Хорулаҕа Албан Аат аллеялаах искибиэр тутулла турар

Быйыл Ньурба улууһун ыраах олорор Хорула нэһилиэгэ биир бастакылар ахсааннарыгар олохтоох көҕүлээһиннэри өйүүр бырагыраама (ППМИ) граныгар анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар аналлаах «Аллея Славы воинам — землякам» искибиэри оҥоруу бырайыагар кыайбыта. Билигин хорулалар биир дойдулаахтара, бырайыак ааптара, анал байыаннай дьайыыга суох буолбут хорсун буойун Алексей Николаев күн күбэй ийэтэ Саргылаана Семеновна Николаева ону олоххо киллэрэн эрэриттэн санаалара көтөҕүллэн, субуотунньуктаан күүс-көмө буола сылдьаллар.

Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларыгар быйыл Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 80 сылыгар анаммыт нэһилиэк ыһыаҕын кэмигэр искибиэр тутуллуохтаах уһаайбатыгар “Манна анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар Албан Аат искибиэрэ тутуллуо!” диэн табличка аһыллыытын сиэрин-туомун толорбуттара.

Граҥҥа киирсэргэ бырайыагы көҕүлээбит, толкуйдаан оҥорору, ханна тутуллуохтаах сирин-уотун быһаарыыны, докумуонун толорууну хара бастакыттан сүүрэн-көтөн ситиспит Саргылана Семеновна Николаева бу бырайыакка үлэни иилээн-саҕалаан, тус бэйэтинэн үлэлээн-хамсаан сыратын уура сылдьар. «Биир дойдулаах буойуттарга аналлаах Албан аат Аллеята» искибиэрэ Арассыыйа Сэбилэниилээх Күүстэрин кэккэтигэр анал байыаннай дьайыыга бойобуой сорудаҕы дьоруойдуу хорсуннук толоро сылдьан сырдык тыыннара быстыбыт уонна күн бүгүн онно ытык иэстэрин толоро сылдьар эбэтэр сулууспалаан эргиллибит буойуттарга, араас кэмнэргэ буолуталаабыт байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар ананар.

Буойун Алексей Андрианович Николаев ийэтэ Саргылаана Семеновна бу сквери ханна тутар туһунан боппуруоска кини туох да саарбахтааһына суох бэйэтин төрөөбүт, олорбут уһаайбатын — Алексей эбэтин Федора Николаевна, эһэтин Семен Григорьевич Никифоровтар төрүт уһаайбаларын биэрэргэ быһаарыммыта. Никифоровтар – Хорула нэһилиэгин сайдыытыгар сүдү кылааттарын киллэрбит, бар дьон ытыктабылын ылбыт, нэһилиэк биир киэн туттар, бас-көс ыала этилэрэ. Оттон Алексей хос эһэтэ Николаев Николай Григорьевич (1901-1997 сс.) пулеметчик этэ, Аҕа дойду Улуу сэриитигэр элбэх доҕорун, олор истэригэр биир дойдулаахтарын сүтэрэн, бэйэтэ төһө да дьааттаах холуодьастан уу истэр, кыл мүччү тыыннаах хаалан дойдутугар эргиллибит буойун албан ааттаах суолун хатылаан, Алексей хос эһэтин сырдык, ыраас аатын олоҕун тиһэх чааһыгар диэри чиэстээхтик сүгүүтэ, хорсун быһыыта, кини курдук анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын үтүө ааттара үйэтитиллиэхтээх, умнуллуо суохтаах диэн санааттан бу бырайыак толкуйдаммыта диир Саргылана Семеновна.

Хорула орто оскуолатын (дириэктэр Павел Николаевич Васильев) учууталлара, үөрэнээччилэрэ күргүөмнээх субуотунньугунан үтүө баҕаларынан көмөлөһөн, бырайыагы олоххо киллэриини күүстээхтик өйүү сылдьаллара хайҕаллаах дьыала! Ол курдук, сквергэ анаммыт сир буорун тэҥнээһин, плитка ууруллар сиригэр кумаҕын таһан тарҕатыы, үүнээйи, газон олороругар хара буору таһыы уо.д.а. үлэлэригэр күһүҥҥү, сылаас, чаҕыл күҥҥэ үөрэ-көтө, астына-дуоһуйа үлэлээтилэр.

«Бүгүн бэрт үлэ барда. Байыаннай дьайыыга кыттыбыт, кытта сылдьар дьоммутугар олох туспа, анал искибиэр баара олус наада. Онон биһиги тэрилтэ оҕотуттан оҕонньоругар тиийэ көхтөөхтүк үлэлээтибит. Нэһилиэк баһылыга Тимофей Иванов искибиэр тутуллуутун суолтатын туһунан үөрэнээччилэргэ кэпсээтэ, үтүө дьыалаҕа кытта сылдьалларын иһин махтанна. Искибиэр үлэтэ этэҥҥэ бардаҕына, бу ыйынан түмүктэниэхтээх», — диэн астына кэпсиир оскуола өр сылларга ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар бэтэрээн учуутала Валерий Васильевич Иванов.

Бу байыаннай дьайыыга Саргылаана Семеновна уонна кини курдук оҕолорун сүтэрбит ийэлэр маннык анал уһаайбалаан, Албан аат искибиэрин тутан, уолаттарын сырдык ааттарын, хорсун быһыыларын үйэтитэр баҕалара, билигин да ол уоттаах сэриигэ ытык иэстэрин эрдээхтик толоро эбэтэр чиэстээхтик толорон эргиллибит биир дойдулаах буойуттарбыт бойобуой суолларын бу Сквер нөҥүө бар дьоҥҥо кэпсиир, сырдатар үтүө дьулуурдара нэһилиэк биир сомоҕо күүстээх түмсүүтүнэн олоххо киирэн эрэрэ үөрдэр, санааны күүһүрдэр, дьон үтүө дьыалаҕа сомоҕолоһуутун бөҕөргөтөр. Олохтоох оскуола оҕолорун уопсастыбаннай тэрилтэлэрэ уонна нэһилиэк ыччатын түмсүүтэ дойду историятын биир кэрэһитинэн буолар искибиэргэ өрүү сылдьар, араас патриотическай ис хоһоонноох тэрээһиннэри ыытар, куруутун үлэлии турар Ытык сиринэн буола туруо диэн эрэл улахан. Искибиэр тутуллан, үйэлээх өйдөбүлү кэрэһилии турар хорулалар Ытык сирдэринэн буоллун!

Елена Иванова.