Дьокуускай киин уулуссатын өрөмүөнэ хаһан түмүктэниэй?

Ааспыт сыл сайына киин куорат олохтоохторун өйүгэр, бастатан туран, түөрэ хаһыллыбыт проспект көстүүтүнэн хатанара чуолкай. Сыл олунньутуттан саҕалаан Дьокуускай куорат киин суола түөрэ хаһыллыбыт аппаларга кубулуйбута. Массыыналаах дьон сайыны быһа кэккэ сытар уулуссаларга үөскээбит “пробкаларга” туран эрэ, хаһан өрөмүөн түмүктэнэрин кэтэһэллэрэ. Бу саас Ленин аатынан проспект төбөтүттэн (Орджоникидзе аатынан болуоссаттан Хабаров уулуссатыгар диэри) уонна атаҕыттан (Кулаковскай уулуссатыттан Краснояров уулуссатыгар диэри) эмиэ өрөмүөҥҥэ сабыллан күөрэ-лаҥкы баран сытар. Дьэ бу хаһан бүтэр өрөмүөнүй? Хаһан “һуу” дэһэбит?

ТҮӨРТ СЫЛЛААХ БААРАҔАЙ ТУТУУ

Дьиҥэр, Туймаада хочотугар уулуссалары саҥардан оҥоруу былырыын эрэ саҕаламмыта диир сыыһа. 2019 сылтан саҕалаан Дьокуускай “Куттала суох табыгастаах суоллар” федеральнай бырагыраама чэрчитинэн эрдэ хаһан даҕаны тэриллибэтэх сүүнэ кээмэйдээх суол тутуутун уонна өрөмүөнүн саҕалаабыта. Ааспыт түөрт сыл иһигэр куорат уонна тула сытар сэ­­лиэнньэлэр иһинэн 134 км суол – 116 уулусса уонна муоста саҥа тутуллубуттара, сөргүтүллүбүттэрэ, аныгылыы саҥатытыллыбыттара. Сылларынан аахтахха, 2019 сылга Дьокуускайга 26 км суол, 2020 сылга 23,5 км өрөмүөннэммиттэрэ. 2021 сылга саамай элбэх үлэ ыытыллыбыта – 48 км усталаах суол туттарыллыбыта. 2022 сылга 36 км оҥоһуллубута. Барыта холбоон 8 миллиард солкуобайтан ордук суумалаах үбүлээһин көрүллүбүт.

ТҮМҮККЭ

Уларыта тутуу улахан үлэттэн тахсар. Былыргы оҥоһуулаах проспегы абырахтыы-­абырахтыы бэрт өр туһаныахха сөп этэ. Ол да буоллар, туох барыта уларыйыахтаах, аныгы кэм ирдэбилигэр эппиэт­тиир буолуохтаах. Саха сирин “визитнэй карточката” – киин куората бу өрөмүөн түмүгэр лаппа киэркэйэрэ, тупсара билигин даҕаны көстөр. Онон төһө даҕаны быстах кэмҥэ үөрүйэх сырыыбыт ыһыллыбытыттан мөҕүттэр буолларбыт, тулуйарбытыгар тиийэбит. Түмүгэ үөрдүө буоллаҕа, эрэниэҕиҥ.

КУОРАТ КҮНҮГЭР САҤАРДЫЛЛЫБЫТ ПРОСПЕГЫНАН ДЬААРБАЙЫАХПЫТ

2023 сыл устата куорат дьаһалтата 17 суол эбийиэгин туттарар былааннааҕын туһунан биллэрбитэ. Олортон уонна быйыл үлэҕэ киириэхтээх, сэттэтэ кэлэр сыл түмүктэнэр гына бы­­лааннаммыт. Тутуллар, өрөмүөннэнэр суоллар уопсай усталара 22 км 626 миэтэрэ диэн ыйыллыбыт.

Проспект туһунан этэр буоллахха, бу уулусса хапытаалынай өрөмүөнэ быйыл түмүктэнихтээх. 2 км 946 миэтэрэ уста­лаах киин суол Хабаров уулуссатыттан Краснояров уулуссатыгар диэри тэнийэн сытар. Сүрүн устата оҥоһуллан турар эрээри, билигин ЛОРП дьиэтиттэн Хабаров уулуссатыгар диэри кэрчик уонна Кулаковскай уулуссатыттан Краснояров уулуссатыгар диэри кэрчик хаһыллан сыталлар. Куорат мээрэ Евгений Григорьев этэринэн, “балаҕан ыйын бүтүүтэ суол толору үлэҕэ киириэҕэ, проспект дьүһүнэ олоччу уларыйыаҕа”.

Санатан эттэххэ, киин суол реконструкцията 2021 сыл алтынньытыгар саҕаламмыта. Оччолорго “сүрүн үлэлэр 2022 сыл балаҕан ыйыгар түмүктэниэхтэрэ” диэн этиллибитэ. Ол эрэн, “сүрүн үлэ” диэн өйдөбүлү бэрт киэҥник тойоннуохха сөп эбит. Кырдьык, дьон “проспект” диэн ааттыыр суоллара күһүн олоччу үлэҕэ киирбитэ. Ордук киһи хараҕар тупсаҕайдык дьон хаамар сирэ оҥоһуллубута көстүбүтэ. Тааһынан таҥыллыбыт хаамар сир Уһук Илин биир саамай бөдөҥ куоратын лаппа киэргэппиттэрэ. Массыына сүүрэр сириттэн хаамар зонаны араарар бордюрдар нуормаҕа сөп түбэһэр үрдүктэммиттэр, ону кытта суолу туоруур сирдэр кэлээскэнэн түһэргэ табыгастаах буолбуттар. Ол эрэн, сырдатар лаампалар, ууруналар билигин даҕаны толору үлэлии иликтэр. Күһүн, Куорат күнүгэр барыта ситэ ыпсарыллан, куорат олохтоохторо уонна ыалдьыттара сиэдэрэй оҥоһуулаах киин проспегынан дьаарбайыахтара диэн эрэниэҕиҥ.