэн араспаанньалаахтар бааллар дии. Саха сиригэр кутаннар 80-с сыллартан биллэн бартара.Билигин бу олус сиэмэх көтөр халлаан туруга сылыйыы өттүгэр уларыйан кимэн киирэн иһэр, төрүүр-ууһуур буолла. Мин бу көтөрү кэлиэҕиттэн, «көрүстүгүт да дьаһайан иһиҥ, хас мас төрдүн аайы экология үлэһитэ манаан олорбот» диэн хаһыаттарга, бэл, «Бу Сиргэ» кинигэбэр суруйталаабытым».

Мария Ушницкая видеоҕа уһулуута.