Искэни эмтээһин – саҥа таһымҥа

2024 сыл олунньутугар Саха сирин доруобуйатын харыстабылын устуоруйатыгар киирэр үөрүүлээх түгэн тосхойбута. Онкология сулууспата 70-тан тахса сыл  күүппүт эбийиэгэ тутуллан үлэҕэ киирбитэ.

Саҥа эбийиэк РФ бэрэсидьиэнэ Владимир Путин көҕүлээбит “Доруобуйа харыс­табыла” национальнай быра­йыак чэрчитинэн үлэҕэ киллэриллибитэ. 25 тыһыынча квадратнай миэтэрэ иэннээх дьиэҕэ симиэнэҕэ 210 киһи көрдөрүнэр, 225 куойкалаах.

Саҥа Киин үлэҕэ киллэриллэн,  Саха сиригэр искэни быһаарыы уонна эмтээһин саҥа таһымҥа таҕыста.

Эдэр онкологтар, десант

Онкология киинин эдэр исписэлиистэрэ билим тэрээһиннэригэр көхтөөхтүк кытталлар. Ол кинилэр  сайдалларыгар уонна эмтэнээччилэргэ оҥоһуллар мэдиссиинэ көмөтүн хаачыстыбата тупсарыгар көмөлөһөр.

2024 сыллаахха доруобуйа харыстабылын сүлүөтүгэр сүүстэн тахса  эдэр испи­сэлиис онкология салаатыгар саҥа сүүрээннэри дьүүл­лэстэ. Сүлүөккэ онколог-хирург Александр Осипов, химиотерапевт-быраас Инна Саввина, медбрат Дьулустаан Попов кытыннылар.

“Бэйэҕэр саҥа доруобуйа харыстабылын арый” быра­йыак-куонкуруска онколог-быраастар Маркел Федотов уонна  Инна Саввина, мэдиссиинэ ыстаарсай сиэстэрэтэ Мария Седалищева “Виктория: голосовой помощник” бырайыагы билиһиннэрдилэр.

300-тэн тахса онколог норуот­тар икки ардыларынаа­ҕы таһымнаах билим-быраак­тыка кэмпириэнсийэтигэр кытынна.  Онкология салаа­тыгар тирээн турар дьоһун­наах тиэмэлэргэ 56 дакылааты оҥордулар.

Онкология десана Саха сирин ыраах сытар улуустарыгар 14-тэ баран үлэлээтэ. Ол курдук, Аллайыаха, Үөһээ Бүлүү, Усуйаана, Орто Халыма, Уус Алдан, Булуҥ, Эбээн-Бытантай, Мэҥэ Хаҥалас, Горнай, Алдан, Амма, Нерюнгри улуустарын нэһилиэнньэтин доруобуйатын көрдө.

Онкология диспансерын рентгенолог-быраастарын хамаандата «Онкорадиология, лучевая диагностика и терапия» Бүтүн Арассыыйатааҕы  VII кэнгириэс чэрчитинэн анал бирииһи ылла.

Бырайыактар

Саха сирин онкологтара “Онкопоиск” эрэгийиэннээҕи бырайыактарын үлэтин Арассыыйа доруобуйаҕа харыс­табылын миниистирэ Михаил Мурашко уонна Арассыыйа доруобуйатын харыстабылын бэрэстэбиитэллэрэ Москваҕа “Арассыыйа” норуоттар икки ардыларынааҕы быыстапкаҕа улаханнык биһирээбиттэрэ.

Бырайыак түөрт сыллаах үлэтин түмүгүнэн, Саха сирин 25000 олохтооҕо аҥкыатаны толорууга кытынна. Искэн ыарыы баара быһаарыллыбыт түбэлтэтиттэн 60-тан тахса бырыһыана ыарыы саҥа саҕаланан эрдэҕинэ булулунна.

Владимир Путин Арассыы­йаҕа биллэрбит Дьиэ кэргэн сылыгар кулун тутарга Саха сиригэр “Ийэм доруобуйата” диэн саҥа скрининг-бырайыак  саҕаламмыта. Бырайыак 40 саастарын ааспыт дьахталларга эмиий уонна дьахтар киэлитин шейкатын искэнин эрдэ бы­­һаарар аналлаах. Барыта 62000-тахса аҥкыата толоруллубута.

Аныгы  аппарааттар

“Доруобуйа харыстабыла” национальнай бырайыак чэрчитинэн, Онкология киинигэр ыарыыны быһаарар  MPT GE SIGNA Architect 3.0 TESLA диэн саҥа аппараат баар буолла. Арассыыйаҕа 6 маннык күүстээх уонна хаачыстыба­лаах аппараат баар, онтон Уһук Илиҥҥэ аан бастаан баар буолла (Саха сиригэр).

2024 сылга чинчийии оҥоһулунна:

• МРТ-га – 7906.
• КТ-га – 42035.

Чинчийии ахсаана, 2023 сылы кытта тэҥнээтэххэ, 13% элбээтэ.

Билигин Кииҥҥэ  үрдүк технологиялары туһанан, кыра хайаҕаһынан киирэн (малоинвазивнай), уустук эпэрээссийэлэри оҥороллор.

Искэни эминэн эм­­тиир уонна онкология ыарыы­лаах дьахталларга эпэрээссийэ оҥорор соҕотох отделениелар тэриллибиттэрэ 35 сыллара буолла.

Бу отделениелар сүрүн исписэлиистэрэ дакылааттары уонна лиэксийэлэри аахтылар. Эпэрээссийэлэргэ маастар-кылаастары ыыттылар. Дьахтар киэлитин ылан быраҕар хирургия эпэрээссийэтин кылаабынай бырааһы солбуйааччы, үрдүк категориялаах гинеколог-быраас Светлана Мыреева оҥордо.

Эндоскопия киинэ аһылынна

СӨ Доруобуйа харыстабылын бирикээһинэн, Онкология өрөспүүбүлүкэтээҕи диспансерын  баазатыгар эндоскопия чинчийиилэрин кииннээн тэрийии ыытыллыбыта.

11 ый иһигэр эндоскопия   8329 чинчийиитэ оҥоһулунна. Бу, 2023 сылы кытта тэҥнээтэххэ, 21,4% элбэх.

Эпэрээссийэ ахсаана 40% элбээтэ

Онкология киинэ үлэҕэ киириэҕиттэн быраастар ыарыыны быһаарарга уонна эмтииргэ саҥаттан саҥа ньымалары туһаналлар.

Эпэрээссийэлэр улаханнык бааһырдыбакка оҥоһуллар буоллулар.  Маннык эпэрээссийэлэр кэннилэриттэн ыарыһахтар түргэнник чөлүгэр түһэллэр. Барыта 4500 эпэрээссийэ оҥоһулунна.

Онкология киинин поликлиникатыгар  16,4% элбэх киһи көрдөрдө. Поликлиника отделениетын кыамтата   45,8% улаатта, ол эбэтэр симиэнэҕэ 210 тиийэ киһи сылдьар (урут 144).

Ыарыыны быһаарарга уонна эмтииргэ рентгенохирургия ньымаларын отделениетын нейрохирург-бырааһа Алена Оконешникова Арассыыйа араас эрэгийиэннэригэр баар биир идэлээхтэригэр  малоинвазивнай интервенционнай процедураларга  эс­­пиэрт таһымнаах маастар-кылааһы ыытта.

Эндоскопист-быраас Иван Яковлев тыынар уоргаҥҥа аргоноплазменнай реканализация процедуратын аан бас­таан оҥордо. Уустук эпэрээссийэ Өрөспүүбүлүкэтээҕи  №-дээх балыыһаҕа үлэлиир биир идэлээхтэри кытары оҥоһулунна.

Онкогинеколог-быраас Светлана Мыреева маастар-кылааһы көрдөрөн, лапароскопическай ньыманан яичник кистатын ылыы эпэрээссийэтэ Хаҥалас улууһун  Киин балыыһатыгар аан бастаан оҥоһулунна.

Кылаабынай быраас ассоциацияны салайар

Онкология киинин кылаа­бынай бырааһа Татьяна Николаева Сибиир уонна Уһук Илин онкологияҕа тэрилтэлэрин ассоциациятын салайар.

Ахсынньы 6 күнүгэр Сибиир уонна Уһук Илин онкологияҕа тэрилтэлэрин ассоциациятын үлэтин чэрчитинэн, саҥа бэрэсидьиэни быыбардаатылар. Кэлэр икки сылга бэрэсидьиэнинэн Онкология өрөспүүбүлүкэтээҕи диспансерын кылаабынай бырааһа  Татьяна Ивановна Николаева талылынна.