Михаил Николаев тыйаатыр туһугар ис сүрэҕиттэн кыһаллара

Бастакы бэрэсидьиэммит, Аар Дархаммыт, саханы саха гыммыт, саха кутун-сүрүн, төрүт өйүн уһугуннаран, саха норуота сахатынан кэрэ буоларыгар олоҕун тиһэх күнүгэр диэри турууласпыт ытык киһибит Михаил Ефимович Николаев суох буолбутунан, П.А. Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатыра — дьиэ кэргэнигэр, чугас дьонугар, Саха норуотугар дириҥ кутурҕанын биллэрэр.

Михаил Ефимович олохтон күрэммитин туһунан ыар сурах биһигини барыбытын сүрэхпитин, дууһабытын аймаата… Саха норуота тугунан да солбуллубат ыар сүтүктэннэ, бары эмискэ тулаайахсыйан хааллыбыт…

Куруук күлэн-үөрэн: “Хайа, хайдах олордугут, тугу саҥаны туруордугут?” диэн мичээрдээбитинэн тыйаатырбыт аанын аһан киирэн кэлэрэ, ол бэйэтэ эмискэ орто дойдуттан барбыта киһи итэҕэйиэн баҕарбат иэдээнэ буолла. Биһиги, Саха тыйаатырын дьоно, суон дурдабыт, халыҥ хаххабыт, харысхалбыт, көмүскэлбит, күндү, сүдү киһибит эмискэ суох буолан хаалла.

Михаил Ефимович 1991 сылтан Саха сирин бастакы бэрэсидьиэнинэ талыллыаҕыттан, биһиги, саха омуга атын омуктартан туох да итэҕэһэ суох бары хайысханан сайдыахтаахпыт диэн үлэтин саҕалаабыта уонна ону барытын олоххо киллэрбитэ. Кини, туох хайа иннинэ, култуураҕа уонна духуобунаска сүрүн болҕомтотун уурбута, «Култуура уонна духуобунас — судаарыстыба сайдар тирэҕэ» диэн санаатын сирдьит оҥостубута. Саха сайдыылаах, үөрэхтээх, күүстээх санаалаах, үрдүк култууралаах омук буолуохтаах диэн култуура, искусство, духуобунас, норуот айымньыта, саха итэҕэлэ, сиэрэ-туома сайдарыгар күүстээхтик үлэлээбитэ. Ол түмүгэр оҕолорбутугар Муусука үрдүкү оскуолатын олохтообута, олороллоругар, үөрэнэллэригэр Канадскай дэриэбинэни туттарбыта. Саха балетнай оскуолата аһыллыбыта, олорор, үөрэнэр дьиэлэрэ тутуллубута. Онтон да атын култуура уонна искусство тэрилтэлэрэ баар буолбуттара. Дьиэтэ суох Саха тыйаатыра кэмниэ-кэнэҕэс 2000 сыллаахха бэйэтэ бас билэр уораҕайдаммыта. Ол түмүгэр Саха тыйаатыра – сахаларга эрэ буолбакка, бырааттыы норуоттарбытыгар барыларыгар духуобунай киин кэриэтэ буолбута. Ол курдук буряттар, алтайдар, тувиннар, хакастар, калмыктар, башкирдар, татаардар, монголлар, дьоппуоннар, кытайдар о.д.а. элбэх омук тыйаатырдара мустан, аан дойду норуоттарын култууратын, искусствотын саҥа Саха тыйаатырын дьиэтигэр, кини сыанатыгар көрдөрбүттэрэ.

Михаил Ефимович ханна да буоллар, тыйаатырбыт туһугар ис сүрэҕиттэн кыһаллара, ыалдьара, өрүү сураһара, киниэхэ аналлаах түмсүүлэри, көрсүһүү киэһэлэрин, бэлиэ күннэрин бэйэтин Сахатын тыйаатырыгар ылара. Былырыын күһүн 85 сааһын туоларыгар Саха тыйаатырыгар үбүлүөйүн ылыан баҕарарын туһунан баҕа санаатын эппитэ, тыйаатыр кэлэктиибэ бүттүүн бэлэмнэнэ сырыттахпытына, доруобуйатын туругунан кэлбэтэҕэ…

Ытыктыыр, таптыыр Аҕа баһылыкпыт, Михаил Ефимович, Эн, сүдү, кэрэ, сырдык мөссүөнүҥ Эн туттарбыт Сахаҥ тыйаатырыҥ хас биирдии муннугар, эркинигэр үйэлэр тухары хаалыаҕа, биһиги өйбүтүгэр-сүрэхпитигэр, үйэттэн үйэлэр тухары умуллубат уот сулус буолан умайыа… Бырастыы…

Былатыан Ойуунускай аатынан Саха тыйаатырын бар дьоно