Халыҥ хаар билиэнигэр…

Быйыл хаһааҥҥытааҕар даҕаны халыҥ хаар  түстэ. Куорат элбэх кыбартыыралаах дьиэлэрин таһынан ааһан иһэн, хас тиэргэн ахсын хастыы да күрдьүк оҥоһуллан турарын бэлиэтии көрөбүн. Урукку сыллар баччаларыгар олорор дьиэм таһыгар биир-икки арыый кыра күрдьүк баар буолара, оттон быйыл – түөрт улахан. Хаары күрдьэр тиэхиньикэ тохтоло суох үлэлээн, күн ахсын массыынанан таһаллар. Ол эрээри, үгүс дьон хаар күрдьүллүөхтээх, тиэйиллиэхтээх сириттэн массыыналарын сыҕарыппаккалар,  төһө эмэ киэһэ хойукка диэри хаары күрдьэр, таһар тиэхиньикэлэр үлэлээбиттэрин кэнниттэн балачча хаар ордон хаалбытын кыһыйа көрөбүн. Бу бэрт сотору барыта ууллан, чалбахха кубулуйуо буоллаҕа…

 

Хаары анаалыстыыллар

Дьокуускай куораттан, ону сэргэ куорат таһынааҕы бөһүөлэктэртэн тиэйиллибит хаары барытын куорат полигонугар илдьэллэр. Полигон Сэбиэскэй Аармыйа 50 сыла уулуссаҕа баар. Манна күн ахсын хаары өрөһөлүү тиэммит массыыналар тиийэллэр. Уопсай иэнэ 6 гааҕа тэҥнэһэр. Куорат бары тэрилтэтэ туттарыан сөп. Ол эрээри, манна сүрүн быраабыла – хаар хи­­миичэскэй анаалыһын түмүгүн аҕалан туттарыахха наада. Мин бастаан хаары анаа­лыстыылларын соһуйа истибитим, ол эрээри, маннык ­анаалыстааһын олус наадалаах. Хаарга араас бэссэстибэ, ньиэп тохтубут буоллаҕына, оннук хаары полигоҥҥа туппаттар.

Хаары бэйдиэ мунньар көҥүллэммэт

Кыһыҥҥы өттүгэр куорат уулуссаларын хаарын «Якутдорстрой” АУо ыраас­тыыр. Оттон элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр тиэргэннэрин, оҕо былаһааккаларын хаарын салайар хам­­паанньалар, ТСЖ-лар ыраастыыллар. Чааһынай дьиэлээх дьон хаардарын бэ­­йэлэрэ дьаһайаллар. Ол эрээри, кинилэр тиэргэннэрин хаарын ол­­буор таһыгар, суол ту­­һаайыытыгар мээнэ куталлара, чөмөхтүүллэрэ бобуллар. Ол курдук, атыы-эргиэн кииннэрэ, маҕаһыыннар о.д.а. кэмиэр­чэскэй тэрилтэлэр хаардарын эмиэ ыраастыах­таахтар. Ирдэбили кэһии иһин административнай эппиэтинэс­кэ тардыллыахха сөп.

Ыраастаныллар кэмҥэ сэрэхтээх буолуҥ!

Улахан чөмөх хаардары көрөн, оҕолор үөрэ-көтө онно тахсан оонньууллар, сырылыыллар. Ол-бу араас быһылаан тахсыбатын туһугар төрөппүттэр болҕомтолоро наада. Кулун тутар саҥата Дьокуускайга «Строительнай» уокурукка хаар ыраастыыр тиэхиньикэҕэ киирэн биэрэн дьахтар суорума суолламмыта. Бу быһылаан кэнниттэн Дьокуускай куорат  баһылыга Евгений Григорьев хаары ­ыраастыыр үлэ кэмигэр сэрэхтээх буолууну күүһүрдэргэ сорудахтаабыта. 17-с кыбартаалга үксэ иккилии этээстээх мас дьиэлэр. Хаары кэмигэр ыраастаабатахха, саас киһи сатаан сатыы сылдьыбат сиригэр кубулуйар.

 Санаа

 Владимир Аммосов, Дьокуус­кай куорат хаһаайыстыбатын кө­рөр—истэр сулууспа салайааччыта:

– Дьокуускай куорат иһинээҕи суол-­иис ситимин көрүү-хара­йыы «Якутдорстрой” АУо тэрилтэ сөбүлэҥ түһэрсэн оҥоһуллубут бы­­лаан-кыраапыгынан барар. Куоракка хаары кэмигэр  ыраастыыр уонна тиэ­йэр туһуттан Бүлүүлүүр переу­локка хаары мунньар быстах была­һаакка тэрийиитин туһунан тохсунньу 13 күнүгэр Дьокуускай куорат баһылыгын солбу­йааччы дьаһала тахсыбыта. Бу Бүлүүлүүр переулоктан күн ахсын Сэбиэскэй Аармыйа 50 сыла уулуссаҕа баар полигоҥҥа хаары тиэйэллэр. Кулун тутар 22 күнүнээҕи туругунан, полигоҥҥа тиэ­йиллибит хаар кээмэйэ 499 839 м³ тэҥнэһэр. Куорат уулуссаларын хаарын ыраастыырга уопсайа 119 тиэхиньикэ кытынна. Суол хаарын ыраастаа­һын үлэтин былаанын кыраапыга халлаан туругуттан уларыйар. Онуоха хаар, тыал түһүүтэ улахан ­оруоллаахтар. Оттон элбэх кыбартыыралаах дьиэлэр тиэргэннэрин хаарын сыһыарыылаах салайар хам­паанньалар, табаарыстыбалар дьаһа­йыахтаахтар. Кинилэр үлэлэрин-хамнас­тарын Дьокуускай куорат сирин-уотун кытта үлэлэһэр департамент сүрүннүүр. Билиҥҥи туругунан, кыраапыктан хаалыы чааһынай сиэктэр уонна кыбартааллар иһинээҕи, элбэх тиэхиньикэ сылдьыбат суол­ларын көннөрүүгэ, хаарын күртэ­риигэ баар. Тоҕо диэтэххэ, сүрүн болҕомто уопсастыбаннай тырааныспар сылдьар суолун-ииһин көрүүгэ ууруллар. Улахан сүрүн сорукпутунан, куорат соҕуруу чааһыгар хаары харайар иккис полигону арыйыы буолар.