Хаппыыста туһунан чахчылар

Хаппыыста хантан төрүттээҕин күн бүгүҥҥэ диэри чопчутун быһаара иликтэр. Аһыйбыт хаппыыстаны былыр кытайдар арыгыга (вино) сытыаран бэлэмниир буолбуттар. Биһиги эрабыт III үйэтин иннинэ хаппыыстаны ириистэн оҥоһуллубут виноҕа аһытан, Улуу Кытай истиэнэтин тутааччылары аһаталлара үһү диэн үһүйээн баар.

— Хаппыыста былыргы гректии “капутум” (төбө) диэн тылтан тахсыбыт эбит. Чахчы даҕаны төбөҕө майгынныыр эбээт.

— Хаппыыста 91 бырыһыана ууттан турар. Холобура, оҕурсу 95-97 бырыһыана уу дииллэр. Онон хаппыыста эмиэ балачча уулаах эбит.

— 100 кыраам сибиэһэй хаппыыста киһи этэ-сиинэ күҥҥэ ирдиир С битэмиинин 60 бырыһыанын хааччыйар дииллэр.

— Кыһыл сүрэхтээх хаппыыста маҥан сүрэхтээх хаппыыста бииһин ууһа буолар. Ол эрээри, көннөрү хаппыыстатааҕар каротина түөрт, клетчатката икки төгүл элбэх.

— Тууһаммыт (квашеная) хаппыыста сибиэһэй хаппыыстатааҕар туһалаах. Маннык хаппыыста битэмиинин 10 ый устата сүтэрбэт диэн этэллэр. Онон сылы эргиччи сиэххэ сөп. Ол эрээри, куртах ыарыһах дьоҥҥо тууһаммыт хаппыыста көҥүллэммэт дииллэр.

— Оҕо аймах хаппыыста төрдүгэһин (кочерыжка) сөбүлээн сиир. Ол гынан баран, учуонайдар хаппыыста саамай элбэх нитрата төрдүгэһигэр баар диэн дакаастаабыттар.

— Аан дойдуга хаппыыста хас даҕаны көрүҥэ баар. Оннооҕор кэлин саадтары, уулуссалары киэргэтэргэ аналлаах декоративнай хаппыыста бииһин ууһа элбээтэ.

«Саха сирэ» хаһыат архыыбыттан