Марина Бахилина: «Саллаакка саамай сүрүнэ – сылаас аһылык»

Үс уолу соҕотоҕун улаатыннарбыт Марина Константиновна Бахилина туһунан биһиги былырыын сэтинньи ыйдааҕы нүөмэрбитигэр суруйан турабыт. Оччолорго кини икки улахан уола байыаннай дьайыыга, оттон кырата бэбиэскэ кэтэһэ сылдьар кэмнэрэ этэ.

Волонтерунан барарга бэлэмин иһитиннэрбитэ

Дойду үрдүнэн байыаннай дьайыы саҕаланаатын кытта икки улахан уола сулуус­палыы барбыттара. Марина Константиновна уолаттарын кыра саастарыттан дойдуга бэриниилээх буоларга ииппит, үөрэппит буолан санаата бөҕөх этэ. Уолаттар үһүөн успуорка дьоҕурдаах, кэккэ ситиһиилэрдээх улааппыттара. Кинилэри кыра саастарыттан соҕотох ийэ үлэнэн уһуйан улаатыннарбыта. «Уолаттарбар табаарыстыы сыһыаннаах­пын», – мээнэ мөҕө-этэ сылдьыбаппын диэн кэпсээбитин олус хайгыы истибитим. Онно кэпсэтиибитигэр кини, эдэрим буоллар, байыаннай дьайыыга асчытынан барыам этэ диэбиттээҕэ. Бу кэнниттэн кинини ааспыт сыл сэтинньитигэр Москва куоракка Ийэ күнүн бэлиэтиир­гэ, дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путины кытта көрсүһүүгэ ыҥырбыттара. Бу үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Саха сириттэн биэс ийэ барар буолбута. Көрсүһүүгэ тиийэн кини дойду бэрэсидьиэ­нэ Владимир Путиҥҥа байыаннай дьайыыга волонтерунан барарга бэлэмин иһитиннэрбитэ. Бу баҕа санаатын Ил Дархан Айсен Николаев өйөөн, Марина Константиновна Бахилина билигин байыаннай дьайыыга асчытынан сылдьыбыта иккис ыйыгар барда. Кини тирэх пуун байыастарын аһатар уонна минньигэс бэрэскилэрин сэрии хонуутугар сылдьар байыастарга ыытар. Бүгүн кинини кытта кэпсэтиибин билиһиннэрэбин.

Оҕобор чугас сылдьабын диэн испэр үөрэбин…

– Марина Констан­тиновна, «Берегиня» дьиэ иитиллээччилэрин кытта үлэлии-хамсыы сылдьан байыаннай дьайыыга асчытынан барар туһунан быһаарыныыны хайдах ылынныҥ?

– Мин эдэрим буоллар ба­­йыаннай дьайыыга барыахпын сөп этэ диэн эйиэхэ кэп­сээн аһарбытым. Ити санаабын ыһыктыбакка сылдьыбытым. Онуоха Ил Дархан Айсен Николаев көмөтүнэн билигин Украина сиригэр-уотугар бэйэбит байыастарбытыгар асчытынан сылдьабын. Чөлгө түһэрэр киин салайааччыта Анастасия Дьяконова тус бэйэтэ, ону сэргэ бүтүн бу кииҥҥэ үлэлиир хамаанда көмөлөһөн  манна командировкаланан кэлбитим. Билигин орто уолум байыаннай дьайыыга сылдьар да көрсө иликпит. Көрсөргө дьулуспаппын. Тоҕо диэтэххэ, уолбун даҕаны, бэйэбин даҕаны уйадытыахпын, долгутуох­пун баҕарбаппын. Манна сылдьарбын сэрэйэр быһыылаах. Оҕобор чугас сылдьабын диэн испэр үөрэбин.

– Чугас дьонуҥ бу быһаа­рыныыгын хайдах ылыммыттарай?

– Чугас дьоммор да, аймахтарбар да Украинаҕа баран эрэрбин эппэтэҕим. Үс ыйга үөрэнэ бардым диэбитим. Манна кулун тутар 23  күнүгэр кэлбитим. Билигин күн ахсын 20-лии киһиэхэ тиийэ аһатабын,  барытын соҕотоҕун астыыбын. “Берегиня” оҕо иитэр дьиэҕэ сүүрбэттэн тахса сыл асчытынан үлэлээбит буоламмын, бу эйгэҕэ уопут­таахпын. Маннааҕар элбэх киһини аһатан сырыттаҕым, онон тугу даҕаны ыарырҕаппаппын, үлэ-хамнас этэҥҥэ баран иһэр.

Күнүм ырыынактан саҕаланар

– Үлэҥ күнэ хайдах саҕаланарый, үлэҥ эрэсиимин туһунан сырдатыаҥ дуо?

– Манна командировка оҥорторон кэлбитим. Онон ыйдааҕы хамнаспын үлэм төлүүр. Бу кэлэрбэр элбэх киһи миигин тэрийэн ыытта. Бастаан кэлэн баран, ый кэриҥэ Херсон уобалаһыгар сылдьыбыппыт. Илдьэ кэлбит баһыылкаларбын барытын бэйэм үппүнэн-харчыбынан сылдьан тиэрдибитим. Тоҕо диэтэххэ, массыынабыт туруга мөлтөх этэ. Ону сэргэ, Улуу Кыайыы күнүн көрсө Ил Дархан Айсен Николаев байыастарга анаан баһыылка бөҕөтүн ыыппыта. Тирэх пуун волонтердара түүннэри-күнүстэри сынньалаҥа суох үлэлээн баһыылкалары барытын этэҥҥэ тиэрдибиттэрэ.

Ити кэннэ биһигини Донецкай уобаласка аҕалбыттара. Манна балаҕан ыйын ортотугар диэри сылдьарым буолуо. Баазаламмыт сирбит барыта толору хааччыллыы­лаах. Гостиницалаах, ас астыыр­га, олорорго бары усулуо­буйа баар. Сарсыарда күнүм ырыынакка бородуукта атыылаһыыттан саҕаланар. Сыана ырыынакка ыарахан, ол эрээри барыта сибиэ­һэй. Олохтоохтор сыһыаннарын туһунан этэр буоллахха, кэпсэтэ сатаабаппыт. Аспытын атыыластыбыт да тута төннөбүт. Биир да хотуобай аһы атыыласпаппын, барытын бэйэм астыыбын, буһарабын. Үлэлиир эрэсиимим сарсыарда алта чаастан саҕаланар уонна ыкса киэһэ түмүктэнэр. Бүтэһик байыас кэлэн аһыар диэри  кэтэһэбин. Саллаакка, саамай сүрүнэ, сылаас аһылык. Итии миин, хааһы сиир сал­лаат тоҥмот-хаппат, ыалдьыбат.

Бурдук ас арааһын астыам

– Бу соторутааҕыта саҥа духуопкалаах оһох тиэрдиллибитин туһунан саайтпытыгар тахсыбыта. Бу иннинэ аскын хайдах усулуобуйаҕа астыыр этигиний?

– Бастаан ас астыырбар миин, соркуой буһарар иһитим-хомуоһум аҕыйах уонна кыра баҕайылар этэ. Онон иккилиитэ төхтүрүйэн астыырым. Олег Юрьевич Саранцев улахан иһит-хомуос, куукунаҕа туттуллар бары тэрили барытын аҕалбыта.

Онон, түгэнинэн туһанан, Олег Юрьевичка махтаныам этэ, сабыс-саҥа холодильник, духуопкалаах  оһох аҕалан биэрбитэ. Онон хобордооххо эрэ аҥаардастыы астаабакка, аны духуопкаҕа бөрүөк, бурдук ас арааһын астыахха сөп. Духуопкалаах оһох кэлэ илигинэ, сэрии толоонугар сылдьар байыастарга өр буола-буола бурдук ас ыытарым. Билигин саҥа оһохтоммут киһи күн өрүү-өрүү бурдук ас арааһын ыытыаҕым.

Санаам бөҕөх

– Үс уолу төрөппүт, ииппит ийэ буоларым быһыытынан, манна баар ба­­йыастары барыларын оҕолорум курдук саныыбын. Миигин манна “мама Марина” диэн ааттыыллар. Барахсаттар бары кимнээх эрэ оҕолоро, убайдара, бырааттара буоллахтара. Билигин оҕобуттан чугас, Украина сиригэр бэйэбит байыастарбытыгар күүс-көмө буола сылдьарбынан астынабын, кыра да буоллар көмө оҥоро, тус кы­­лааппын кыайыыга киллэрсэ сылдьар курдук сананабын. Түгэнинэн туһанан, Ил Дархаммытыгар Айсен Сергеевичкэ, координа­ционнай кииҥҥэ, тирэх пуун волонтердарыгар, кэлэктииппэр, бар дьоммор махталбын тиэрдэбин. Байыастар ийэлэригэр, кэргэттэригэр туһаайан этиэм этэ, эһиги ааккытыттан мин манна асчытынан сылдьабын, барыта этэҥҥэ буолуоҕа диэн эрэнэбин!