Намҥа «Туйаарыма Куо» дыраама-олоҥхону тыа сирин олохтоохторо туруордулар (ВИДЕО)

Бу күннэргэ Нам сэлиэнньэтин М.К.Аммосов аатынан Култуура уонна духуобунай сайдыы дыбарыаһыгар  икки күн устата үс көстүүлээх «Туйаарыма Куо» музыкальнай дыраама-олоҥхо премьерата буолан ааста. 

Олунньу 10 күнүгэр — Нам улууһун төрүттэммит күнүн намнар бу «Туйаарыма Куо» олоҥхону туруоран бэлиэтээтилэр. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, манна 11 нэһилиэк олохтоохторо кыттан, суолталаах  норуот бырайыагынан буолла.

— Былырыын баччаларга ускуустуба диэйэтэлэ, Сергей Зверев аатынан национальнай интруменнар орекстрдарын кылаабынай дирижера уонна уус-уран салайааччыта Николай Петров уонна «Нам» биир дойдулаахтар түмсүүлэрин  бырабылыанньатын дьоно миэхэ киирэн бу бырайыагы олоххо киллэрэр туһунан тыл көтөхпүттэрэ.  Оччолорго олох киһи өйүгэр баппат баараҕай бырайыак курдуга. Ол эрээри намнар киэн туттар киһибит, судаарыстыбаннай диэйэтэл, Саха сирин автономиятын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ  Максим Аммосов төрөөбүтэ 125 сыла, өрөспүүбүлкэбит төрүттэммитэ 100 сылыгар анаммыт бэлиэ сыл  былааныгар киллэрэргэ санаммыппыт.  Нам улууһа Бэдьээлэ, Буоратай курдук олоҥхоһуттарын киэн туттар.  21-с үйэҕэ кинилэр туйахтарын ыччаттарбыт хатаралларыттан ис дууһабытыттан үөрэбит. Нам улууһунааҕы Олоҥхо ассоциацията бастыҥ үлэтинэн, 500 тыһыынча солкуобай бириэмийэнэн бэлиэтэммитэ.  Олоҥхобут дьиэтэ аҕыйах хонуктааҕыта 6,5 мөлүйүөн солкуобайдаах өрөспүүбүлүкэ гранын ылла. Төрүт үгэстэри уонна дьарыкпыты, култуурабытын сайыннарыыга улуустааҕы тосхол ылыммыппыт. Ол онно сөп түбэһэн, үбүлүөйдээх сылбыт чыпчаалынан бу «Туйаарыма Куо» дыраама-олоҥхо буолла, — диэн бэлиэтээтэ улуус баһылыга Юрий Слепцов биир дойдулаахтарыгар махтал тылын этэригэр.

СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Нам улууһун Бочуоттаах гражданина, «Нам» биир дойдулаахтар түмсүүлэрин салайааччыта Гаврил Местников «Намҥа бүгүн Былатыан Ойуунускай иккистээн төнүннэ. Кини бастакы сырыытыгар тырыбынаттан уоттаах-төлөннөөх тылы эппитэ, иккис сырыыта — 21-с үйэҕэ»Туйаарыма Куо» дыраама-олоҥхото. Биһиги  ускуустуба диэйэтэлэ Николай Петрову кытта 15 мүнүүтэ иһигэр бу бырайыак туһунан кэпсэтэн баран, баһылыкка киирбиппит. Ол кэпсэтиибит түмүгэ — бу бүгүҥҥү дыраама-олоҥхо премьерата, — диэн эппитин көрөөччүлэр дохсун ытыс тыаһынан бигэргэттилэр.

СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Нам улууһун, Нам сэлиэнньэтин уонна 2-с Хомустаах нэһилиэгин Бочуоттаах гражданина Мария Габышева «Саха сирэ» хаһыакка санаатын маннык үллэһиннэ:

— 2021 сыл бүтүүтэ РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, Сергей Зверев-Кыыл уола  аатынан национальнай инструменнар оркестрдарын салайааччыта, дирижер Николай  Петров  «Нам» биир дойдулаахтар түмсүүлэрин салайааччытыгар Гаврил Местниковка “намнар култуура дыбарыаһын тута сылдьаҕыт. Ол үбүлүөйдээх сылга үлэҕэ киириэхтээх. Онно култуура сайдыытын, тыа сирин уус-уран самодеятельноһын таһыма үрдээбитин көрдөрөр дьоһун  классическай айымньыны туруоруохха. Мин үлэлииргэ бэлэммин диэн этии киллэрбит.  Гаврил Гаврильевич бу этиини ылынар уонна миэхэ сорудах биэрэн, Николай Петров хамаандатын кытта улуус баһылыгын кытта кэпсэпиппит.  Ити былырыын баччаларга этэ.  Кэпсэтии Дыбарыас аһыллыытыгар олохтоох композитор Василий Зырянов муусукатыгар  “Туйаарыма Куо» дыраама-олоҥхону туруорарга диэн быһаарыынан түмүктэнэр. Санаабар, баһылык Юрий Иннокентьевич итэҕэйэр-итэҕэйбэт, саарбахтыыр курдуга. Оттон мин Николай Павлович хамаандатын  билэрим,  таһымнарын үрдүктүк сыаналыыр буолан,  дьоммор эрэллээх этим. 

  Бу оркестр улахан кэскиллээх хамсааһыны саҕалаата. Өрөспүүбүлүкэ  профессиональнай кэлэктииптэриттэн биир бастакынан “Муусука барыбытыгар» бырагыраама олоххо киириитигэр тыа сирин култууратын, уус-уран самодеятельность таһымын үрдэтиигэ тугунан да сыаналаммат көмөнү, үлэни ыыппытын бу музыкальнай дыраама-олоҥхо туоһулуур. Улуус нэһилиэктэриттэн талыллан, ”Туйаарыма Куоҕа” кыттыбыт толорооччулар толорор култууралара үрдүгэ, таҥастара-саптара, кэми-кэрдиини сөпкө көрдөрүүлэрэ — барыта табыллыбыт. Анал идэлээх дьон тыа сирин дьонун талааннарын чочуйбуттара харахха быраҕыллар. Намнар  биир дойдулаахпыт,  сэдэх талааннаах самодеятельнай композитор Василий Зырянов аатын тилиннэриигэ дьоһун үлэнэн буолла.  Биһиги култуура диэйэтэлигэр Николай Петровка махталбыт муҥура суох. Бу буолар Ийэ дойдуга бэриниилээх буолууну иитии диэн! «Талаан  тыа сиригэр баар. Норуот кэскилэ  тыа сириттэн түстэнэр” диэн бэргэн  этии олохтооҕун биир дойдулаахтарым бигэргэтэн, икки бүк дьоллоннум.

«Туйаарыма Куо» дыраама-олоҥхо туһунан икки көлүөнэ бэрэстэбиитэллэрин санааларын кэрэхсээн истиҥ уонна көрүҥ (2-с уонна 3-с видео).

Дьэ, ити курдук, Нам улууһун талааннаах дьоно атын улуустарга «маннык олоҥхо дырааманы көрдөрүөххэ сөп» диэн холобур көрдөрдүлэр. Сиһилии бу сонун тэрээһин туһунан «Саха сирэ» хаһыакка сырдатыахпыт.

Петров Николай Павлович — известный музыкант и деятель искусств, главный дирижер и художественный руководитель оркестра национальных инструментов НТТ РС(Я) им. С.А.Зверева — Кыыл Уола, заслуженный деятель искусств Республики Саха (Якутия), член Союза театральных деятелей РФ и Союза музыкальных деятелей РС (Я), кавалер знака отличия «Гражданская доблесть» РС (Я), обладатель раритетного приза «Золотой галстук Григоряна» и нагрудного знака Министерства культуры РФ «За вклад в культуре», диплома Российского культурного благотворительного Фонда «Дом Дягилева», Гранта Президента Республики Саха (Якутия) в области искусства за музыку танцевального спектакля «Айыы аймаҕа» («Серединный мир»), Почетный член Совета Санкт-Петербургского музея им. В.В.Набокова.