Ион Цыпандин Төҥүлүтээҕи госплемстанцияны салайбыта

Share

Мин 1965 сыл тохсунньу 1 күнүттэн Госплемстанция Төҥүлүтээҕи филиалыгар Мэҥэ Ханалас оройуонугар селекционер-зоотехнигынан үлэлии киирбитим.

М.Горькай аатынан холкуоска Балыктаах отделениетыгар участковай зоотехнигынан үлэлии сырыттахпына Ион Павлович Цыпандин туруорсан үлэҕэ ылбыта. Бу тэрилтэҕэ мин 20-тэн тахса сыл үлэлээбитим.

Мин кэлэрбэр Ион Павлович Мэҥэ Ханалас оройуонугар искусственнай буоһатыыны бүттүүн киллэрээри сүүрэ-көтө сылдьар кэмэ этэ. Бу кэмҥэ Мэҥэ Ханалас оройуонугар искусственнай буоһатыы инструкторынан Слободчиков Егор Николаевич үлэлииэ. Сорох холкуостар отделениелара искусственнай буоһатыыттан аккаастанан, уруккулуу оҕуһунан буоһатыынан сылдьыахпыт дииллэрэ. Киһитэ кини буолан сүүрэн-көтөн, кэпсэтэн-ипсэтэн Мэҥэ Ханалас оройуона бүттүүн искусственнай буоһатыыга киирэр буолбута. Осеменатордары сүүмэрдээн оройуоҥҥа куурус аһан үөрэппиттэрэ. Хас сайын аайы осеменатордары мунньан сэминээр оҥороллоро уонна кинилэр икки ардыларыгар күрэхтэһии ыыталлара. Онон осеменатордар көрдөрүүлэрэ тупсан испитэ. Ленин аатынан колхуос Павловскайдааҕы отделениетын осеменатора Кириллин Степан Семенович сүөһүнү буоһатыыны 100 % тириэрдибитэ. Атын да осеменатордар 90-тан лаппа тахса бырыһыаны ситиһэллэрэ. Онон Мэҥэ Ханалас оройуонугар сүөһү боруодата тупсубута, сүөһүттэн бородууксуйа биллэрдик үрдээбитэ. Ол курдук, Шарин Павел Петрович Мэҥэ Ханалас оройуонун Герой Попов сопхуоһугар ыанньыксыттыы сылдьан биирдии фуражнай ынаҕыттан 1985 сыллаахха 6071 киилэ үүтү ыан, ХХ үйэ чөмпүйүөн ыанньыксытын аатын ылбыта.

Искусственнай буоһатыыга үрдүк көрдөрүүлэнэн, өрөспүүбүлүкэ племстанцияларын икки ардыларынааҕы социалистическай куоталаһыыга хас да төгүл кыайыы Кыһыл знамятын ылбыппыт. Бу кыайыы Ион Павлович сыралаах үлэтин түмүгэ буолара саарбаҕа суох.

Үлэтигэр дириҥ билиилээх исписэлиис, сатабыллаах салайааччы буолан, уһуннук өрөспүүбүлүкэтээҕи  Госплемстанция Төҥүлүтээҕи филиалын начаалынньыгынан үлэлээбитэ.

1971 сыллаахха Дьокуускай куоракка киирэн, саҥа тэриллибит Госплемхолбоһугу салайан ситиһиилээхтик үлэлээн, өрөспүүбүлүкэ уонна ССРС үтүөлээх зоотехнига буолбута. 1994 с. Мэҥэ Ханалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо буолбута.

Улууска Ион Павлович үлэлээбит үлэтэ, албан аата өр сылларга умнуллуо суоҕа.

Анастасия Семеновна Ноговицына ,

племенной үлэ бэтэрээнэ. Төҥүлү.

Хаартыска: архыып

Recent Posts

  • Сонуннар
  • Чэгиэн

Ольга Балабкина үтүө санаа аахсыйатыгар кытынна

Уопсайа 500-тэн тахса араас саастаах дьон «Вместе Победим!» диэн сүүрүүгэ кыттыыны ыллылар. Бу аахсыйа онкологическай…

8 часов ago
  • Сонуннар
  • Уопсастыба

Үтүө санаалаах доҕорбунан киэн туттабын

Дьылҕа хаан ыйааҕа билиэҕэ диэн санаа сахаларга хайдах, хаһан кэлбитин билбэтим гынан баран, хас биирдии…

9 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Надежда Иванова: “Иэйэр куппунуун өйдөһөн кэллим…”

2025 сылга “Үлэ киһитэ‑2025” үрдүк ааты ылбыт дьон ортотугар Бүлүү улууһуттан ийэлээх кыыс бааллара биир…

9 часов ago
  • Сонуннар
  • Тыа хаһаайыстыбата

Ыйыт — хоруйдуубут: Бырдахтан хайдах көмүскүүбүт?

Саха ынаҕын иитиэн баҕалаах ыал ыйытыытыгар Эбээн Бытантайтан хоруйдаатылар. — Саха ынаҕын иитиэхпитин баҕарабыт. Онон бу…

10 часов ago
  • Аҕа дойдуну көмүскээччи сыла
  • Сонуннар

“Сураҕа суох сүппүт” аҕабын ахтан-санаан

Мин аҕам туһунан бэрт уһун кэм устата ахтыбакка, суруйбакка сылдьан баран, дьэ бу Улуу Кыайыы…

11 часов ago
  • Култуура
  • Сонуннар

Дьүөгэлиилэр Пушкин төрөөбүт күнүн бэлиэтээтибит

Нуучча улуу бэйиэтэ, драматура уонна прозаига Александр Пушкин төрөөбүт күнүн көрсө бэйиэт айар үлэтигэр сүгүрүйээччилэр…

11 часов ago