«Мин идэм – ИТ» куонкурус – олоҕу сайыннарыыга

«Мин идэм – ИТ» Бүтүн Арассыыйатааҕы куонкурус Саха сиригэр 2016 сылтан ыытыллар уонна эдэр көлүөнэҕэ ИТ эйгэтигэр биир суолталаах уонна киэҥ далааһыннаах тэрээһин буолар.

9 сыл иһигэр 25000-тан тахса кыттааччыны хабан, РФ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлэ Михаил Мишустин өттүттэн өйөбүлү ылан, 2023 сылга аан бастаан федеральнай таһымҥа тахсыбыта. 2024 сыллаахха «Мин идэм – ИТ» куонкурус «Арассыыйа хакатоннара» национальнай бириэмийэ чэрчитинэн «Оскуола бастыҥ хакатона» билиниллэн, РФ Үөрэҕин министиэристибэтин оскуола оҕолоругар уонна устудьуоннарга аналлаах олимпиадаларын уонна куонкурустар официальнай испииһэгэр киирбитэ.

Куонкурус эрэгийиэннээҕи операторынан «СӨ Идэни үрдэтэр киинэ» эбии үөрэхтээһин автономнайа суох тэрилтэтэ буолар.

2024/2025 үөрэх дьылыгар куонкурус Саха сирин бары муннуктарыттан 8000-тан тахса оскуола үөрэнээччитин уонна устудьуону хаппыта. Куонкурус эрэгийиэннээҕи түһүмэҕэ өрөспүүбүлүкэ оройуоннарыгар 2024 сыл сэтинньи 5 күнүттэн муниципальнай түһүмэхтэртэн саҕаламмыта. 1600-тэн тахса оскуола үөрэнээччитэ уонна устудьуон кыттыылаах 50 хакатон ыытылынна. Саамай киэҥ далааһыннаах муниципальнай куонкурус Дьокуускай куорат хакатона буолла, онно 64 хамаанда уонна 192 оҕо кытынна. Аны хакатоннартан ураты өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн оскуола оҕолоро уонна устудьуоннара цифровой үөрэхтээһиҥҥэ уонна идэҕэ туһулааһыҥҥа онлайн-тургутугу аастылар.

Куонкурус чэрчитинэн экспертэри өйүүргэ, кинилэри салгыы үөрэтиигэ Дьокуускайдааҕы сибээс уонна информационнай технологиялар кэллиэстэрин баазатыгар Методическай киин тэрилиннэ. Методическай киин идэтийбит экспертэр холбоһуктарын талыынан уонна үөрэтиинэн дьарыктаныаҕа.

Бу сезоҥҥа биир саҥа сүүрээнинэн – «Мин идэм – ИТ» куонкуруска сыыппара платформатын киллэрии буолар. Маны урукку күрэхтэһиилэр кыттыылаахтара уонна экспертэр, «Смартом» хампаанньа бэрэстэбиитэллэрэ оҥордулар. Сыыппара платформата куонкурус кыттыылаахтарын хамаандаҕа түмэр, рейтиннэрин оҥорор, ону тэҥэ тэрийээччилэргэ күрэхтэһии түһүмэхтэрин ыытар инструменнары биэрэр уонна кыттааччылар үлэлэрин салгыы кэтээн көрөр кыаҕы биэриэҕэ.

Быйылгы куонкурус эрэгийиэннээҕи түмүктүүр түһүмэҕэ олунньу 28-н кулун тутар 2 күнүгэр диэри «Үлэ кыбаартала» айар кластерга буолан ааспыта. Күрэхтэһии бүтэһик түһүмэҕэ хакатон быһыытынан ыытыллыбыта, онно кыттааччылар үс күн устата ИT-бырайыактарын прототиптарын оҥорон дьүүллүүр сүбэ иннигэр көмүскээбиттэрэ. Сорудах быһыытынан оскуола оҕолоругар «Патриот» ыччат киинин саайтын оҥоруу, «Якутск» ИT-пааркаҕа аналлаах видео оонньуулар уонна AfishaYkt сервис сүрүн сирэйин саҥаттан оҥоруу курдук араас бырайыактары туруорбуттара.

Финал устата тухары кыттааччылар түмүк презентация оҥорон, араас тэрээһиннэргэ сылдьан, эксээмэни ааһан, бастыҥ хамаандалар кэккэлэригэр киирэргэ таһаарыылаахтык үлэлээбиттэрэ. Маны таһынан, түһүмэхтэри сыаналааччыарга анаан сыыппаралар компетенциялары сайыннарыыга уонна уопут үллэстиитигэр туһуламмыт анал үөрэх бырагыраамата ыытыллыбыта. Быйыл финал сүрүн өрүтүнэн – күрэхтэһиилэргэ кыттыы хаачыстыбатын тупсарыы, ону тэҥэ кыттааччылар уонна тэрийээччилэр алтыһыыларыгар туһуламмыт сыыппара платформатын киллэрии буолла.

Уопсай бириис пуондата 1000 000 тахса солкуобай этэ, ону 30 хамаанда уонна 6 биирдиилээн ааты ылбыттар ыллылар. Кыттааччылар бары үрдүк таһымнаах бэлэмнээхтэрин, айар дьоҕурдарын көрдөрдүлэр, бу куонкурус эдэр ыччат ИT үөрэҕин уонна сатабылын сайыннарыыга суолталааҕын бигэргэтэр.

Онтон күрэхтэһии Бүтүн Арассыыйатааҕы финала дойду саамай арҕаа эрэгийиэнигэр – «Ростех Арена» стадионугар аан бастаан ыытылынна. Муус устар 7-9 күннэригэр Калининград куоракка 144 кыттааччы күөн көрсүбүтэ.  Сезон саҕаланыаҕыттан 15 тыһыынчаттан тахса киһи кыттыбыта да, улахан сүүмэрдээһини ааһан, Бүтүн Арассыыйатааҕы финалга 150 эрэ киһи ыҥырыллыбыта.

Саха сирин 6 бастыҥ оскуолалар уонна устудьуоннар хамаандалара көмүскээбитэ. Хамаандалар 4 трегинэн үлэлээбиттэрэ, финалистар «Арассыыйа лиидэрдэрэ», «Росатом», «QWERTY.TOWN» уонна «Zunami» сорудахтарын толорбуттара.  Үс күн устата хамаандалар бородууксуйа бэлэм прототибын оҥорон, судьуйа хамыыһыйатын иннигэр ситиһиилээхтик көмүскээбиттэрэ.

Куонкурус көмөтүнэн тыа сирин оҕолорун көхтөрө улаатта. Социальнай кыһалҕалары быһаарарга туттуллар сыыппара бородууксуйатын оҥорууга кыттааччылар технологическай сатабыллара уонна кыахтара биллэрдик үрдээбит, сайдыбыт. Информационнай технология эйгэтигэр оҕо уонна ыччат техническэй айар дьоҕурун сайыннарыыга сөптөөх ньыма быһыытынан бииргэ үлэлээһин ситимин оҥорорго билиҥҥи ИT-исписэлиистэри тардыы кыаллар буолла.