Мэдиссиинэ өҥөтүгэр туох уларыйыылар киирэллэрий?

2023 сыл балаҕан ыйын 1 күнүттэн Арассыыйаҕа мэдиссиинэ төлөбүрдээх өҥөлөрүгэр  кэккэ уларыйыылар киириэхтээхтэр.

РФ бырабыыталыстыбата 2023 сыл ыам ыйыгар мэдиссиинэ көмөтүн оҥоруу быраа­­быларын бэрээдэктиир уураа­ҕы таһаарбыта. Уураахха чуолаан мэдиссиинэ тэрилтэлэрэ эмтэнээччиттэн ханнык түгэннэргэ төлөбүр көрдүөхтэрин сөбө быһаарыллыбыта. Онуоха хайыы үйэ сыыһа өйдөбүллэр үөскээннэр, араас ырытыы, дьүүллэһии бара турар.

РФ Доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтэ балаҕан ыйын 1 күнүттэн киириэхтээх саҥа быраабылалар тустарынан быһаарда.

РФ доруобуйаҕа харыс­табылын миниистирин көмөлөһөөччүтэ Алексей Кузнецов эппитинэн, мэдиссии­нэ көмөтүн бары көрүҥнэрэ (ол иһигэр, суһал көмө, балыыһаҕа былаанынан киирэн эбэтэр таһыттан эмтэнии, сытар балыыһаҕа эминэн хааччыллыы)  судаарыстыбаннай мэктиэлэр бырагыраамаларын чэрчитинэн, урукку курдук,  босхо оҥоһуллаллар.

Босхо өҥөлөр:

– Суһал, уталытыллыбат мэдиссиинэ көмөтө (киһи ханнык эрэгийиэҥҥэ страховкалааҕыттан уонна РФ гражданствота баарыттан-суоҕуттан тутулуга суох);

– Балыыһаҕа оҥоһуллар мэдиссиинэ көмөтүн уонна эминэн хааччыллыы бары көрүҥнэрэ.

Балыыһаҕа сытар кэмҥэр быраас анаабыт эмтэрин иһин тугу да төлөөбөккүн. Эми таларга уонна уларытарга сүрүн оруо­лу доруобуйаҥ туруга ылар. Холобур, быраас анаабыт эмин организмыҥ ылыммат, эйиэхэ сөп түбэспэт, аллергиялыыр эбэтэр атын да содуллар баар буолаары гыннахтарына, эмкин уларытарга күһэллэллэр. Ханнык эми аныыры быраастар сүбэлэһэр хамыыһыйалара быһаарар. Онуоха саҥа эмп эмиэ босхо бэриллэр.

Саҥа быраабылаларга иһэр эмиҥ иһин төлүөххүн сөп тү­­бэлтэлэри туспа  ыйбыттар. Ол эбэтэр,  олоххо-дьаһахха ордук наадалаах эмтэр (ЖНВЛП) испииһэктэригэр киирбэтэх эмтэри бэйэҥ атыылаһаргар этии киллэриэхтэрин  сөп (ордук эмтэнээччи эмп мааркатын туруорсар түгэнигэр).

Төлөбүрдээх өҥөлөр:

– Быраас анааһынынан буолбакка, бэйэ баҕатынан доруобуйаны көрдөрүнүү уонна балыыһаҕа киирии.

Булгуччулаах мэдиссиинэ страховкатын (БМС) систиэмэтигэр мэдиссиинэ көмөтүнэн туһаныы олохтоммут бэрээдэгэ баар. Ол эбэтэр эмтэнээччи быраас ыйыытынан (направлениенан) анаалыстары туттарар,  инструментальнай, диагнос­тика чинчийиилэрин барар, поликлиникаҕа сэдэх («узкай») исписэлиискэ көрдөрүнэр. Оттон быраас ыыппатах буоллаҕына уонна бэйэҥ баҕаҕынан диагностика,  эмтиир процедуралар өҥөлөрүнэн туһанар буоллаххына, бэйэҥ төлүүгүн.

Эмтэнээччи балыыһаҕа эмтэнэ сытан эрэ балыыһаҕа киирбит сүрүн төрүөтүн кытары сибээһэ суох эбии чинчийиилэри барыан баҕарар түгэннэрэ баар буолаллар. Холобур, кини травматология отделениетыгар сытан эрэ ис көҥдөйүн  уорганнарын УЗИ-га көрдөрүөн баҕарар. Онуоха мэдиссиинэ тэрилтэтэ чинчийии иһин төлүүргэ этии киллэрэрэ олохтоох (дьиҥэр, маннык чинчийиини кини  поликлиникатын терапевт эбэтэр гастроэнтеролог быраастарыгар  таһыттан сылдьан босхо оҥорторуон сөп). Ол гынан баран, балыыһа усулуобуйатыгар ис көҥдөйүн УЗИ-га көрдөрүнэр наада үөскээн хааллаҕына, холобур, панкреатита күүскэ бэргээтэҕинэ,  кинини салгыы хайдах эмтиири уонна ханнык отделениеҕа көһөрөрү  быһаарарга оҥоһуллар диагностика чинчийиилэрин иһин төлүүр бырааба суох (мэдиссиинэ көрдөрүүлэрэ баалларынан).

Өссө маннык түгэн баар. Холобур, дьарҕа ыарыыҥ сытыырхайан, бүрүүстүптээн балыыһаҕа «приемнай покойга» кэлэҕин. Онно эн туруккун чэпчэтэллэр, ол эрээри, балыыһаҕа киллэрбэттэр. Тоҕо диэтэххэ, быраас балыыһаҕа киирэн эмтэнии ирдэниллибэтин туһунан түмүк оҥорор.   Ол эрээри, эн балыыһаҕа киирэри туруорсаҕын, оччоҕо ордук миэстэ баар буоллаҕына, туспа төлөбүр иһин эйиэхэ атын балаатаны биэ­рэллэр уонна эн туруккун кэтээн көрөллөр.

Маннык  түгэннэргэ бастаан дуогабар түһэрсиллэр уонна төлөбүр оҥоһуллар, ол кэнниттэн мэдиссиинискэй көмө оҥоһуллар. Ити быраабыла тутуһуллубатаҕына, эмтэнээччи төлөбүртэн аккаастанар, БМС территориятааҕы пуондатын суһал лииньийэтигэр үҥсүү хаалларар бырааптаах.

Онтон быраас, төттөрүтүн, эн балыыһаҕа киирэриҥ уонна өр кэмҥэ кэтээн көрүүгэ сылдьарыҥ наадатын быһаардаҕына, урукку курдук, эйигиттэн ханнык да төлөбүр ирдэниллибэт. Барытын БМС территориятааҕы пуондата төлүүр.

– Ыарыһах кимин-тугун, эмтэнэрин биллэрбэт түбэлтэтигэр (анонимность).