Халаан кутталын утары сөптөөх үлэ бара турар

Сотору кэминэн өрүстэр халаанныыр кэмнэрэ кэлиэ.

Былырыын халааҥҥа да, ойуур баһаарыгар да федеральнай таһымнаах ыксаллаах быһыы-майгы биллэриллэн турар. Онон быйыл балаһыанньаны оннукка тиэрдибэт сорук турар. РСЧС Саха сиринээҕи территориальнай систиэмэтэ, туһааннаах биэдэмистибэлэр салайааччылара төһө бэлэмнээхтэрин кэпсэттилэр.

СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Дмитрий Садовников эппитинэн, халааҥҥа бэлэмнэнии үлэ тохсунньуттан саҕаламмыт.

“Билигин мууһу хараардар, эрбиир үлэлэр түмүктэнэн эрэллэр. Өрөспүүбүлүкэҕэ халаан уута ылыан сөптөөх 121 нэһилиэнньэлээх пууна баар, онно 24 тыһ. тахса киһи олорор, 6629 олорор дьиэ баар. Дьону быстах олордор 252 пуун бэлэмнэннэ. Гидрологическай туругу кэтээн көрүүгэ 203 пост үлэлиэҕэ. Хас саас аайы халаан уута араастаан кэлэр, төһө кыалларынан быйыл да бэлэмнээх көрсүөхпүт”,- диэтэ.

Халаан кэмигэр Өлүөнэ, Алдан, Амма, Бүлүү, Дьааҥы, Халыма өрүстэр аттыларынан сытар 26 улууска 43 тыһ. ынах сүөһүнү, 50 тыһ. сылгыны куттала суох сиргэ үүрүөхтэрэ. Уопсайа өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ынах сүөһүнү уонна сылгыны быстах кэмҥэ тутар 114 пуун баар.

Өрөспүүбүлүкэҕэ РФ ЫБММ ГУ начаалынньыгын солбуйааччы Станислав Алексеев быйыл хаһааҥҥытааҕар да улахан үлэ бара турарын эттэ. 17 тыһ киһи бэлэм сылдьаллар. Хабаровскайдааҕы авиационнай-быыһыыр киинтэн салгын суудуната кэлбит, өссө биир бөртөлүөт муус устар 25 күнүгэр кэлиэхтээх. Ону таһынан Хабаровскай кыраайтан 30 быыһааччы кэлэн, Нам, Хаҥалас улуустарынан тарҕаныахтаахтар.

“Аныгы кэм буолан, сыл аайы информационнай технология тупса турар. Быйыл “Роскосмос” госкорпорациятын мобильнай приемнуур-передаточнай комплексын үлэлэтиэхпит. Бу комплекс өрөспүүбүлүкэ өрүстэригэр балаһыанньа хайдаҕын иһитиннэрэ туруоҕа. Ону таһынан хаартыскаҕа, видеоҕа түһэрэр киһитэ суох көтөр аппарааттар туһаныллыахтара. Итинэн салгынтан балаһыанньа хайдах буола турарын көрөн, суһал дьаһалы ылар кыах баар буолла. Онон хас биирдии нэһилиэнньэлээх пуун баһылыга биһиги тугу этэрбитин тута нэһилиэнньэҕэ иһитиннэрэ туруохтаах. Ол кини быһаччы эбээһинэһэ”, — диэн эттэ Станислав Алексеев.

Мууһу кэбирэтэр үлэлэр былаан быһыытынан ыытылла тураллар. Федеральнай үбүлээһин былырыыҥҥытааҕар 10 мөл. солк. улаатан, 55 мөл. 487 тыһ. солк. буолбут. Онон элбэх иэннээх сиргэ хараардыы үлэтэ барбыт. Бу күннэргэ үлэ сүрүн өттө бүппүт. Анал хамыыһыйа муус устар 15 күнүгэр Өлүөнэ, Өлүөхүмэ өрүстэргэ ыытыллыбыт үлэни тутта, муус устар 20 күнүгэр Дьокуускай — Нам — Кэбээйи өттүгэр барбыт үлэлэри тутуохтаах, муус устар 30 күнүгэр Үөһээ Халыма, Орто Халыма улуустарыгар ыытыллыбыт үлэлэри тиийэн тутуоҕа.

Билигин өрүстэргэ баар быһыттары, водохранилищелары хонтуруолга тутан олороллор. Бүлүү өрүһүн водохранилищетыттан ууну ыытары-ыыппаты быһаарар биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы бөлөх мунньаҕа муус устар 21 күнүгэр буолуохтаах. Бүлүү умнаһын улуустарыгар быйыл хаар элбэх, онон элбэх уу кэлэрэ күүтүллэр. Халыма өрүһүгэр баар водохранилищелартан ууну эмиэ ыыта олороллор. Быһыттар туруктарын эмиэ хонтуруолга илдьэ сылдьаллар.

Харыы буолар түгэнигэр мууһу эстэрии син биир буолар. 25 туонна эһэр вещество баар, ыксал буолар түгэнигэр бырабыыталыстыба саппаас пуондатын суотугар элбэтиэхтээхтэр.

Ааспыт күннэргэ муниципальнай тэриллиилэр төһө бэлэмнээхтэрин бэрэбиэркэлээбиттэр.

“Команднай-штабной үөрэтиилэр ыытылыннылар. Сорох улуустар хамаандаларыгар ситэ бэлэмэ суох буолуу баар, быстах тутар пууннарыгар эмиэ. Онон эрчиллиилэр түмүктэринэн рекомендациялары оҥордубут, сорохтор сэрэтиилэри сонно туораттылар”, — диэн иһитиннэрдэ СӨ гражданскай оборонаҕа уонна нэһилиэнньэ куттала суох буолуутун хааччыйар миниистир Дмитрий Лепчиков.