Хаартыска: Мария Васильева, СИА.
“Нуучча географическай ааттара: арыйыы историята” үөрэтэр-сырдатар бырайыак Соҕуруу-Чуумпу акыйаан эрэгийиэнин үөрэтэр киин уонна Бэрэсидьиэн граннарын пуондатын өйөбүллэринэн Миклухо-Маклай аатынан пуонданан торумнаммыта.
Океанияҕа география ааттарын нууччалыы “араҥатыгар” ураты болҕомто ууруллар: нууччалыы историческай сир ааттара аан дойдуну научнайдык үөрэтиигэ төһүү буолан, аан дойдуга саҥа каарталар тахсыбыттара. 2021 сыллаахха “Российское цивилизованное наследие: русские топонимы в южной части Тихого океана” (М, 2021) таһаарыыга Арассыыйа наукатыгар аан бастаан Океанияҕа 129 нуучча географическай ааттарыттан турар испииһэк тахсыбыта. Арассыыйа учуонайын Миклухо-Маклай-аччыгый (РНА Илиҥҥи дойдулары үөрэтиигэ института) уонна Австралия учуонайа Елена Говор бииргэ үлэлээһиннэрин түмүгэр география бу эбийиэктэрэ хаһан, ханнык Арассыыйа чинчийээччитинэн, ким уонна туох эрэ аатынан ааттаммыттара тиһиллибитэ. Ону тэҥэ бу сир-уот аныгы ааттара, чопчу координаттара ыйыллыбыта. Бу испииһэккэ олоҕуран нуучча историческай ааттарын түмэр виртуальнай каарта бэлэмнэммитэ: https://oceania.mikluho-maclay.ru/map/
Бырайыак саайтыгар: https://oceania.mikluho-maclay.ru уонна социальнай ситимнэринэн #Русскиетопонимы хэштегинэн оскуолаҕа үөрэтиигэ туһалаах история, география туһунан иһитиннэриилэр, ону тэҥэ үөрэххэ уона бэйэ дьарыктанарыгар туһаныллар иһитиннэриилэр тахсыбыттара. Бу нуучча географическай ааттарын үөрэтиигэ, билиини-көрүүнү хаҥатыыга көмөлөһүөҕэ.
Бырайыагы үлэлэтии кэмигэр аан дойду каартатыгар өссө да киллэриллэ илик историческай ааттары киллэрии боппуруоһун быһаараллар. Историяны билии уонна бу салааҕа Арассыыйа киллэрэр кылаатын сыаналааһын ааспыт кэмҥэ ытыктабылы үөскэтэр, үтүө үгэстэри салгыырга төһүү буолар.
Онон сибээстээн, 25 мүнүүтэ уһуннаах “Нуучча атлаһа” научнай-популярнай үс киинэ бэлэмнэннэ. Бу киинэлэр 5-9 кылаастар үөрэнээччилэригэр туһалаах буолуохтара. Айаны уонна саҥа географическай арыйыылары сэргээччилэр эмиэ биһириэхтэрэ:
https://youtu.be/vrgMBYbOAmM “Русский Атлас” (бастакы киинэ)
https://youtu.be/M-NB5lL6TpI “Русский Атлас” (иккис киинэ)
https://youtu.be/WTXJMl87IYE “Русский Атлас” (үһүс киинэ)
YouTube ханаалыгар: https://bit.ly/3hyy3kL
ВК: vk.com/video/playlist/-133186284_14
Миклухо-Маклай аатынан пуонда пресс-сулууспата
Ааспыт сууккаҕа Саха сиригэр 11 буруйу оҥоруу бэлиэтэммитин туһунан СӨ Борокуратуурата иһитиннэрэр. 1986 с.т. эр…
Соторутатааҕыта социальнай ситимнэринэн икки этээстээх үүтээн видеота тарҕаммыта. Бултуу кэлбит эр киһи сөҕөн, "лүүстүрэлээх, бильярдтаах,…
Томпо улууһун Хаандыгатыгар киин уулусса устун куобах ойуоккалаабыт. Олохтоохтор түбэһэ көрөн видеоҕа устубуттарын, «Томпонский вестник»…
Нерюнгрига "Якутуголь" хампаанньа байытар фабрикатыгар буолбут эстиигэ эчэйбит үлэһит тыына быстыбытын туһунан СӨ Доруобуйа харыстабылын…
Бүгүн, ыам ыйын 12 күнүгэр, Саха сирин сорох улуустарыгар +15 кыраадыс буолара күүтүллэр диэн УГМС…
Кыайыы күнэ. Муҥура суох үөрүү, харах уута аргыстаах, кыырыктыйбыт чанчыктаах, өрөгөйдөөх бырааһынньык! Ити билигин, итинник…