Хаартыска: О.Голикова
Сэтинньи 13 күнүгэр “Хотугу сиргэ социальнай суолталаах сыстыганнаах ыарыылар” научнай-бырактыычаскай кэмпириэнсийэ саҕаланна. Кэмпириэнсийэ “Хотугу сиргэ киһи экологията уонна доруобуйата” XVI Национальнай кэнгириэс чэрчитинэн ыытыллар. Кэнгириэс быйыл Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр доруобуйа харыстабыла 220 сылыгар ананар.
Кэмпириэнсийэни М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет уонна СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ ыытар.
Сыстыганнаах ыарыылар кыһалҕалара мэлдьи да болҕомтоҕо ылыллаллар, оттон билигин ол өссө үрдээтэ. Улахан болҕомто вирустаах гепатит, ВИЧ-инпиэксийэ курдук социальнай суолталаах сыстыганнаах ыарыыларга ууруллар. Бу ыарыылар Саха сирэ килиимэтэ, логистиката уратытынан, мэдиссиинэ көмөтүн оҥорорго саҥа көрүүлэри, ньымалары ирдииллэр.
Кэмпэриэнсийэҕэ кытта дойду сүрүн исписэлиистэрэ: Забайкалье кыраайын штаты таһынан сүрүн инфекциониһа Альвина Емельянова, мэдиссиин наукатын доктора Михаил Михайлов (Москва), Пермь кыраайын СПИД-ы сэрэтэр уонна охсуһар киинин инфекционист-бырааһа Наталья Софронова, Пирогов аатынан университет иһинэн ийэ уонна оҕо институтун кафедратын доцена Иван Коновалов, “Гепатера” ХЭО вирусологияҕа отделын салайааччы Владимир Кан (Москва) кэллилэр.
Ону сэргэ ХИФУ Мэдиссиинэҕэ институтун, СПИД-ы уонна сыстыганнаах ыарыылары сэрэтэр уонна охсуһар өрөспүүбүлүкэтээҕи киин, Дьокуускай куорат килиниичэскэй балыыһатын исписэлиистэрэ дакылаат оҥоруохтара.
Кэмпириэнсийэ сыала-соруга – сыстыганнаах ыарыылары утары охсуһуу дьоһун суолталаах кыһалҕаларын быһаарарга инфекционист-быраастар, эпидемиологтар, педиатрдар, уопсай быраактыка быраастарын уо.д.а. күүстэрин түмүү.
Александра Золотарева, СПИД-ы уонна сыстыганнаах ыарыылары сэрэтэр уонна охсуһар өрөспүүбүлүкэтээҕи киин кылаабынай бырааһа:
“Хотугу сиргэ киһи экологията уонна доруобуйата” XVI Национальнай кэнгириэс иһинэн ыытыллар биһиги сиэксийэбит сыстыганнаах ыарыыларга ананар. Онон, инфекционист-быраастар, уопсай быраактыка быраастара, терапевтар, лабораторнай диагностика исписэлиистэрэ муһуннулар. Бүгүн биһиги вирустаах гепатит, ВИЧ-инпиэксийэ, быһыыны биэрии уонна олус кутталлаах менингококковай инпиэксийэ тустарынан кэпсэтиэхпит. Кэнгириэскэ кэлбит ыалдьыттарбыт, дойду сүрүннүүр исписэлиистэрэ бэйэлэрин уопуттарын, билиилэрин үллэстиэхтэрэ.
Кыһыммыт кэлэн, сотору бытарҕан тымныылар түһүөхтэрэ. Сылаас таҥастаах эрэ буоллаххына, улахан тымныыны тулуйаҕын. Өбүгэлэрбит хаттык…
Уруу-аймах ааттарын төһө билэҕин? Бадьа, биллэх диэн кими ааттыылларый? Саха ыалын халандаарыгар бу туһунан баар.…
Саха сиригэр бырааска көрдөрөөрү ыраахтан олорон суруйтаран кэбиһэри дьон-сэргэ сэҥээрбит, сөбүлээбит. Сыл саҕаланыаҕыттан 500 тыһ.…
Дьокуускай куорат борокуратуурата 35 саастаах дьахтары буруйдуур холуобунай дьыаланы өйөөтө. Бу дьахтар итирик туруктаах массыынаны…
Дьокуускайга 4 №-дээх полиция отделын дьуһуурунай чааһыгар киин куорат олохтооҕуттан суотабай төлөпүөнүн уонна 24000 солк.…
"Хаҥалас тукулаана". Истибиккит дуо? Тукулаан диэн тугуй? Тукулаан диэн тайҕа ортотугар үөскээбит томтордуҥу кумах систэри…