Кэбээйини төрүттээбит Таас Бас Бадьаайы, Дагдаҕар Баатыр таҥастарын манна көрүөххэ сөп

Бу күннэргэ киин куоракка Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр бары улуустан уран тарбахтаахтар мустан, туох саҥаны, кэрэни айбыттарын көрдөрөн быыстапкалыы сылдьаллар.

Кэбээйи улууһун “Иис-уус умсулҕана” улуустааҕы түмсүү салайааччыта, СӨ норуотун маастара Елизавета Константиновна Софронеева быйылгы XV “Якутия мастеровая” өрөспүүбүлүкэтээҕи быыстапка-дьаарбаҥкаҕа тугу аҕалбыттарын билиһиннэрдэ:

“Биһиги улууспутугар 16 нэһилиэк баар, онно барытыгар иис түмсүүлэрэ үлэлииллэр. Кинилэри “Иис-уус умсулҕана” улуустааҕы түмсүү түмэр. Быйылгы быыстапкаҕа Сиэгэн Күөл диэн Дьааҥы хайаларын анныгар сытар нэһилиэк кыттыһан, биэс көбүөрү аҕалла. Биһиги улууспутуттан төрүттээх норуодунай суруйааччы Андрей Васильевич Кривошапкин быйыл үбүлүөйдээх сылыгар анаан, улуус иистэнньэҥнэрэ бары түмсэн кини айымньыларынан кыбытыгынан тигии көбүөрү тикпиппитин, бу быыстапкаҕа эмиэ аҕаллыбыт”.

Киһи хараҕа олус ураты баай көстүүлээх эр киһи таҥаһын кэмпилиэгэр быраҕыллар. Бэргэһэтэ дьиҥнээх бөрө сирэйиттэн оҥоһуллубут. Аттыгар эмиэ оннук баай саҕынньахтаах эр киһи кэмпилиэгэ турар.

“Мин уруккуттан өбүгэ таҥаһын улууспар сайыннара сатыыр, көҕүлүүр киһи быһыытынан  Кэбээйини төрүттээбит түс-бас дьоммутун Таас Бас Бадьаайыны уонна Дагдаҕар Баатыры уобарастаан оҥорбут кэмпилиэктэрим буолаллар, — диэн Елизавета Константиновна быһааран биэрэр. — Таас Бас Бадьаайы таҥаһын бөрө тириититтэн, оттон Дагдаҕар Баатыр таҥаһын түөрт сиэгэн тириититтэн тикпитим. Бэҕэһээ сэлэлээн хаамыыга дьон наһаа сэҥээрэн, хаартыскаҕа түһүспүттэрэ аҕай”.

Көрдөрүүгэ саахыматтыы тигиилээх тэллэхтэр сыталлар. Саамай үчүгэйэ диэн ынах тириититтэн оҥоһуллубуттар, хата бэркэ диэн үчүгэйдик көстөллөр.

“2006-2007 сыллартан мин айанныырым тухары бу Чагда сэлиэнньэтин иистэнньэҥнэрэ куруутун тэҥҥэ сылдьыһан, билигин балысхан сайдыыга таҕыстылар, — диэн салгыы кэпсиир түмсүү салайааччыта. –Мария Николавена саха балаҕаммар кэлэн, тириигэ үлэлиэхпин баҕарабын, буларга көмөлөс диэбитигэр тирии булан биэрбиппит. Сөбүлээн үлэлээбиттэрэ икки сыл буолла, хайыы-үйэ сиэргэ-туомҥа туттуллар аас маҥаас тэллэхтэри оҥорон, көрдөрүүгэ аҕалан сытыараллар. Ону таһынан Мария Николаевна “Уран иис” диэн түмсүүтүн кытта кылынан, сиэлинэн үлэлээбиттэрэ ыраатта. Быйылгы үлэлэрин дьүүллүүр сүбэ эмиэ сэҥээрэн ыйыталаста. Маны таһынан Мария Николаевна  оҕуруонан таҥалай сон, Носов кинигэтиттэн ылыллыбыт өбүгэ таҥаһын оҥорон аҕалла”.

Кэбээйилэр “Якутия мастеровая” дьаарбаҥка-быыстапкаҕа аҕалбыт үлэлэрэ манан эрэ бүппэт. Туоһунан дьарыктанар Мария Егоровна Левина үлэлэрэ, Мукучуттан Рита Кимовна Алексеева хаттык таҥастара, Кэбээйиттэн Никифорова Люция Петровна дьабакалаах өттүк симэҕэ болҕомтону тардаллар.

“Кэбээйи нэһилиэгэр хомус ууһа Артем Киренскэй олорор, охсубут хомуһа барыта былдьаһыгынан атыыга бара турар буолан быйыл кыттыбата, — диир Елизавета Константиновна. —  Эһиил биһиги улууспутугар Олоҥхо ыһыаҕа ыытыллыахтаах, онон өбүгэ таҥаһын тигиигэ, мастан, тимиртэн уһаныыга туох баар күүспүтүн ууруо этибит”.