Ил Дархан Славянскай сурук-бичик уонна култуура күнүнэн эҕэрдэлиир

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо! Күндү доҕоттор! Славянскай сурук-бичик уонна култуура күнүнэн эҕэрдэлиибин!

Славянскай сурук-бичик уонна култуура күнэ аан бастаан 1863 сыллаахха, славянскай азбука 1000 сылынан, аан бастакытын үөрүүлээхтик бэлиэтэммитэ. Оттон тохсунньу 1991 сыл 30 күнүгэр РСФСР Үрдүкү Сэбиэтин Президиума Славянскай сурук-бичик уонна култуура бырааһынньыгын ыам ыйын 24 күнүгэр бэлиэтииргэ биллэрбитэ. Бу кэмтэн ыла судаарыстыбаннай ыстаатыһы сүктэрбиттэрэ.

Бэйэ суругун оҥоруу – славянскай норуоттар эрэ буолбакка, судаарыстыба бары норуоттарын устуоруйатыгар саамай сүдү түгэниттэн биирдэстэрэ буолар. Аан дойду култууратын сайдыытыгар устуоруйаҕа сүдү кылааты киллэрбит бырааттыы Кирилл уонна Мифодий кириллица азбуканы тиэрдибиттэрэ. Кинилэр улуу Арассыый бары норуоттарын сүүһүнэн национальнай тылларын, култуураларын уонна литератураларын сайыннарыыга сүдү кылааты олохтообуттара.

Билигин Саха сиригэр олох бары эйгэлэригэр аныгы технологиялары сайыннаран, өрөспүүбүлүкэ уонна Хотугу сир төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттарын тылларын, култуурунай үгэстэрин уонна дойду судаарыстыбаннаһын устуоруйатын харыстаан сайыннарабыт. Онно барытыгар биһиги улуу баайбыт – нуучча тыла.

Саха сиригэр «СӨ судаарыстыбаннай уонна официальнай тыллары оннунан хаалларыы» судаарыстыбаннай бырагыраама утумнаахтык олоххо киллэриллэр, ол чэрчитинэн хотугу сир төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттарын тылларын, үгэстэрин үөрэтиигэ көмө оҥоһуллар. Саха сирин норуоттарын төрөөбүт тылларын, култуураларын чөлүгэр түһэриигэ уонна сайыннарыыга туһуламмыт сыыппара эйгэтигэр араас бородууксуйалар уонна киинэлэр оҥоһуллаллар. СӨ Наукаларын академиятыгар төрөөбүт тылларын үөрэтии, харыстааһын уонна сайыннарыы киинэ тэрилиннэ.

Судаарыстыбаннай уонна официальнай тылларга контены үөрэтэр электроннай бибилэтиэкэни тэрийии, «Саха» НКИХ телеханаалыгар оҕо контенын оҥорууга, литератураны таһаарыыга, терминологическай ыйынньыктары бэчээттээһиҥҥэ, научнай чинчийиилэри уонна да атын бырайыактары олоххо киллэриигэ үлэ салҕаныа. Судаарыстыбаннай уонна официальнай тыллары харыстааһыҥҥа эрэгийиэннэҕи бырагырааманы үбүлээһин кээмэйэ 100 мөл. солк. диэри улаатта.

Бу күннэргэ Саха сиригэр үгэс быһыытынан «На крыльях стерха и жар-птицы» өрөспүүбүлүкэтээҕи бэстибээл-куонкурус, кэнсиэртэр, славянскай азбуканы тэрийбит бырааттыы Кирилл уонна Мефодий, нуучча литературатын классиктарыгар аналлаах сырдатар тэрээһиннэр ыытыллаллар. Бырааһынньык киин түһүлгэтэ А. С. Пушкин аатынан Судаарыстыбаннай академическай нуучча драматическай тыйаатырыгар үөрүүлээх мунньах буолуоҕа. Славянскай сурук-бичик уонна култуура күнүгэр Кирилл уонна Мефодий ааттарынан Ил Дархан бириэмийэтин лауреаттара быһаарыллыахтара.

Бу бырааһынньык күн биһиги өрөспүүбүлүкэбит бары олохтоохторугар төрөөбүт тылларын таптыырга, сайыннарарга, үүнэр көлүөнэ өбүгэлэрбит ытык бэлэхтэригэр харыстабыллаахтык сыһыаннаһалларыгар ыҥырабын.

Ил Дархан Айсен Николаев