Иэстэбил бастакы охсуута оҥоһулунна

Бу күннэргэ Украина байыаннай инфраструктуратын Арассыыйа  дроннарынан уонна кынаттаах аракыаталарынан күүскэ атаакалыы турар.

“Российскай газета” хаһыакка байыаннай эспиэр Алексей Леонков этэринэн, бу иэстэбил бастакы саҕаланыыта эрэ. “Биһиги олус гуманнай дьоммут эрээри, тулуйарбытыттан таҕыстыбыт”, — диэбит. Киевы буомбалааһын кэннэ Зеленскэй сонно Вашингтоҥҥа үҥсүбүтүн, АХШ бэрэсидьиэнэ тугу көрдөөн, тимир суолларга, аэродромнарга терактары оҥорбуккунуй диэн саба саҥарбытын хаһыат суруйар.

Манна даҕатан эттэххэ, Арассыыйа Украина провокациятыгар киирэн биэрбэккэ, эйэлээх кэпсэтиилэри ыытан, икки өттүттэн эдэркээн оҕолор, бааһырбыт байыастар дойдуларыгар төннөллөрө туох куһаҕаннаах буолуоҕай.

Киев уодаһыннаах бэлиитикэтэ

Ааспыт нэдиэлэҕэ Стамбулга буолбут эйэлээх кэпсэтиилэр түмүктэринэн билиэннэйдэри атастаһыыны кытта Арассыыйа Украинаҕа 6000 саллаат өлүгүн биэриэхтээҕэ. Кэпсэтиилэр буолуохтарын аҕай иннигэр Арассыыйа аэродромнарын “ситиһиилээхтик” атаакалаан өйө көтө сылдьар Украина дэлэгээссийэтин салайааччыта Умеров “6000‑ны 6000‑ҕа” атастаһыы барыахтаах диэн айахтатан кэбиспит.

Билигин иирсээн Эмиэрикэ улахан куораттарынан тарҕанна. The Washington Post этэринэн, Лос-Анджелестааҕы бэрээдэги кэһиилэр устунан пиар былаһааккатыгар, элиитэлэр киирсиилэригэр, кубулуйан эрэр. Ол гынан баран көҥүлэ суох киирбит иммиграннары Эмиэрикэ боростуой олохтооҕо олох сөбүлээбэт, оттон Трамп саамай улахан куоһура – бу.

Ааспыт нэдиэлэҕэ саллааттар өлүктэрин Украина кыраныыссатыгар аҕалбыттара, ол эрээри Киев араас биричиинэнэн ылартан аккаастанар. Тоҕотун хасыһан көрдөххө, докумуоҥҥа Арассыыйа өттүттэн эрэ бэриллэллэр диэн, атастаһыы диэн суох эбит. Аны Зеленскэй өлүктэри ыларга сөбүлэспит дэлэгээссийэтин улаханнык мөхпүт сурахтааҕа. Ол тоҕото эмиэ биллэр. Украина сокуонунан хас биирдии өлбүт саллаат дьиэ кэргэнигэр 15 мөл. гривен бэриллиэхтээх (2022 сыллааҕы куурсунан 500 тыһ. дуоллар кэриҥэ). Онон 6000 өлүккэ 2 млрд. дуоллар — ити сылытар сезон иннинэ Украина гааһы атыылаһар бүддьүөтүн харчыта — төлөнүөхтээх. Ону иэскэ хороччу бааллан олорор дойду тугунан төлүөҕэй. Оннооҕор АХШ өлбүт байыаһыгар 100 тыһ. дуоллары төлүүр. Онон буоллаҕына, 2022 сыллаахха Киев былааһа тугу өйдөөн-санаан олорон итиччэлээх төлөбүрү олохтообута буолла диэххэ айылаах.

Кыһыл Кириэс дааннайынан, үс сыл иһигэр Украинаҕа сураҕа суох сүттүлэр диэн 400000 сайабылыанньа киирбит, ол онтон 100 000‑та — байыаннай сулууспалаахтар. Киев эрэсиимигэр байыас сураҕа суох сүтэрэ быдан барыстаах.

Дьэ онон “6000 өлүк” билиҥҥи Украина уопсастыбатыгар саамай дьүүллэһиллэр тиэмэнэн буолан турар, диэн суруйар Украина. Ру. Зеленскэй 2025 сыл олунньутугар сэрии кэмигэр 46 тыһ. киһи өллө диэн турар. Соторутааҕыта Арассыыйа Украинаҕа 4000 өлүгү биэрбитэ, ону кытта бу кэлиҥҥи 6000 өлүктүүн барыта 10 тыһ. буолла. Онно некрологы, сураҕа суох сүппүттэри эбии ааҕан туран, саамай кыра сабаҕалааһынынан ВСУ уопсай сүтүгэ 200 тыһ. киһи буолуохтаах диэн саайт суруйар. Манна 213 тыһ. дезертирдээһин туһунан официальнай дьыаланы эбэн кэбис. Бу барыта Киев эрэсиимин “бүтэһик украинецка диэри” бэлиитикэтин содула буолар.

Онон 6000 өлүк төлөбүрдэрин харчыта уопсастыбаны сытыырхатан эрэр. Эбиитин Арассыыйа өлбүттэр испииһэктэрин таһааран эрэр, онон сүтүктээх төрөппүттэр Украина былаастарыттан ирдиир ыйытыылара элбэх. Киев хоруйа, биллэн турар, “москаллар албыннарыгар киирэн биэримэҥ” диэн буолуо. Ол да буоллар, 6000 саллаат өлүгэ уодаһыннаах бэлиитикэ ис дьиҥин арыйан, Украина боростуой олохтооҕун хараҕын аһарыгар көмөлөһүө дуо?

Миллиардердар иирсээннэригэр кыбыллан хаалан

Бэс ыйын 6 күнүгэр ФРГ канцлера Фридрих Мерц анаан-минээн, ааттаан-суоллаан АХШ бэрэсидьиэнэ Дональд Трамптыын көрсө кэлбитэ. Бу кини дуоһунаһыгар киирэн баран, аан дойдуга бастакы тахсыыта эбит. Мерц Овальнай саалаҕа Трамптыын пресс-кэмпэриэнсийэ биэрэриттэн эмиэ да улаханнык саллар сураҕа иһиллэрэ, пресса иннигэр Зеленскэй эбэтэр ЮАР бэрэсидьиэнэ Сирил Рамафос курдук “таһыллан” хаалыам диэн. Бука анаан-минээн кэлбит киһи Украина уонна Арҕаа дойдулар интэриэстэрин таарыйар элбэх этиилээҕэ буолуо да, Трамптаах Илон Маск иирсээннэрин үгэнигэр түбэһэн, пресс-кэмпэриэнсийэ сүрүннээн ол тула барбыт. Онон 45 мүнүүтэлээх пресс-кэмпэриэнсийэ бүтэн эрдэҕинэ биир соҕотох ыйытыыга хоруйдаан хаалла, диэн суруйар “Российскай газета”.

“Мерц быыбарын саҕана АХШ-тан тутулуга суох буолуохпут диэбитэ. Ол баҕа санаата туоллаҕа”, — диэн элэктии былаастаан бэлиэтээбит Paul Wolf ааҕыныстыба.

АХШ уонна КНР: эргиэн дьыалата

Аан дойду эргиэнэ Трамп түһэрбит түһээниттэн улаханнык алларыйан турар. Оннооҕор Европа, АХШ бэйэтэ, ону тэҥэ Япония массыынаны оҥорор собуоттара магнит тиийбэт буолан үлэлэрэ биллэ бытаарбыт. Кытай массыыналарга, дроннарга, собуот роботтарыгар, аракыаталарга, онтон да атын технологияларга туттуллар магнит 90%-нын оҥорор. Трамп хаста да биир бииргэ кэпсэтэргэ дураһыйан көрбүтэ да, Си Цзиньпин иннин биэрбэтэҕэ. Онон Трамп хамаандата дьыаланы бэйэбит быдан ордук салайыа этибит диэн, тылларыгар киллэрэн кэпсэтиилэр кыралаан иннин диэки сыҕарыйаллар.

Бэс ыйын 9 күнүгэр Лондоҥҥа эргиэн дьыалатынан АХШ уонна Кытай дэлэгээссийэлэрэ көрүстүлэр. Associated Press ааҕыныстыба иһитиннэрбитинэн, икки өттүттэн эргиэҥҥэ утары турсууну туоратар туһугар үрдүк таһымнаах кэпсэтиилэр салҕаналлар.

Муус устарга Кытай бырабыыталыстыбата сэттэ сэдэх металыгар хонтуруолу күүһүрдэн, бу кэпсэтиилэргэ сүрүн боппуруоһунан сэдэх элеменнэрин экспортааһын буолуохтааҕа.

Трамп суруналыыстары бэйэтин сөмөлүөтүгэр көрсөрүгэр, КНР лиидэрэ Си Цзиньпин АХШ-ка сэдэх минералларын экспортыырга сөбүлэстэ диэн эппит.

Бу нэдиэлэҕэ Кытай Эргиэҥҥэ министиэристибэтэ магникка экспортнай лиссиэнсийэни биэрэн эрэр да, дэписиитэ бэрт буолан олус бытааннык барар, диэн суруйбут NҮT.

Иран сакаастаһа сытар

Tһe Wall Street Journal (WSJ) хаһыат бэйэтин источниктарыттан ылан иһитиннэрбитинэн, Иран Pisһgaman Tejarat Rafi Novin Co. хампаанньата Гонконнааҕы Lion Commodities Һoldings Ltd. хампаанньаҕа 800‑чэкэ баллистическай аракыатаҕа туттуллар аммоний перхлоратын сакаастаабыт. Ол сакаас сотору Ираҥҥа кэлиэхтээх эбит. Сөбүлэһии Трамп Иран аятолла Али Хаменеины кытта ядернай бырагыраама туһунан кэпсэтиэн иннинэ оҥоһуллубут буолуон сөп.

WSJ бэлиэтээбитинэн, сакаас сороҕо Йемеҥҥэ — Тегеран союзниктарыгар хуситтарга барыахтаах. Иран бэйэтин союзниктарын уонна сэриитин сэбин хаҥатыан, Израиль “Хезболлаҕа” уонна ХАМАС-ка оҥорбут охсууларын, Асад Сирияны туран биэрбит “бааһын” оһорунуон баҕарар. Төһө да АХШ-таах Израиль кыттыһан хуситтары буомбалаабыттарын үрдүнэн, “шлепанцалаах уолаттар” Израильга син биир суоһууллар.

Трамп былааска кэлиэҕиттэн Иран аятоллатын ядернай сэрии сэби оҥороллоруттан аккаастаннара сатыыр. Хаһыс да кэпсэтиилэрэ буолла да, эппиккэ дылы сыарҕа сыҥааҕа оннуттан улаханнык хамсаабат. Эбиитин Тель-Авив Иран ядернай эбийиэктэрин буомбалыам диэн саана олорор. Ол үлүгэри истэ олорон Тегеран да көмүскэнэ сатыырыгар тиийэр.

Эмиэрикэ хаһыата КНР Тас дойдуларга министиэристибэтигэр бу хантараак туһунан ыйытыы киллэрбитин, Пекин тугу да билбэппин диэн ытыһын нэлэҥнэтэн кэбиспит.

Лос-Анджелес бууннуур

Бэс ыйын 7 күнүгэр иммиграннары утары эриэйдэлэр кэннилэриттэн Лос-Анджелеска улахан бэрээдэги кэһии саҕаламмыт. Сарсыныгар Үрүҥ дьиэ “миграннартан” куораты быыһыахха диэн 2 тыһыынча байыастаах национальнай аармыйатын ыыппыт. Калифорния губернатора Гэвин Ньюсом ону олох сөбүлээбэтэх, бэйэбит штаппыт гвардията да кыайыа диэбит. Эбиитин 21 штат лиидэрдэрин кытта бэрэсидьиэни былааһын үрдэтиигэ буруйдаабыт. Ньюсомы үгүстэр 2028 сыллаахха бэрэсидьиэн быыбарыгар кыттыа диир киһилэрэ эбит.

Билигин иирсээн Эмиэрикэ улахан куораттарынан тарҕанна. Tһe Wasһington Post этэринэн, Лос-Анджелестааҕы бэрээдэги кэһиилэр устунан пиар былаһааккатыгар, элиитэлэр киирсиилэригэр, кубулуйан эрэр. Ол гынан баран, көҥүлэ суох киирбит иммиграннары Эмиэрикэ боростуой олохтооҕо олох сөбүлээбэт, оттон Трамп саамай улахан куоһура — б?.у.

ХААРТЫСКА HTTPS://RIA.RU/20250610/LOS-ANDZHELES-2021956446.HTML