Хорообуттар 100-тэн тахса арбуз быспыттар

Бу күннэргэ Мэҥэ Хаҥалас улууһун Хорообут олохтоохторо Ангелина Семеновна уонна Илья Степанович Сергучевтар дьиэ кэргэттэрэ тиэргэннэригэр үүннэрбит арбузтарын быстылар. Барыта кырата суох 80-ча устууканы хомуйдулар, ити иннинэ 10-ча отону номнуо боруобалаан амсайбыттар. Бу туһунан «Эркээйи эргиирэ» хаһыат суруйар.

‒ Быйыл арбуһу олордуу технологиятын билэр-көрөр баҕа санаа үөскээбитэ. Нам улууһун Модутуттан Спиридон Титович Шамаев үөрэттэ, видеонан көрдөрдө. Кини «Арбуз олордооччулар» диэн социальнай ситим бөлөҕөр 900-тэн тахса киһи баарбыт. Бу бөлөххө арбуһу олордууну сэҥээрэр уонна үүннэрбит уопуттаах дьон түмсүбүттэр. Спиридон Титович арбуһу олордубута уонтан тахса сыл буолбут. Бөлөххө Олеся Алексеевна Михайлова диэн сүбэһиттээхпит.

Мин быйыл 20 угу олордубутумю. Ортотунан биир уктан түөртүү устуука арбуз тахсар эбит. Быйыл сүөһү далыгар олордон боруобалаатым. Эрдэ даҕаны онно сыл аайы буорун тиэртэрэн, оҕуруот аһын арааһын олордооччубут. Сири тиэрдэриэх иннинэ кэргэним Илья Степанович сыыһын, отун ыраастыыр. Сүөһү тэпсэр сирэ буолан, фрезалыылларыгар ыарырҕатааччылар. Сир фрезаламмытын кэннэ 1 миэтэрэ курдук кэтиттээх сири ханааба курдук буорун икки өртүнэн чөмчөтүллэр. Уу кутан баран эбии фитоспориннаах уунан ыһыллар. Салгыы 60 микроннаах салапаанынан оҥоһуллубут буору саба тардыллар. Оннук нэдиэлэ устата буорун сылытан туруоран баран, салапааны ылбакка эрэ дьөлөҕөс оҥорон арбуз арассаадата олордуллар. Арбуһу олордуу итинник технологиятын тутустахха судургу эбит. 10 күҥҥэ биирдэ уу кутуллар. Үүнээйини прививкалаан арассаадалаатахха тымныыны тулуйумтуо, ыарыыга ылларбат, аһа бөдөҥ буолар эбит.

Ыал ийэтэ, эбэтэ Ангелина Семеновна бэйэтэ педагог, кэргэнэ Илья Степанович бэтэринээр идэлээхтэр. Саастарын тухары Хорообукка олорон сыллата оҕуруот аһын олордоллор, сүөһү иитэллэр. Быйылгы арбузтарын үүнүүтэ социальнай ситимнэринэн тарҕанан киһини эрэ үөрдүөх көрүҥнээхтэр. Кини «Сахарный малыш», «Сахарный скороспелый» диэн арбуз сиэмэлэрин «Наша дача» маҕаһыынтан, «Хейхе», «Жёлтый» диэннэри Спиридон Титовичтан атыыласпыт. Аһа барыта биирдэ тахсыбат, утуу-субуу тахсаллар эбит. Сорох олордооччулар 9‒11 кг тиийэ улаатыннараллар эбит. Ангелина Семеновна арбуһун атыылаабат, бэрсэр-кэһиилэнэр дьонум элбэхтэр диир. Онон тыа сиригэр арбуһу үүннэрии сайдан иһэр, сэҥээрээччилэр да элбэхтэр эбит.

Марфа Птицына.