Маннык бити билэҕит дуо?

Киһи этинэн-сиининэн сэрэйэн эбэтэр туохха эрэ олоҕуран бу күннэргэ туох буолуохтааҕын билэр. Биттэнии арааһа элбэх. Олортон киэҥник тарҕаммыт биттэнии маннык.

Үгүстэр хааспыт кыһыйда, туохха эбитэ буолла диэн санаан баран бэрт түргэнник умнан кэбиһэбит. М.А. Попова “Саха төрүт культурата. Итэҕэл” кинигэтигэр бу курдук суруллубут:

Уҥа хааһыҥ кыһыйар – үөрэҕин.

Хаҥас хааһыҥ кыһыйар – кыыһыраҕын.

Үөһээ халтаһаҥ тардыалыыр – туох эмэ саҥаны көрөҕүн.

Алын халтаһаҥ тардыалыыр – ытыыгын.

Атаҕыҥ уллуҥаҕа кыһыйар – эһиэхэ ыраахтан киһи кэлэр эбэтэр бэйэҥ айанныыгын.

Тылгар кэлтэһэ тахсар – кэһии кэлэр.

Силгэр чачайаҕын – сонун аһы аһыыгын.

Кулгааҕыҥ чуҥкунуур – туох эрэ үчүгэйи истэҕин.

Окумалыҥ аллараа диэкинэн тас тириитэ тардыалыыра (ол аата өлбүттээхтэр, киһилэрин көмөн баран, буору тэбэнэр сүрдэрэ) – билэр киһиҥ өлбүт сураҕын истээри гыннаххына.

Сэҥийэҥ кыһыйар – саҥараҕын.

Кулгааҕыҥ кытарар, итийэр – кимнээх эрэ эн тускунан кэпсэтэллэр.