Хаартыска: pxhere.com/ru
Тутуу технологиятын сайыннарарга бу салаа ирдэбилигэр уонна кыһалҕатыгар сөп түбэһэр саҥа матырыйааллары көрдүүр ирдэнэр диэн Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет инженернэй-тиэхиньиичэскэй институтун устудьуона Тимур Жебсаин этэр. Кини сылааһы тутар уонна иҥэринэр (сорбирующий) матырыйаалы ылар инниттэн тиит мас (даурскай листавенница) мээккэлэммит хатырыгын ураты хаачыстыбатын чинчийэр.
Эдэр киһи өссө 6-с кылаастан тиит мас хатырыгын чинчийэр интэриэстээх эбит, кини дьиэ кэргэнэ бу тиэмэни хас да хайысханан 2011 сылтан үөрэтэн саҕалаабыт. “Тиит мас хатырыгар сылааһы тутар уонна иҥэринэр (сорбент) матырыйаал быһыытынан билиҥҥитэ туттуллубат, ол эрээри, бу биһиги эрэгийиэммитигэр саамай тарҕаммыт үүнээйи буолар. Бу киэҥник биллэр көпсөркөй матырыйаал”, — диэн Тимур Жебсаин кэпсиир.
Кини бэйэтин чинчийиитин устудьуоннар, аспираннар уонна эдэр учуонайдар “Ломоносов-2023” норуоттар икки ардыларынааҕы билим кэмпириэнсийэтигэр кэпсээтэ. Быраактыкаҕа уопутугар хатырык тутулун үөрэтээри ХИФУ Арктикатааҕы инновационнай киинигэр “Интегра спектра” спектральнай анализаторы туһаммыт, ону тэҥэ, түүлэспит сыаҕар үлэлээбит.
Тимур Жебсаин этэринэн, Саха сирэ ураты килиимэттээх буолан, сылааһы тутар саҥа матырыйаалы көрдөөһүн уонна үөрэтии өрүү суолталаах. “Эрэгийиэҥҥэ сир баайын хостонуута тэтимнээҕинэн, оттук систиэмэтигэр уматык матырыйаал элбэҕинэн, онон араас киртийии тахсарынан сибээстээн, бэйэтигэр иҥэринэр (сорбирующай) матырыйаал суолтата сүппэт”, — диэн эбэн этэр. ХИФУ инженернэй-тиэхиньиичэскэй институт устудьуона билимҥэ үлэтин салгыыр уонна ону инникитин оҥорон таһаарыыга, тыа хаһаайыстыбатыгар уонна тутууга туһанар былааннаах. “Олоҕу кытта тэҥҥэ сайдан иһэр уонна ирдэнэр исписэлиис буолар туһугар киһи бэйэтэ сайдарга дьулуһуохтаах, араас эйгэҕэ холонон көрүөхтээх, ол иһигэр билимҥэ”, — диэн устудьуон этэр.
ХИФУ пресс-сулууспата.
Бу ураты каарта оҕолорго төрөөбүт дойдуларын дириҥник өйдүүргэ уонна умнуллубат өйдөбүллэри бэлэхтиэҕэ. Манна Саха сирин…
Соторутааҕыта Ыксаллаах быһыы-майгы министиэристибэтин 35 сылыгар аналлаах тэрээһин Уһук Илин бастыҥ баһаарынайдарын түмтэ. Бу туһунан…
От ыйын 3 күнүттэн 5 күнүгэр диэри Нерюнгрига өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо ыһыаҕа ыытылларынан сибээстээн, арыгыны атыылааһыҥҥа…
От ыйын 4-8 күннэригэр Дьокуускайдааҕы VIII норуоттар икки ардыларынааҕы киинэ бэстибээлэ ыытыллыаҕа. Быйылгы бэстибээл сүрүн…
Бүгүн Мииринэй оройуонугар баар «Саха сирин тыыннаах алмаастара» пааркаҕа («Живые алмазы Якутии») пааркаттан үөрүүлээх сонун…
Өлүөхүмэҕэ саҥа оҕо поликлиникатын үөрүүлээхтик астылар. Урут поликлиника 1980-с сыллардааҕы дьиэҕэ баар эбит. Билигин тэрилтэҕэ…