«Ленскэй кулууп» мунньаҕар Саха сирин култууратын, устуоруйатын уратытын туһунан дьүүллэстилэр

Бу күннэргэ «Саха сирин гуманитарнай уратыта: култуурунай уонна национальнай чугасыһыы экэниэмикэ уонна судаарыстыба икки ардыларынааҕы бииргэ үлэлээһин драйверынан буолар» диэн ааттаах төгүрүк остуол ыытылынна. Дьүүллэһиигэ федеральнай уонна эрэгийиэннээҕи эспиэрдэр, ЮНЕСКО, креативнай индустрия, билим уонна култуура бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.

Мунньаҕы тэрийээччинэн «Ленскэй кулууп» иһитиннэрэр-ырыҥалыыр киин буолла. Бэлиэ тэрээһини аһарыгар Ил Дархан Айсен Николаев Саха сирэ Уһук Илиҥҥи култуурунай уонна экэнэмиичэскэй лиидэр буоларын эрэллээхтик көрдөрбүтүн бэлиэтээтэ.

«Саха сирэ бүгүн креативнай индустриялары сайыннарыыга Уһук Илин лиидэр буолара саарбаҕа суох уонна Арассыыйа креативнай экэниэмикэтин сайдар биир тирэҕинэн буолар. Биһиги сүрүн баайбыт – дьон. Биһиг киһини аныгы үөрэҕи биэрэн туран, үгэс буолбут сыаннастарбытыгар, дойдутугар, култуураҕа таптал тыыныгар иитэрбит тухары, иннибит диэки баран иһиэхпит. Аан дойду култуурунай «премьер-лигатыгар» оонньуохпутун баҕарар буоллахпытына, сөптөөх таһымнаах кииннэрдээх буолуохтаахпыт. Арассыыйа хотугу сирин култууратын сабыдыалын күүһүрдүү сорудаҕын Дьокуускай куоракка тутулла турар Арктикатааҕы эпос уонна искусство киинэ толоруоҕа. Киин биһиги айар-тутар талааннаах дьоммут аан дойду таһымыгар тахсар былаһаакканан буолуоҕа, оттон аан дойду култуурата биһиэхэ кэлиэҕэ», — диэтэ Айсен Николаев.

Айсен Николаев этэринэн, глобализация үйэтэ төрүт үгэстэргэ, тылга, култуураҕа ураты сыһыаны ирдиир. Ону ылынар туһугар, билиини иҥэринэргэ ураты болҕомто ууруллуохтаах.

«Биһиги аныгы технологиялары уонна сибээһи баһылыахпытын, аныгы медиа-эйгэҕэ үлэлииргэ үөрэниэхпитин наада. Ол эрээри, онуоха биһиги үгэстэрбитигэр, төрүттэрбитигэр тирэҕириэхпитин уонна глобализация процесстарыгар сабыдыаллыахпытын наада. Бу түгэҥҥэ эрэ, биһиги Арассыыйа олохтоохторо буоларбытын харыстаатахпытыан быдан күүстээх буолуохпутун сөп. Тоҕо диэтэххэ, Арассыыйаҕа олорор хас биирдии норуот уратытынан биһиги күүстээхпит», — диэн эттэ Ил Дархан.

Ону тэҥэ судаарыстыбаннай сүбэһит Андрей Борисов, Арктикатааҕы култуура уонна искусство институтун ректора Саргылааана Игнатьева, «Сахафильм» генеральнай дириэктэрэ Алексей Егоров уонна «Саха сирин сайдыытын корпорацията» дириэктэрэ Афанасий Саввин бэйэлэрин уопуттарын үллэһиннилэр. Спикердэр бэлиэтээн эппиттэринэн, Саха сиригэр ыччаты өйүүргэ уонна айар индустриялары сайыннарарга толору үөрэхтээһин уонна инфраструктура тиһигэ оҥоһуллубут – оскуолаҕа анал кылаастартан саҕалаан аан дойдутааҕы оонньуу таһаарааччыларга тиийэ.

П.А. Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатыр уус-уран салайааччыта, сүрүн диэйэтэлэ Андрей Борисов этэринэн, олох-дьаһах эрэ өйү-санааны быһаарар. Сахалар култууралара уонна тылларын төрдө түүр омуктартан тахсар эрээри, Хоту дойду усулуобуйатыгар олохсуйуулара, бүгүн өрөспүүбүлүкэ нэһилиэнньэтин уратытыгар дьайар. Онон өрөспүүбүлүкэ сүрүн судаарыстыбаннай сүбэһитэ Саха сирин олохтоохторун «Арктика киһитинэн» ааттыырга этии киллэрдэ.

«Ленскэй кулууп» – Арассыыйа уонна аан дойду сүрүн экспердэрин холбуур Уһук Илин уонна Арктика сайдыытыгар баар билиҥҥи боппуруостары уонна соруктары тула түмэр аналитическай киин буолар.