Ил Дархан Айсен Николаев Анал этиитэ саҕаланна

Бүгүн, ахсынньы 19 күнүгэр, 12.00 чаастан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Айсен Николаев Ил Түмэҥҥэ  сыл аайы ыытыллар Анал этиитигэр Саха сирэ сайдар сүрүн кэскилин түстээтэ. Өрөспүүбүлүкэ иннигэр турар сүрүн соруктар уонна ааһан эрэр сылга ыытыллыбыт үлэлэр түмүктэрин кэпсээтэ. 

Айсен Николаев киирии тылын, сыл аайы эһиэхэ Анал этиилээх тахсарбар өрөспүүбүлүкэбитинэн, Сахабыт сирин олохтоохторунан, кыайыыларбытынан уонна ситиһиилэрбитинэн киэн туттабыт диэнтэн саҕалаата. Салгыы сыл анараа өттүгэр бу саалаҕа 2022 сыллааҕы соруктары туруорарбар, ким даҕаны атырдьах ыйыгар дойду үрдүнэн куттал суоһуоҕа, мобилизация саҕаланыа, ол биһигини эмиэ хаарыйыаҕа дии санаабатаҕа чахчы диэтэ.

Дойду экэниэмикэтэ түһүүтүгэр, аан дойдутааҕы хааччахтыыр сааҥсыйаларга бэлэмэ суоҕа. Кэнники икки сылга аан дойдуну тилийэ көппүт хамсык дьаҥа туруута эмиэ соһуччу этэ. Ол да буоллар, доруобуйа харыстабылын тиһигэ маннык сыстыганнаах ыарыыны самнарар хайысханы булан, ыарыы намтатыллар буолла.

Ил Дархан Айсен Николаев ураты болҕомтону анал байыаннай дьайыылар кыттыылаахтарын уонна кинилэр дьиэ кэргэттэрин өйүүргэ, экологияҕа, чуолаан, айылҕа оҥорор алдьархайдарын – баһаары, халааны утары үлэҕэ, аан дойдуну аймаабыт дьаҥы утары охсуһууга уурда. Мэлдьи буоларын курдук, үөрэхтээһин, култуура, экэниэмикэ, тыа хаһаайыстыбата, оҥорон таһаарыы, урбаан, тырааныспар, ОДьКХ, хаарбах дьиэлэртэн көһөрүү, өрөспүүбүлүкэ бөдөҥ куораттарын сайдыыларын боппуруостара анал этиигэ сүрүн миэстэни ыллылар.

Анал байыаннай эпэрээссийэ кэмигэр биир дойдулаахтарбыт сомоҕолоһуулара

Ил Дархан Айсен Николаев Анал этиитигэр бары хайысханы таарыйан, сөптөөх, чопчу соругу туруорда. Олортон биир суолталааҕынан анал байыаннай дьайыылар кыттыылаахтарыгар уонна кинилэр дьиэ кэргэттэригэр сыһыаннаах судаарыстыба өттүттэн көмө миэрлэрэ буолаллар.  Кини анал байыаннай эпэрээссийэ кыттыылаахтарыгар уонна кинилэр дьиэ кэргэттэригэр быйыл күһүн ыллыбыт ыйааҕынан туох көмө оҥоһуллубутун иһитиннэрдэ. Ол курдук, анал байыаннай эпэрээссийэ кэмигэр халымыр эчэйиини ылбыттарга 500 тыһ. солкуобай, ыараханнык бааһырбыттарга 750 тыһ. солкуобай, байыаннай эпэрээссийэ кэмигэр өлбүттэргэ, кинилэр дьиэ кэргэттэригэр,  1 мөл.солкуобай көрүллэр.

Ыйаахха этиллэринэн, анал эпэрээссийэҕэ сылдьыбыт киһи эмтэнэ сытар сиригэр кини дьиэ кэргэниттэн биир чилиэнэ, эбэтэр чугас киһитэ тиийэр ороскуота эмиэ уйунуллар.

Санатан эттэххэ, быстах хомуурга ыҥырыллыбыттарга, кинилэр дьиэ кэргэттэригэр кэккэ чэпчэтиилэр киирэн тураллар. Ол иһигэр, байыаннай сулууспалаахтар дьиэ кэргэттэригэр 200 тыһ. солкуобай биир кэмнээх көмө төлөбүр, оҕолоругар оскуолаларга босхо итии аһылыгынан хааччыйыы, оҕо уһуйааннарыгар төлөбүртэн босхолооһун, устудьуоннарга эбии истипиэндьийэ көрүүтэ киирбиттэрэ, үөрэххэ сыаллаах миэстэнэн киирии, сынньалаҥ, чэбдирии лааҕырдарыгар сынньатыы. Маны сэргэ, байыаннай сулууспалаахтар дьиэлэрин гаастааһыҥҥа 150 тыһыынча солкуобай кээмэйдээх үбүнэн көмө оҥоруу туһунан быһаарыы ылыллыбыта.

Туох оҥоһулунна

2022 сыл алтынньы 10 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбата анал байыаннай эпэрээссийэҕэ кыттааччылары эбии хааччыйыыны сүрүннүүр уонна хардарыта бииргэ үлэлэһэр сыаллаах суһал ыстаабы тэрийбитэ. Састааба бигэргэтиллибитэ. Манна эппиэттээх биэдэмистибэнэн СӨ нэһилиэнньэтин олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйар судаарыстыбаннай кэмитиэтэ анаммыта. Суһал ыстаап састаабыгар өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай уорганнарын салайааччылара бааллар, бэрэссэдээтэлинэн СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Дмитрий Садовников талыллыбыта, кини солбуйааччытынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйар судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Николаевич Лепчиков анаммыта.

СӨ Бырабыыталыстыбата РФ Бэрэсидьиэнин иһинэн СӨ бастайааннай бэрэстэбиитэлин кытта бииргэ үлэлээн, анал байыаннай дьайыыларга ыҥырыллыбыт уонна баҕа өттүнэн барбыт дьоҥҥо араас өрүттээх үлэни ыытар. Мобилизацияламмыттарга уонна кинилэр дьиэ кэргэттэригэр көмөнү уопсастыбаннай хамсааһыннар, тэрилтэлэр, муниципальнай тэриллиилэр уонна волонтердар оҥороллор. Анал байыаннай дьайыылар кыттааччыларыгар көмө оҥорор Тирэх пууннар тэрилиннилэр.  Аны туран анал «итии лииньийэ» арыллан, байыаннай дьайыыларга сыһыаннаах боппуруостары быһаарсар кыахтаннылар. Анал байыаннай дьайыыларга кыттааччыларга массыыналар, квадрокоптердар, тепловизордар, түүн көрөр прибордар, сибээс сириэстибэлэрэ, сылытар тэриллэр, таҥнар, утуйар таҥас, ичигэс таҥас, о.д.а. ыытыллыбыттарын иһитиннэрдэ. Маны таһынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтин олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутун хааччыйар судаарыстыбаннай кэмитиэтэ Донецкай, Луганскай уобаластартан кэлбит дьон быстах кэмҥэ олорор пууннарын тэрийиигэ, аһынан-үөлүнэн, үлэнэн хааччыйыыга күүскэ ылсан үлэлиир.