Хорсун-хоодуот буойун Кыдан Окороков

Биир күн үлэбэр ааттаан-суоллаан Амма улууһуттан ытык кырдьаҕас Вячеслав Окороков тиийэн кэллэ. “Уолум Кыдан Окороков байыаннай дьайыыга сылдьан сүппүтэ сылтан ордунна. Баара буоллар, быйыл олунньу 2 күнүгэр 42 сааһын туолуохтаах этэ”, – диэхтээтэ аҕа.

Ийэ дойду көмүскэлигэр

Уолчааным ойор-тэбэр оҕо сааһа Амма улууһун Алтаныгар ааспыта диэн кырдьаҕас аҕа кэпсиир. Оҕо эрдэҕиттэн кэрэ айылҕалаах Амматын таптыы, кэрэни кэрэхсии үөрэммитэ. Эрдэттэн да ийэ дойдутун көмүскүүр ыра санаалааҕа. Төрөппүттэрэ кинини эт-хаан өттүнэн сайдыылаах киһи эрэ буолбакка, чиэс, кырдьык уонна хорсун быһыы сыаннастарыгар үөрэппиттэрэ. Онон 2017–2019 сс. аармыйаҕа ытык иэһин чиэстээхтик төлөөн кэлбит.

Оттон байыаннай дьайыы саҕаламмытыгар Кыдан сыта-тура толкуйдаан баран, дойду көмүскэлигэр 2023 сыллаахха бэйэтин баҕатынан барарга быһаарыммыт. Луганскайга тиийбит. Аан бастаан уоттаах сэриигэ от ыйыгар Бахмуту ылыыга киирбит, иккис сырыыларыгар — ахсынньыга Артемьевканы. Биир уоллара ыараханнык бааһырбытын бэйэтэ халымырдык бааһырбыт Кыдан сыһан-соһон таһааран, госпитальга ыыппытын бойобуой доҕотторо кэлин кэпсээбиттэр. Бронежилетыгар бүттэтэ суох буолуор диэри бүтүннүү оскуолак быһа киирбит. Этэрээт хамандыыра «Мороз» уол бу хорсун сырыытын сыаналаан «За отвагу» мэтээлгэ түһэрбит.

Бойобуой сорудаҕы толоруу

Кыдан биир сыл иһигэр уопсайа үстэ хабыр кыргыһыыга киирэн тахсыбыт. Ахсынньыга Бахмукка буолбут кыргыһыыга, онтон — Артемьевкаҕа.

Байыас Окороков Харьковка бу хорсун быһыыны оҥороругар абаҕатын Григорий Окороковы санаабыта, кини хорсун бойобуой суолун батыспыта саарбаҕа суох.

Абаҕатын суолунан

Улуу Кыайыы 80 сылынан Амма Сатаҕайыттан Аҕа дойдутун көмүскүү сылдьан дьоруойдуу охтубут хорсун саллаат Григорий Окороков туһунан ахтан ааһар тоҕоостоох. Кыдан абаҕата Григорий Окороков 1943 сыллаахха Харьков куораты ылыыга эмиэ хорсуннук сэриилэспитэ. Кини артиллерията генерал-лейтенант П. С. Рыбалко хамаандалааһынынан өстөөх 11 тааҥкатын, 3 бронетранспортерун, 8 массыынатын, 2 «Фердинанд» самоходнай-артиллерийскай установкатын уонна 500 фашиһы суох гыммыта. Амма хорсун-хоодуот байыаһа, Григорий Окороков кулун тутар 15 күнүгэр — оруобуна 20 сааһын туолар күнүгэр кыргыһыы хонуутугар дьоруойдуу охтубута. Кэлин, сэрии бүппүтүн кэнниттэн олохтоохтор дьоруойдуу охтубут, Украина сиригэр сырдык тыына быстыбыт саха буойунун кэриэстээн куорат биир уулуссатыгар кини аатын иҥэрбиттэр.

Биир кыргыһыы

Бу иннинэ чааһын хамандыыра байыас Окороковы отделение хамандыырынан анаан, Артемьевкаҕа харабыллыырга ыыппыт. Хамандыыр этэрээтин кытары окуопа хастаннар, кэтэбилгэ олорбуттар. Бу кэмҥэ Арассыыйа Сэбилэниилээх Күүстэрин биир ротата өстөөххө саба түһэргэ бэлэмнэммит. Ол эрээри, байыастарбыт сытар сирдэрин дроннарынан атаакалааннар, кимэн киирэр кыаҕы биэрбэтэхтэр. 100‑н тахса дрон көтө сылдьан үөһэттэн снарядтары быраҕаттаабыт. Өстөөх тыын ылар да бокуойу биэрбэккэ, Кыдан этэрээтин илдьэ Берестовое дэриэбинэтигэр куотарга күһэллибиттэр. Ол куотан истэхтэринэ, дроннар кэлэн, үөһэттэн снарядтары быраҕаттаабыттар. Кыдан бэйэтэ дьонугар кэпсээбитинэн, бу түгэҥҥэ 10‑н тахса дрону бэйэтэ суулларбыт. Хорсун буойун бу кыргыһыыга төбөтүгэр уонна атаҕар бааһырбыт.

Берестовое тиийэннэр биир таас дьиэ анныгар саһан сыппыттар. Ону билэннэр өстөөхтөр эмиэ быыстала суох буомбалаан барбыттар. Үлүгэрдээх буомбалааһынтан киирбит сирдэрэ сиҥнэн түһэн, тахсар сири бүөлээн кэбиспит. Киэһэ дроннар көтөллөрө тохтообутун кэннэ, дьиэ кэлин истиэнэтин алдьатан тахсан куоппуттар. Берестовое дэриэбинэттэн 8 км тэйиччи тиийэн, дьоҕус дьиэ баарыгар саспыттар. Онно да дроннар көтөн тиийэн дьиэни үлтү буомбалаабыттар. Ол тухары Кыдан дьонун кытары кэпсэтэ сылдьыбыт. Кинилэр Донецкай диэки Арассыыйа Сэбилэниилээх Күүстэрин чаастарын көрдүү барбыттар. Онтон ыла хорсун буойун Кыдан Окороков дьонун кытары сибээһэ быстыбыт, сураҕа суох сүппүт.

«Кыдан ууга-уокка киирэн, буһан-хатан, өлөр-тиллэр түгэннэрэ, өйүнэн-сатабылынан мүччү-хаччы түһэн оҥорбут хорсун сырыылара сөптөөх сыанабылы ылыахтара дии саныыбын»

* * *

«Кыдан ууга-уокка киирэн, буһан-хатан, өлөр-тиллэр түгэннэрэ, өйүнэн-сатабылынан мүччү-хаччы түһэн оҥорбут хорсун сырыылара сөптөөх сыанабылы ылыахтара дии саныыбын. Оруобуна ити сиргэ уолум абаҕата Григорий Окороков Аҕа дойду сэриитигэр 20 эрэ саастааҕар олоҕун толук уурбута. «Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат» диэн этии, биһиги уолбутугар сыһыаннаах», — диэн кэпсиир сүтүктээх аҕа.

Кырдьаҕас төрөппүттэрэ уолларын көрдөөн, ирдэһии сурук ыыппыттар. Онно байыас Кыдан Окороков бойобуой сорудаҕы толоро сылдьан Донецкай, Луганскай Өрөспүүбүлүкэлэр сирдэригэр сураҕа суох сүттэ диэн 2024 сыл ыам ыйын 23 күнүгэр иһитиннэрии кэлбит. Уолларын сүтэрбит ийэлээх аҕа ааспат арахпат аһыы, оспот баас буолан дууһаларын аймаабыт сэрии тохтоон, саатар уолларын көмүс уҥуоҕа дойдутун буоругар хараллара буоллар диэн баҕа санаалаахтар.

ХААРТЫСКАЛАР: В.Д. ОКОРОКОВ ТУС АРХЫЫБЫТТАН