Оҕолор саахыматы баһылыыллар

“Белая ладья”

Арассыыйаҕа саахымат оонньуута өрө тутуллар. Оҕолорго “Белая ладья” Бүтүн Арассыыйатааҕы күрэхтэһии сыллата ыытыллар. Сахабыт сиригэр эмиэ үтүө үгэс буолан, күрэхтэһиилэр сыллата буолаллар. 14-гэр диэри саастаах Дьокуускай куорат оҕолорун түөртүү оонньооччулардаах хамаандалара “Белая ладья” I түһүмэҕэр түмсэн күрэхтэстилэр. Сүрүн судьуйанан Бүтүн Арассыыйатааҕы категориялаах судьуйа Гаврил Винокуров үлэлээтэ. Физико-техническэй лицей хамаандата бастаата, 2 № политехническай оскуола — иккис, куорат классическай гимназията үһүс бириистээх миэстэлэргэ тигистилэр.

Физико-техническэй лицейтэн Давид Местников уонна 2 № оскуолаттан Сайаана Аргунова биир да хотторуута суох оонньоотулар. 2 № оскуола саахымаччыт оҕолоро Артур Васильев уонна Алена Румянцева биирдии эрэ хотторуулаах үчүгэй оонньуулары көрдөрдүлэр.

“Белая ладья” II түһүмэҕэр улуустар уонна Дьокуускай куорат кыайыылаах хамаандалара утарыта көрсүөхтэрэ. Бастыҥнар Сочига Бүтүн Арассыыйатааҕы “Белая ладья” күрэхтэһиитигэр тиийэн кыттыахтара, Саха сирин чиэһин көмүскүөхтэрэ. Онон, күрэхтэһии эппиэтинэһэ улахан.

Арассыыйа кубога Аҕа баһылык бирииһигэр

Өрөспүүбүлүкэ национальнай художественнай музейын сиэдэрэй, киэҥ-куоҥ саалатыгар саахымакка Арассыыйа кубогын I түһүмэҕэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аҕа Баһылыгын бирииһигэр күрэхтэһии болҕомто киинигэр турда. Сахабыт сиригэр саахымат историятыгар аан бастаан ыытыллар улахан күрэхтэһии. Дойду аҕыс эрэгийиэниттэн биэс международнай гроссмейстердар: суруналыыс Дмитрий Кряквин, оҕолорго Арассыыйа сүүмэрдэммит хамаандатын сүрүн тириэньэрэ Михаил Кобалия, дойду саамай эдэр гроссмейстера 16 саастаах Володар Мурзин, Бурятияттан Антон Шомоев уонна Москваттан Арассыыйа кубогын былырыыҥҥы кыайыылааҕа Борис Грачев күрэхтэһии таһымын үрдэттилэр, киэргэттилэр. Сахабыт сириттэн өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөннэрэ, күүстээх спорт маастардара  Дмитрий Егоров, Нариман Мустафин, Павел Бекетов, Владимир Таппыров, саахымакка дьоҕурдаах оҕолортон Арсений Чумаевскай, Айсен, Айтал Местниковтар, “Белая ладья” кыайыылаахтара, 2024 с. Дьокуускайга буолар “Азия оҕолорун” Оонньууларыгар кыттыахтаах оҕолор бааллар.

Москваттан сылдьар сүрүн судьуйа Михаил Крюков этэринэн, быйыл 15-17 Арассыыйа саахымакка кубоктара ыытыллаллар, олортон 16 бастыҥнар бу сыл ахсынньы ыйыгар Ханты-Мансийскайга Арассыыйа кубогын хаһаайынынан ким буоларын быһаарсыахтара.  Маннык улахан таһымнаах саахымат күрэхтэһиитэ Дьокуускайга ыытыллыбыта саахымат сайдыытыгар улахан ситиһиинэн буолар. Биллэн турар, Саха сирин саахымаччыттара туһалаах оскуоланы ааһыахтара, элбэҕи сүһүөхтэрэ, үөрэниэхтэрэ. Гроссмейстердар күрэхтэһэллэрин таһынан, маастар-кылаастары, сеанстары ыыттылар. 31-с оскуола бэһис кылааһын үөрэнээччитэ Саша Иванов гроссмейстердары кыайталаан сөҕүүнү-махтайыыны үөскэттэ. Михаил Крюков художественнай музей дьикти хартыыналардаах сиэдэрэй саалаларга саахымаччаттарга оонньуур кыаҕы биэрбит Владимир Егоров бэрэсидьиэннээх Саха Өрөспүүбүлүкэтин саахымакка Федерациятыгар махталын биллэрдэ. Бүтэһик туурга диэри ким кыайыылаах тахсара биллибэт сытыы киирсиилэр буоллулар.

Интэриэһинэй, соһуччу түмүктэрдээх оонньуулар буолуталыыллар. Бэһис кылаас үөрэнээччитэ Саша Иванов гроссмейстердартан очко ылаттаан саахыматы таптааччылары сөхтөрдө. Олунньу 1 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Аҕа Баһылыгын бирииһигэр саахымакка буолбут Арассыыйа кубогын I түһүмэҕин кыайыылааҕа билиннэ.

Физкультурнай хамсааһын 100 чэрчитинэн А.К. Софронов 95 сыла бэлиэтэннэ

Саха сиригэр физкультурнай хамсааһын тэриллибитэ 100 сылын чэрчитинэн, Чурапчыны “Спорт туоната” дэппит Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, ССРС физическэй культуратын туйгуна,  “Урожай” физкультурнай-спортивнай общество бочуоттаах чилиэнэ, физкультура уонна спорт төлөннөөх пропагандиһа, уһулуччулаах салайааччыта уонна тэрийээччитэ Афанасий Кирикович Софронов 95 сылын биир дойдулаахтара, чурапчылар, тохсунньу 24 күнүгэр үөрүүлээх быһыыга-майгыга бэлиэтээбиттэрэ. Хас биирдии спорт ветерана физкультурнай хамсааһын 100, А.К. Софронов 95 сылларын кэрэһэлиир үбүлүөйдээх мэтээлинэн бэлиэтэммитэ кэрэхсэбиллээх.

Пааматынньыкка сибэкки дьөрбөтүн ууруу

Таһырдьа хойуу туманнаах тымныыттан чаҕыйбакка, спорт ветераннара Амматтан, Дьокуускайтан тиийэ кэлбиттэрэ. “Боотур Уус” стадиоҥҥа киириигэ туруоруллубут пааматынньыкка сибэкки дьөрбөтүн ууруу сиэрэ-туома өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытыллыбыта. Улуус баһылыга Степан Саргыдаев үбүлүөйдэр суолталарын, Афанасий Кирикович Софронов улуу тириэньэр Д.П. Коркинныын иккиэн санааларын холбоон, бэйэлэрин тула киэҥ актыыбы, общественноһы түмэн, киэҥ далааһыннаах хамсааһыны таһаарбыттарын тоһоҕолоон бэлиэтээбитин мустубут дьон болҕойон иһиттилэр.

Нэһилиэктэринэн хапсаҕай түһүлгэтэ

А.И. Федотов аатынан спортивнай комплекс саалатыгар нэһилиэктэр икки ардыларыгар сыл устата ыытыллыахтаах улуус комплекснай Спартакиадата хапсаҕай күрэхтэһиитинэн саҕаланна. Улуус баһылыга Степан Саргыдаев, Ил Түмэн физическэй культураҕа уонна спорка cис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Михаил Гуляев, Саха Өрөспүүбүлүкэтин “Барҕарыы” фондатын салайааччыта Альбина Поисеева эҕэрдэлэрин тиэртилэр. Нэһилиэктэр баһылыктара хамаандаларын салайан аҕаланнар, бэйэлэринэн кыттан, икки көбүөрүнэн тыастаахтык бырахсан, сытыы хапсыһыылар буоллулар. Уон биэс кыра уонна улахан нэһилиэктэр тоҕустуу хапсаҕайдьыттара утарыта тахсан киирсибиттэригэр, кыра нэһилиэктэргэ  Хайахсыт, Хадаар, Арыылаах, улахан нэһилиэктэргэ Чурапчы, Хоптоҕо, Хатылы бастааннар уонна, туһааннааҕынан, иккис-үһүс миэстэлэргэ тиксэннэр rубоктарынан наҕараадаланнылар.

Үөрүүлээх мунньах

“Айылгы” сынньалаҥ киинигэр спорт ветераннарынан, физкультура-спорт актыыбынан туолбут саалаҕа, үбүлүөйдээх мунньаҕы улуус баһылыгын солбуйааччы Мария Кронникова салайан ыытта. Улуус баһылыга Степан Саргыдаев үбүлүөйдээх дьаһалларга кыттыыны ыла кэлбит ветераннарга эҕэрдэтин уонна махталын тиэртэ. Физкультура уонна спорт киэҥ историятын хабар, дириҥ ис хоһоонноох дакылаат Саха сиригэр физкультурнай хамсааһыны 2023 сыллаахха өрөспүүбүлүкэ бөдөҥ салайааччылара М.К. Аммосов, П.А. Ойуунускай, И.Н. Барахов түстээбиттэрин, Н.Д. Кривошапкин – Уот-Субуруускай киэҥ хоннохтоохтук үлэлээбитин, сир-ахсын спортивнай секциялар тэриллэн, ГТО туттарыыларыгар күргүөмнээх үлэ барбыта бэлиэтэннэ.

Афанасий Кирикович Софронов эрчимнээх эдэр саастарыттан спордунан үлүһүйэн дьарыктаммытын, өрөспүүбүлүкэҕэ орто уһуннаах сиргэ сүүрүүлэргэ бастыырын, пелучилищены бүтэрбитин, Н.Н.Тарскай дьаһалынан Москваҕа үөрэммитин, өрөспүүбүлүкэҕэ “Колхозник”, “Урожай” обществолары салайбытын, онтон бэйэтин көрдөһүүтүнэн Чурапчыга спорду салайан,  спортивнай секцияларга дьоҕурдаах ыччаттары анаталаан үлэлэппитин, оройуону 19-с миэстэттэн биир-икки сыл иһинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ инники күөҥҥэ таһаарары ситиспитин, спорт имбэртээрдэрин, снарядтары булуталыырын, дойду киин куораттарынан сылдьыталыырын, дьоҕурдаах тренердэри аҕалтаан олохтоох ыччаттары үөрэтиини, дьарыктааһыннары ыыттарарын,  кыайыылары аҕалтыыр бастыҥ спортсменнар тахсыталаабыттарын, Саха АССР, ССРС бастакы маастардар кимнээх буолалларын дакылааччыт ааттаталаата.

Сүрүн соруктары туруорарыгар, улуус баһылыга бары уон сэттэ нэһилиэкr’спорт иснтруктордара  анаммыттарын, тустуу филиаллара аһыллыбыттарын, Кытаанахха хайыһар спордун сөргүтэр дьаһал бэриллибитин, физкультуранан уонна спордунан дьарыктанааччылар кэккэлэрин элбэтиини, оҕо спордун сайыннарыыга анал бырагыраама ылыллыбытын, өрөспүүбүлүкэ Спартакиадаларыгар, Тааттаҕа 2025 с. Манчаарыга, Ньурбаҕа 2027 с. Саха сирин норуоттарын Оонньууларыгар бастыыры, улуус комплекснай Спартакиадата А.К. Софроновка ананан ыытылларын, үлэ бастыҥ уопутун кэлэр көлүөнэҕэ тиэрдэри бэлиэтээтэ.

Спорт сайдыытыгар бөдөҥ кылааттарын киллэрбит, теннисчит, волейболист Виталий Неустроев; 1960-1970 сс. оройуон, өрөспүүбүлүкэ бастыҥ теннисчитэ, волейболиһа Альбина Поисеева; улуус спорка ветараннарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Герасим Платонов; А.К. Софронов сиэн балта, Амма улууһун баһылыгын солбуйааччы Ньургуйаана Илларионова; киин нэһилиэк баһылыга Владимир Сивцев, А.К. Софронов төрөөбүт-үөскээбит Одьулуунун нэһилиэгин баһылыга Людмила Ефремова; физкультура уонна спорт историятынан утумнаахтык дьарыктанар Виктор Дьяконов;  Саха Өрөспүүбүлүкэтин спорка ветераннарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Гаврил Сивцев; физкультура уонна спорт институтун ректора Иннокентий Готовцев; Ил Түмэн физическэй культураҕа уонна спорка сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Михаил Гуляев эҕэрдэ тыллары эттилэр, соруктары туруордулар.

Сахабыт сиригэр физкультурнай хамсааһын 100 уонна физкультура-спорт чаҕылхай салайааччыта, тэрийээччитэ Афанасий Кирикович Софронов 95 сылларыгар анаммыт дьаһаллар инникитин кэскиллээх үлэҕэ кынаттыахтара.

Баһылай Посельскай.