«Култуура» национальнай бырайыагынан түмэллэри өрөмүөннүүллэр

Саха сиригэр «Култуура» национальнай бырайыагынан түмэллэри хааччыйаллар уонна өрөмүөннүүллэр.

2024 сылга «Култуура» национальнай бырайыак чэрчитинэн, Саха сирин алта түмэлэ өрөмүөннэнэр уонна тэрилинэн хааччыллар. Ити сыалга барыта 6 мөл. солк. тахса, ол иһигэр федеральнай бүддьүөттэн 5,8 мөл. солк., өрөспүүбүлүкэттэн 58,9 тыһ. солк., муниципальнай бүддьүөттэн 164,8 тыһ. солк. тахса үп көрүллүбүт.

Ол курдук, Бүлүүгэ П.Х.Староватов аатынан кыраайы үөрэтэр түмэл 32 саҥа витриналаммыт. Атырдьах ыйын ортотугар манекеннары аҕалыахтара. Оттон балаҕан ыйыгар саҥардыллыбыт сааланы үөрүүлээх быһыыга-майгыга арыйыахтара.

Горнай улууһугар Мытаах түмэл-галереятыгар саҥа оргтиэхиньикэ, интерактивнай тэрил, хаартыскаҕа түһэрэр аппараат, голографическай пирамида, виртуальнай промоутер, витрина ылыллыбыт. Бу барыта аҕалыллыбыт.

Эдьигээн түмэлигэр от ыйа бүтүөр диэри миэбэли, компьютердары саҥардыахтаахтар, интерактивнай панель, хаартыскаҕа түһэрэр аппараат, радиосистиэмэ тиэрдиллиэхтээх.

Кэбээйигэ П.Д.Степанов аатынан кыраайы үөрэтэр түмэлгэ бу ый бүтүөр диэри оргтиэхиньикэни, интерактивнай панелы, хаартыскаҕа түһэрэр аппарааты, аудио колонкалары, информационнай киосканы тиэрдиэхтэрэ.

Муомаҕа улуустааҕы кыраайы үөрэтэр түмэлгэ атырдьах ыйын ортотугар диэри тэриллэри, тэхиньиичэскэй сириэстибэлэри тиэрдэллэрин күүтэллэр.

Дьокуускайга Ем.Ярославскай аатынан хотугу норуоттар устуоруйаларын уонна култууратын судаарыстыбаннай холбоһуктаах түмэлигэр модульнай витриналар, интерактивнай остуоллар, акустическай аппаратуралар,  хаартыскаҕа түһэрэр цифровой аппарааттар, ноутбук, 3Д сканер уонна принтер, быыстапка истиэндэлэрэ аҕалыллыахтара. «Недра Якутии» уонна «Саха уһаайбата» контеннар оҥоһуллаллар. Тэриллэри тиэрдии атырдьах ыйа бүтүөр диэри түмүктэнэр.

Маны таһынан, «Култуура» национальнай бырайыак иитинэн, Чурапчыга  А.А.Саввин аатынан устуоруйа уонна этнография  түмэлигэр хапытаалынай өрөмүөн ыытыллар. Былааннаммытынан 17,3 мөл. солк. көрүллүбүт, ол иһигэр федеральнай бүддьүөттэн 15,8 мөл.солк. тахса, өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 1 мөл. солк. тахса, муниципальнай бүддьүөттэн 521,7 тыһ. солк. көрүллүбүт. Үлэ 90%  бэлэм, атырдьах ыйа бүтүөр диэри түмүктэниэхтээх.

Саҥардан оҥоруу үлэтэ Бэрдьигэстэх кыраайы үөрэтэр түмэлигэр, Ленскэйдээҕи история-кыраайы үөрэтэр түмэлгэ, Аллараа Халымаҕа хотугу норуоттар устуоруйаларын уонна култуураларын түмэлигэр, Сунтаардааҕы түмэл комплексыгар, Нерюнгри түмэлигэр, Уус Маайа кыраайы үөрэтэр түмэлигэр ыытыллыбыттара.

Национальнай бырайыак көмөтүнэн саҥардыллыбыт түмэллэргэ анал тэриллэр, чуолаан, пуондалары харайар уонна быыстапкалары тэрийэргэ анал тэриллэр, профессиональнай уокка-күөскэ уонна сылаас, тымныы салгынынан хааччыйар систиэмэ, түргэн тэтимнээх интэриниэккэ киирии, инбэлииттэр сылдьалларыгар анал тэхиньичэскэй хааччыйыы, тупсарыллыбыт интерьер, болҕомтону тардар, угуйар уонна иһитиннэрэр саайтар тупсарыллаллар.

Ил Дархан Айсен Николаев бэлиэтээбитинэн, биһиги төрүттэрбитигэр, култуура нэһилиэстибэтигэр, сыаннастарыгар тирэҕи булар наадалаах.

Дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин көҕүлээбит «Култуура» национальнай бырайыага 2019  сылтан үлэлиир.

СӨ Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын пресс-сулууспата