Инбэлииттэргэ көмө миэрэлэрэ

Судаарыстыба инбэлииттэргэ уонна инбэлиит оҕолоох дьиэ кэргэттэргэ араас өрүттээх көмөнү оҥорор.

Страховой биэнсийэ

1, 2, 3 группалаах инбэлииккэ тахсыбыт дьон, үлэлиир да буоллахтарына, страховой биэнсийэни ылаллар.

Уһук Хоту оройуоннарыгар эбэтэр онно тэҥнэммит сирдэргэ олорор дьоҥҥо бигэргэммит төлөбүр уонна иитиллээччилээх дьоҥҥо эбии төлөбүр оройуон коэффициенынан улаатар. “Хотугу ыстаастаах” дьон олорор сирдэриттэн тутулуга суох, бигэргэммит төлөбүргэ уонна иитиллээччигэ эбии төлөбүргэ үрдэтиилээхтэр.

2025 сыл тохсунньу 1 күнүттэн инбэлииттэр страховой биэнсийэлэрин бигэргэммит төлөбүрдэрин кээмэйэ:

• 1 группалаах инбэлииттэргэ –18 745,06 солкуобай.
• 2 группалаах инбэлииттэргэ — 8728,73 солкуобай.
• 3 группалаах инбэлииттэргэ — 4364,37 солкуобай.

Социальнай биэнсийэ

Инбэлиит оҕолор, оҕо эрдэхтэриттэн 1 группалаах инбэлииттэр, 1, 2, 3 группалаах инбэлииттэр, оҕо эрдэхтэриттэн 2 группалаах инбэлииттэр социальнай биэнсийэни ылаллар (страховой ыстаас суох буоллаҕына).

Уһук Хоту уонна онно тэҥнэммит оройуоннарга олорор инбэлииттэргэ социальнай биэнсийэ РФ бырабыыталыстыбата олохтообут оройуон коэффициенынан улаатар.

2025 сыл муус устар 1 күнүттэн:

Инбэлиит оҕолор, оҕо эрдэхтэриттэн 1 группалаах инбэлииттэр — 21 177,59 солкуобай.

• 1 группалаах инбэлииттэр, оҕо эрдэхтэриттэн 2 группалаах инбэлииттэр — 17 648,24 солкуобай.
• 2 группалаах инбэлииттэр– 8824,08 солкуобай.
• 3 группалаах инбэлииттэр — 7 500,53 солкуобай.

Социальнай биэнсийэ кээмэйэ эрэгийиэҥҥэ олохтоммут тиийинэн олоруу алын кээмэйиттэн кыра буоллаҕына, өрөспүүбүлүкэ тиийинэн олоруу кээмэйигэр тэҥнэһиэр диэри эбии төлүүр.

Дьарыктаах буолууга

Тэрилтэлэргэ инбэлииттэри үлэҕэ ыларга кубуота баар (бас билии көрүҥүттэн тутулуга суох). Холобур, «О занятости населения в Российской Федерации» сокуонунан, 35‑тэн элбэх үлэһиттээх буоллаҕына, тэрилтэ үлэһит ахсаанын 2–4%-гар доруобуйаларыгар хааччахтаах дьону үлэҕэ ылар эбээһинэстэнэр.

Инбэлииттэри тустаах реабилитация бырагырааматынан, сөптөөх үлэ усулуобуйатынан хааччыйыахтаахтар. Үлэ чааһын көҕүрэтии, эбии өрөбүл күн, уһун уоппуска, өрөбүл күҥҥэ үлэлииртэн аккаастаныы, о. д.а. чэпчэтиилэр бааллар.

Инбэлиит оҕолоох төрөппүккэ эбии өрөбүл күннэр көрүллэллэр.

Үөрэҕирии эйгэтигэр

Инбэлиит киһи үөрэххэ киирдэҕинэ, судаарыстыбаннай социальнай истипиэндьийэ ылар бырааптаах. Олохтоммут кубуота чэрчитинэн, бакалавриат уонна специалитет бырагыраамаларынан бүддьүөт миэстэтигэр киирэр бырааптаах. Олорор уопсай хоһунан бастакы уочарат хааччыллыахтаах.

Сылга биирдэ үөрэҕэр босхо барар-кэлэр бырааптаах: алын, орто, үрдүк үөрэх кыһатыгар күнүскү үөрэххэ үөрэнэр буоллаҕына (өрөспүүбүлүкэ иһинэн).

Эбии тиэхиньиичэскэй тэриллэринэн хааччыйыы

Саха сиригэр бастайааннай олорор, “инбэлиит”, эбэтэр, “инбэлиит оҕо” диэн билиниллибит, мэдиссиинэ көрдөрүүтүнэн, чөлгө түһэрии тиэхиньиичэскэй тэриллэргэ наадыйар дьон хааччыллаллар. Бу тэриллэр: кэлээскилэр, баттыктар, истэр аппарааттар, көрбөт дьоҥҥо аналлаах тэриллэр, о. д.а. буолуохтарын сөп.

Бу тиэхиньиичэскэй тэриллэр, өҥөлөр реабилитация федеральнай испииһэгэр киирбэтэх буоллахтарына, өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн бэриллэллэр.

Сайабылыанньа биэрдэххэ, 30 күн иһинэн анал тиэхиньиичэскэй тэриллэри биэриэхтээхтэр.

Көрбөт дьоҥҥо көмө

Букатын көрбөт инбэлииттэргэ ый аайы биэнсийэҕэ эбии төлөбүр — 4914 солкуобай.

Маны тэҥэ, букатын көрбөт инбэлииттэргэ хомунаалынай өҥөҕө ый аайы бэриллэр харчынан толуйуу — 4280 солкуобай.

Бастайааннай диализнай эмтэниигэ сылдьар инбэлииттэр айаннарын ороскуотун төлүүргэ ый аайы бэриллэр көмө — 3000 солкуобай.

Төлөбүрдэр

Ыйдааҕы харчынан төлөбүр (социальнай өҥө нобуорун учуоттаан туран):

• I группалаах инбэлииттэргэ — 5324,84 солкуобай.
• II группалаах инбэлииттэргэ — 3802,78 солкуобай.
• III группалаах инбэлииттэргэ — 3044,15 солкуобай.
• инбэлиит оҕолорго — 3802,78 солкуобай.

Харчынан төлөбүр (ЕДВ) — 2025 сыл олунньу 1 күнүттэн 7,3%-наах индексация кэнниттэн:

• 1 группалаах инбэлииттэргэ — 5 713,55 солкуобай.
• 2 группалаах инбэлииттэргэ — 4 080,38 солкуобай.
• 3 группалаах инбэлииттэргэ — 3 266,37 солкуобай.
• Инбэлиит оҕолорго — 4 080,38 солкуобай.
• Хомунаалынай өҥөҕө — 1566 солкуобай.

Маны тэҥэ, инбэлииттэр өрөспүүбүлүкэтээҕи реабилитациялыыр кииннэргэ, эбэтэр, үөрэнэ баралларыгар-кэлэллэригэр 2 сылга биирдэ босхо бырайыас төлөнөр (2009 сыл сэтинньи 18 күнүнээҕи 754‑З №-дээх 401‑IV «О дополнительных мерах социальной поддержки инвалидов в Республике Саха (Якутия)» сокуон).

Олорор дьиэнэн хааччыйыы

Олорор дьиэнэн хааччыйыы учуотугар турар инбэлииттэр, инбэлиит оҕолоох дьиэ кэргэттэр дьиэ туттарга, хаһаайыстыба тэринэргэ анаммыт сир учаастагынан бастакы уочарат хааччыллаллар.

Бас билэр дьиэҕэ, тырааныспарга, сир учаастагар нолуокка чэпчэтиилэр көрүллэллэр.

Көрүүгэ-истиигэ наадыйар инбэлииттэр дьиэҕэ эбэтэр, сытар балыыһаҕа мэдиссиинэ өҥөтүнэн хааччыллаллар, социальнай үлэһиттэр дьиэҕэ-уокка кэлэн көмөлөһүөхтэрин сөп.

Хомунаалынай өҥөҕө социальнай көмө

Маннык көмөнү федеральнай регистргэ киирбит дьон: Аҕа дойду сэриитин, бойобуой дьайыы бэтэрээннэрэ, Блокаднай Ленинград олохтоохторо, концлааҕырдарга хаайыллыбыт оҕолор, радиацияҕа түбэспит дьон, сэрии уонна бойобуой дьайыылар бэтэрээннэрин дьиэ кэргэттэрин чилиэннэрэ, инбэлииттэр, инбэлиит оҕолоох ыаллар ылар бырааптаахтар.

Олорор сирдэригэр бырапыыскалаах уонна хомунаалынай өҥөҕө иэһэ суох буолуохтаахтар.

ОСАГО дуогабарын толуйуу

Тырааныспардаах дьоҥҥо гражданскай эппиэтинэс булгуччулаах страховкатын
(ОСАГО) толуйар төлөбүр баар.

Маннык көмөнөн инбэлиит буолаллара бигэргэммит, 2005 сыл тохсунньу 1 күнүгэр диэри социальнай көмүскэл уорганнарыгар учуокка турбут уонна федеральнай бүддьүөттэн судаарыстыбаннай хантараакка олоҕуран, босхо массыына ылбыт дьон туһаныахтарын сөп. Маннык хантараактары Доруобуйа харыстабылын уонна социальнай сайдыы федеральнай ааҕыныстыбата уонна РФ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ түһэрсэллэр.