Н.Осипов
Быйыл нэһилиэкпит ыһыаҕа Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Фашисткай Германияны Кыайыы 80 сылыгар ананан ыытылынна. Ыһыах сүрүн уратытынан 1941-45 сылларга тыылга үлэлээбит холкуостаахтарга ананна.
Сэрии сылларыгар нэһилиэккэ: Борго – “Ленин”, Дьиикимдэҕэ – “Большевик”, Ыарҕа Күөлүгэр – “Правда”, Эргискэ — “Ворошилов” холкуостар үлэлээбиттэрэ. Уоттаах сэрии сылларыгар 112 холкуостаах уолаттар саа-саадах тутаннар фроҥҥа сэриилэспиттэрэ, холкуостарга аҥаардас дьахталлар, оҕолор, кырдьаҕастар үлэлии хаалбыттара. Кинилэргэ инники дьылҕаларын быһаарар, холкуостар үлэлэрин тохтоппот туһугар үлэлииргэ, фроҥҥа Кыайыыны аҕалсарга көмөлөһөр сүдү соруктар турбуттара. Ыһыахха бу чахчылары туоһулаан көрдөрөр кэрчиктэр толоруллан аастылар. Сэрии кэминээҕи холкуостаахтар, таҥастарын кэппит, үлэлээбит малларын, ыҥырыы луоһуннарын туппут билиҥҥи кэм сыдьааннара, оҕолоро, сиэннэрэ, аймахтара сэлэлии хаамыыларынан саҕаланна. Онтон тустаах холкуостарынан, сэриигэ атаарыы, тыылга үлэлээһин, Кыайыы өрөгөйө дьүһүйүүлэр көрдөрүлүннүлэр.
Утуйар ууларын кылгатан, оччотооҕу кытаанах сокуону аахсыбакка фроҥҥа араас көмөлөрү оҥорон үлэлээбит, холкуостарын айгыраппат туһугар элбэхтик көлөһүннэрин тохпут холкуостаахтар үлэлэрэ кинилэри салайбыт бэрэссэдээтэллэр тустарынан холобурдаан ахтыллыбыттара ыһыах дьонун дууһаларын чугастык таарыйан аастылар. Ону таһынан холкуостарынан Кыайыы оһуохайыгар, биэс түһүмэхтээх “Өбүгэ быстыбат ситимэ” күрэхтэһиилэр тэрээһиннээхтик ыытылыннылар.
Оччотооҕу холкуостаахтар билиҥҥи сыдьааннара, Кыайыы ыһыаҕын уруйдааннар холкуостарынан олорон аһааһыннарыгар олохтоох дьаһалта үтэһэлээх этинэн, кус миининэн, быырпаҕынан күндүлээбитэ урукку кэми санатан ылла.
Сэрии сылларыгар төһө даҕаны кураан, сут-аччык кэмнэр сатыылаабыттарын үрдүнэн Мытаах нэһилиэгэр нэһилиэк, холкуостар салайааччыларын сахалыы муударай салайыыларынан маассабай хоргуйан өлүүлэр тахсыбатахтара, тустаах холкуостар үлэлэрэ сатарыйбатахтара, туруктаах буолуулара ситиһиллибиттэрэ. Ол туоһутунан 1947 сыллаахха оройуоҥҥа бастакынан “Ворошилов” аатынан холкуос бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Николаевич Осипов-Эрдиилээх Бочуот знага уордьанынан наҕараадаламмыта буолар.
Николай Осипов, РФ сурналыыстарын сойууһун чилиэнэ
Дьиикимдэ бөһ.
Таатта улууһун киинигэр Ытык Күөлгэ күрэс төрүт көрүҥнэригэр XXII "Манчаары оонньууларын" түмүктүүр тэрээһин "Дьулуруйар Ньургун…
Сыл түмүгүнэн үтүө үгэһинэн, сылын ахсын Оһуокай ыһыаҕа ыытыллар. Быйылгы Оһуокай ыһыаҕа от ыйын 12…
Дьокуускайга Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ Петр Константинович Яковлев 100 сааһын туолуутун үөрүүлээх быһыыга-майгыга чиэстээтилэр.…
Хаһаайыстыбаннай мыыла туһата элбэх эбит. Аҥардас таҥас сууйарга эрэ буолбакка, хаһаайыстыбаҕа барытыгар туһаныахха сөп эбит.…
Арассыыйа Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин байыаннай таҥас кэтиитигэр уларыйыы киллэрэр туһунан Ыйаахха илии баттаата. Докумуон быраап…
Таатта улууһугар Ытык Күөлгэ ыытыллыбыт күрэс төрүт көрүҥнэригэр XXII “Манчаары оонньууларын” уопсай хамаанданан түмүктэрэ билиннэ. …