Көстүбэт фронт байыастара

Донецкай Норуодунай Өрөспүүбүлүкэтин эргин Саха сирин тирэх пууна баарын истэ-билэ сылдьар буолуохтааххыт. Өрөспүүбүлүкэбититтэн хомуллан тиийбит гуманитарнай көмө барыта онно түмүллэр. Дьэ маны сыымайдаан, бэрийэн салгыы байыастарга тиэрдээччилэринэн тирэх пуун волонтердара буолаллар. Салгыы Виталийы кытта кэпсэтиибитин ааҕыҥ. Биллэр төрүөтүнэн араспаанньатын суруйбатыбыт.

Ви­та­лий: “Уолат­тар­быт тө­рүт ас­та­рын олус ах­тал­лар”

— Үтүө күнүнэн, Виталий! Тирэх пууҥҥа хаһааҥҥытан волонтердуу сылдьаҕын, хантан төрүттээххиний?

— Бастакы командировкабар 2023 сыл от ыйыгар барбытым. Уһун этэ, оруобуна сэттэ ый сылдьыбытым. Бэйэм Муоматтан төрүттээхпин, аҕам табаһыт буолан, оҕо эрдэхпиттэн сайынын ыстаадаларга сылдьарым, оттуурум. Автобаазаҕа суоппардаабытым 10-с сылыгар барда.

Тирэх пууҥҥа үлэни билиһиннэрэр буоллахха, биир да күн өрөбүлэ суох үлэлиибит. Күн аайы кэлии-барыы, саамай аччаабыта 400–500 км сиринэн эргийэн кэлэбит. Барыта көнө аспаал устун айан буолбатах, мөлтөх сиринэн-уотунан барыы эмиэ баар. Тимир “көтөрдөртөн” саһыы, байыастар кэлэллэрин көһүтүү элбэх. Халлаан хараҥарыан иннинэ хонор сирбитин хайаан да буолуохтаахпыт. Бу сүрүн ирдэбилбит. Киэһэ өттүгэр, халлаан хараҥардаҕына, диверсионнай-разведкалыыр бөлөхтөр (ДРГ-лар) тахсаллар, олортон сэрэниэххэ наада. Уопсайа икки аҥаар сыл курдук сырыттым. Үстүү ый буола-буола солбуһабыт. Тирэх пууҥҥа биэс-алта буолан үлэлиибит. Икки-үс суоппар баар буолар уонна биир ыстаарсайдаахпыт.

— Улуустартан тиийэр дэлэгээссийэлэри чуолаан эһиги көрсөҕүт?

— Оннук уонна Сахабыт сириттэн кэлэр гуманитарнай көмөнү тоһуйан ылан, ону сыымайдаан, аадырыстарынан көрөн, байыастарга тиэрдэбит. Дойдубутуттан нэдиэлэ аайы, ордук бу сайын, улахан уйуктаах тимир көлөлөр араас хабааннаах гуманитарнай көмөнү тиэйэн аҕалбыттара. Холобур, маркировочнай сиэккэлэр, таҥас-сап кэлэр. Улуустар аайы баар эбээлэрбит, ийэлэрбит түмсүүлэрэ ис-сүрэхтэриттэн илиилэрин сылааһын иҥэрэн тигэн, алҕаан ыыппыт таҥастара-саптара кэлэр. Олох, тиһигин быспакка кэлэ турар. Түгэнинэн туһанан, кинилэргэ ис сүрэхпиттэн махтанабын.

Улуустартан тустаах дэлэгээссийэлэр кыраапык быһыытынан кэлэллэр. Сылга, ортотунан, иккилиитэ, ол эбэтэр сайын уонна кыһын кэлэн, биир дойдулаахтарын көрсөн бараллар. Эт, балык, таҥас-сап, матасыыкыл аҕалаллар. Уолаттар төрөөбүт төрүт астарын олус ахталлар, холобур, убаһа этэ, хартата, ыһаарыламмыт собо кэллэҕинэ олус үөрэллэр. Саха киһитигэр этэ, балыга чугас буоллаҕа. Ордук кыһын күүтэллэр. Пенопласт хоппоҕо уган тоҥорон баран, таах илдьиэххэ сөп. Кыһын туох да буолбакка тиийэр. Олох ирбэт. Саамай сүрүнэ, эрдэ тэрийэн ыытыллыахтаах. Эрдэттэн кэпсэттэхтэринэ, Москваҕа Бастайааннай бэрэстэбиитэлистибэҕэ тиийэр уонна онно халадьыынньыктарга угуллар уонна дьэ салгыы айанныылларын саҕана онтон ылан бараллар. Олох туох да буолбакка тиийэр уонна анараа эмиэ халадыынньык баар. Сайын кытта маннык исхиэмэнэн илдьэллэр. Онон кыһын, төһө баҕарар, кыаллар дьыала.

ХААРТЫСКА: ВИТАЛИЙ ТУС АРХЫЫБЫТТАН.