Ил Дархан Айсен Николаев Саха сиригэр Нуучча тылын күнүнэн эҕэрдэлиир

Ытыктабыллаах биир дойдулаахтарым! Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан Саха сиригэр Нуучча тылын күнүнэн эҕэрдэлиибин!

Өрөспүүбүлүкэбитигэр сыллата бу бэлиэ күн 2001 сылтан бастакы бэрэсидьиэммит М.Е.Николаев ыйааҕынан бэлиэтэнэр.

1711 сыллаахха бу күҥҥэ улуу учуонай-энциклопедист, Арассыыйа бастакы академига, лингвист-реформатор М.В.Ломоносов күн сирин көрбүтэ. Кини аныгы нуучча литературнай тылын төрүттээбитэ, онуоха сөпкө суруйуу нуормаларыгар олук ууран бастакынан грамматикаҕа научнай үлэлэри суруйбута.

Бүгүҥҥү күҥҥэ нуучча тыла биир саамай тарҕаммыт тылынан буолар. Бу тылынан саҥарар киһини аан дойду хайа баҕарар муннугар көрсүөххэ сөп. Ол курдук, аан дойду үрдүнэн 300 мөлүйүөн киһи нуучча тылын билэр (тарҕаныытынан бэһис миэстэҕэ турар), онтон 160 мөлүйүөнэ төрүт тылынан билинэр.

Нуучча тыла баайынан уонна кэрэтинэн биһиги киэн туттар бырааптаахпыт. Кини тылын саппааһынан биһиги ханнык баҕарар санаабытын чопчутук тиэрдэбит.

Бу сылга Саха сиригэр Наукалар академияларын иһинэн төрүт тыллары сайыннарыыга, үөрэтиигэ киин тэриллибитэ. Бу киин тыллары, ол иһигэр нуучча тылын эмиэ үөрэтиэҕэ, анаалыстыаҕа, сайдар саҕахтарын көрүөҕэ. Итиэннэ өрөспүүбүлүкэҕэ «Сохранение и развитие государственных и официальных языков в РС(Я) на 2020-2024 годы» диэн бырагыраама үлэлиир.

Сыллата эрэгийиэн Кыайыы дьыктааныгар, Тотальнай дьыктааҥҥа, этнографическай дьыктааҥҥа, Литературнай дьыктааҥҥа, Географическай дьыктааҥҥа көхтөөхтүк кыттар.

Күндү доҕоттор! Эһиэхэ уонна чугас дьоҥҥутугар кытаанах доруобуйаны, дьолу, эйэни, саҕалааһыннаргытыгар ситиһиилэри, бары үтүөнү баҕарабын.

Өрөспүүбүлүкэ баһылыга А.С. Николаев.