Магнитнай буурҕалар салҕаналлар

Бу күннэргэ Күн дьайыыта Сиргэ улахан магнитнай буурҕалары үөскэтиэҕэ. Ол туһунан куйаар туругун кэтээн көрөр учуонайдар дааннайдара туоһулууллар.

«Күн дьайыытын киин уобаластара чугастааҕы 2-3 хонук устата Сиргэ араас кыамталаах геомагнитнай хамсааһыннары таһаарыахтара», — диэн  ИКИ РАН Күн астрономиятын лабораториятын эспиэрдэрэ ТГ-ханаалга суруйаллар. Бу кэм устата улахан геомагнитнай хамсааһыннар тахсыахтара. Сүрүн кутталы Күҥҥэ 4274 №-дээх бөлөх бээтинэлэрэ үөскэтэллэр уонна ый устата рекорднай хамсааһыннары көрдөрөллөр. Күн ити өттүгэр улахан эстиилэрдээх эргийэн, Сиргэ утары таҕыста. Геомагнитнай куттал муҥутуур чыпчаала сэтинньи 11 күнүгэр диэри туруоҕа. Ол курдук, Күҥҥэ М5 таһымнаах эстиилэр кэмигэр  исписэлиистэр доруобуйаҕа ордук болҕомтолоох буоларга сэрэттилэр. Итини кытта учуонайдар бу күннэргэ муҥутуур Х кылаастаах Күҥҥэ улахан эстиилэр тахсалларын сабаҕалыыллар. Оччотугар 4274 №-дээх бөлөх бээтинэлэрэ Сиргэ утары тахсаннар, энергетическай системаларга уонна навигация тэриллэригэр араас харгыстары таһаарыахтарын сөп.

Магнитосфера хамсыыр кэмигэр дьон үксүн доруобуйалара айгырыыр:

• Төбө ыарыыта. Бу — ордук тарҕаммыт сибики.
• Хаан баттааһынын хамсааһына. Үксүгэр үрдүүр, ол эрээри эмискэ түһүөн эмиэ сөп.
• Сүрэх үлэтин кэһиллиитэ: сүрэх тэбиитэ түргэтээһинэ
• Сылайыы-элэйии: биллэр төрүөтэ суох уопсай мөлтөөһүн, түргэнник сылайыы.
• Мэйии эргийиитэ. Утуйар уу кэһиллиитэ: түүн утуйбакка эрэйдэнии, оттон күнүс утуктаан сылдьыы.
• Уйулҕа кэһиллиитэ: түргэнник кыыһырыы, айманыы, ньиэрбинэйдээһин. Сүһүөх уонна былчыҥ ньүөлүйэн ыалдьыыта.