Киһи киһиттэн үөрэнэр

“Мин биисинэһим” киин элбэх дьон урбаанынан, бэйэ дьыалатынан дьарыктанан, дохуоттаах, бигэ туруктаах буоларын туһугар социальнай хайысхалаах бырагыраамалары үлэлэтэр. Олортон биирдэстэринэн “Урбаанньыт ийэ” диэн бырагыраама буолар.

Бу бырагыраама 2013 сылтан үлэлиир. Быйылгыттан бырагыраама “Көдьүүстээх уонна күрэстэһэр кыахтаах экэниэмикэ” национальнай бырайыак иһинэн киирэн, кэҥээн биэрдэ. Манна кыттар урбаанньыт дьахталларга грант быһыытынан өйөбүл 150 тыһыынча солкуобайга диэри улаатта. “Тыа сирин ийэтэ”, “Туризмҥа үлэлиир ийэ”, “Элбэх оҕолоох ийэ” диэн анал тректэр баар буоллулар.

Бу бырагыраама сокуоннай саастарын туола илик оҕолордоох эбэтэр дэкириэт уоппускатыгар олорор ийэлэргэ туһуланан, кинилэр ситиһиилээх биисинэс-бырайыактарын үлэлэтэллэригэр, дьиэ кэргэн үп-харчы өттүнэн туруктаах буоларыгар көмөлөһөр сыаллаах.

“Урбаанньыт ийэ” бырагыраама хас да түһүмэҕинэн ыытыллар. Эрэгийиэннээҕи түһүмэххэ ийэлэр урбааҥҥа үөрэнэллэр, бэйэлэрин биисинэс-идиэйэлэрин оҥороллор, ситиһиилээх урбаанньыттары кытта көрсөллөр-билсэллэр, эспиэрдэртэн сүбэ-ама ылаллар.

Биэс күн устата

Соторутааҕыта “Мин биисинэһим” киин “Урбаанньыт ийэ” федеральнай бырагыраама эрэгийиэннээҕи түһүмэҕин сэттис төгүлүн тэрийэн ыыппыта. Тэрээһини урбаан, атыы-эргиэн, туризм министиэристибэтэ өйөөбүтэ.

Манна кыра оҕолордоох, урбаанньыт быһыытынан үлэлии илик эбэтэр саҥа үлэлээн эрэр дьахталлар кыттыбыттара. Бэйэлэрэ биисинэс-идиэйэлээх уонна бу дьыалаларын салгыы сайыннарар баҕалаах ийэлэри талан ылбыттара.

Биэс күн устата араас улуустартан кэлбит 30 кыттааччы биисинэс-бырайыагы суруйарга, бэйэ дьыалатын арынарга, сайыннарарга, эспиэрдэр иннилэригэр көмүскүүргэ үөрэммиттэрэ.

Министиэристибэ үлэһиттэрэ саҥа саҕалыыр урбаанньыттарга туох ирдэнэрин, судаарыстыбаттан туох көмө баарын, о. д. а. сиһилии кэпсээбиттэрэ.

Маны тэҥэ, ситиһиилээх урбаанньыт дьахталлары кытта көрсүһүүлэр буолбуттара. Холобур, «Bon ami» бэкээринэ хаһаайката Наталья Решетнягы, «Пространство» айар платформа дириэктэрэ Алина Алексееваны, “Дьэдьэн” кондитерскай хаһаайката Мария Столярчигы, “Дойдум аһа” хампаанньа дириэктэрэ Саргылаана Григорьеваны, “Таптал” кондитерскай төрүттээччитэ Любовь Артемьеваны, “Красный чемодан” турфирма хаһаайката Екатерина Кириллинаны, дьону саҥарарга үөрэтэр эспиэр Анна Фоминаны кытта көрсүбүттэрэ.

Биллэн турар, киһи киһиттэн үөрэнэр. Эмиэ кинилэр курдук кыра оҕолордоох ийэлэр туохтан да толлубакка, хайдах курдук үлэлээн-хамсаан, бэйэлэрин сөбүлүүр дьыалаларын сайыннарбыттарын, саҥа таһымҥа таһаарбыттарын көрөн-истэн, ыйытыылары биэрэн, ымпыгын-чымпыгын билэн, кыттааччылар санаалара көтөҕүллүбүтэ, баҕа санааларын толороллоругар эрэллэрэ күүһүрбүтэ. Ону тэҥэ, саҥа саҕалааччылар бэйэ-бэйэлэрин кытта билсэн-көрсөн, кэпсэтэн, алтыһан, уопуттарын үллэстибиттэрэ эмиэ суолталаах.

Бу кэнниттэн бэйэлэрин бырайыактарын эспиэрдэр хамыыһыйаларын иннигэр көмүскээбиттэрэ. Хайдах бырайыактар бааллар этэй? Массыынанан быысапкалааһын устуудьуйата, оҕону сайыннарар кииннэр, логопедическэй кэбиниэттэр, кондитерскай сыах, туойунан оҥоһук мастарыскыайа, полиграфическай сулууспа, таҥас сууйар сыах, тирииттэн оҥоһуктары оҥорон таһаарар сыах, документальнай киинэлэри устуу, о. д. а.

Бу барыта уопсастыбаҕа туһалаах бырайыактар. Маны тэҥэ, ийэ дьиэҕэ бүгэн олорбокко, бэйэтин кыаҕын арыйан, туһаны аҕалара, дьону үлэлэтэрэ, дьиэ кэргэнигэр дохуот киллэрэрэ, оҕолоругар холобур буолара — эргиччи туһалаах.

Кыайыылаах кыргыттар

Дьэ, онтон эспиэрдэр кыайыылааҕы талан ылбыттара. Кыайыылаах — «О тебе. О вас. О них» диэн видео-бородууксуйаны оҥорон таһаарар бырайыагы үлэлэтэр Сардаана Хон (Дьокуускай). Киниэхэ бэйэтин дьыалатын сайыннарарыгар 150 тыһыынча солкуобайы туттарбыттара. Маны тэҥэ, кыайыылаахха федеральнай партнер — “Мин дьыалам” буҕаалтыр хампаанньата бэйэтин бирииһин тиксэрбитэ.

Оттон “АктивиУм” диэн кыра оҕолорго үөрэх кэннэ “продленканы” үлэлэтэр Сардаана Созоноваҕа эмиэ 100 тыһыынча солкуобай суумалаах грант туттарбыттара.

Хас биирдии кыттааччыга бырагыраама партнердара, спонсордара бириистэрин, бэлэхтэрин туттаран үөрдүбүттэрэ.

“Наһаа үчүгэйдик тэрийбиттэр”

Сардаана Хон, кыайыылаах:

— Мин кэнники кэмҥэ бырайыакпынан эрэ олоробун. “Урбаанньыт ийэ” бырагыраамаҕа кыттаммын, улахан уопуту уонна үлэлииргэ-хамсыырга күүстээх көҕүлээһини ыллым дии саныыбын. Элбэх дьону кытта билистим, бу мин олохпор кэлин да туһалаах буолуоҕа. Хас биирдии кыттааччыга кыһалланнар, наһаа үчүгэйдик тэрийбиттэр. Билиҥҥи олохпутугар бу олус сыаналаах уонна суолталаах.

«Эдэр, эрчимнээх эрдэххэ…»

Сардаана Созонова, эдэр ийэ:

— Мин бу бырагыраамаҕа кыттыбыппыттан олус үөрэбин. Биэс күн устата үйэбитигэр билбэтэхпитин биллибит, өйөбүлү уонна харахтара “умайа сылдьар”, биир санаалаах дьүөгэлэрбитин көрүстүбүт. Уонна киһи хайдах үлэлиэн-хамсыан баҕарбат буолуой? Эдэр, эрчимнээх эрдэххэ үлэлээн-хамсаан хаалыахха наада. Мин бырайыакпын өйөөннөр, өр иитиэхтээбит баҕа санаабын, идиэйэбин олоххо киллэрэр кыахтанным. Ол иһин олус махтанабын!