Оҕуруотчуттарга туһалаах сатабыллар

Оҕуруот аһын арассаадалааһын үгэннээн турар кэмэ. Кылгас сайыҥҥа оҕуруот аһын өлгөмнүк баһар туһугар ыал ийэлэрэ араас сатабыллары (лайфхак) туһаналлар. Онтон сороҕун билиһиннэрэбит.

Сиэмэни бэлэмниибит

Уопуттаах оҕуруотчуттар сиэмэни бэлэмнээһин син биир арассааданы олордуу кэриэтэ диэн этэллэр. Төһө хаачыстыбалаахтык бэлэмниирбититтэн өлгөм үүнүүнү ыларбыт эмиэ тутулуктаах. Бу хас да түһүмэхтэн турар.

1. Сиэмэни талыы.

Бириэмэни халтай ыыппат туһугар хаачыстыбалаах эрэ сиэмэни олордуллуохтаах. Көннөрү хараҕынан көрөн соччото суох, олус бытархай эбэтэр кураанах сиэмэлэри быраҕабыт. Онтон сиэмэ тыллыан дуу, тыллымыан дуу уулаах ыстакааҥҥа уган бэрэбиэркэлиибит. Үөһэ дагдайан тахсыбыт сиэмэлэри баһан ылан быраҕабыт, тимирбиттэри ылан үүннэрэбит.

2. Дезинфекциялааһын

Сиэмэ араас инфекциялаах буолуон сөп. Дьэ ол иһин сараасатын өлөрөр туһугар кэккэ судургу ньымалары туһанабыт. Холобур, 100 мл ууга 1 г марганцовканы кутан булкуйан баран сиэмэни отучча мүнүүтэ уган ылабыт уонна ыраас уунан сууйан кэбиһэбит. Эбэтэр аптекаттан 3% перекись водорода атыылаһан сиэмэни 10–15 мүн. сытыара түһэбит. Мантан да атын ньымалары эмиэ туһаныахха сөп.

3. Сиигирдии

Сиигиртэххэ, сиэмэ түргэнник тыллар. Маныаха сиэмэни хас да бүк тутуллубут кыра маарылаҕа эбэтэр таҥаска уган баран үрдүгэр кыратык сылаас уу (25–30 кыраадыс) кутуллар уонна быһа холуйан 12–24 ч. туруоруллар. Сорох сиэмэни (холобур, моркуоп) сиэмэтин икки суукка курдук сытыарыллар.

4. Стратификация

Үүнээйи итиини-тымныыны тулуйумтуо буоларын туһугар стратификация ньыматын оҥороллор. Ол аата сиэмэни сиигирдэн, бөскөтөн баран, тымныыга туруора түһэллэр. Атыннык эттэххэ, кыһыҥҥы усулуобуйаны тэрийэллэр. Бу ньыманы лавандаҕа, дьэдьэҥҥэ, онтон да атын сибэккилээх үүнээйилэргэ туһаныахха сөп. Сиэмэни сииктээх кумахха эбэтэр таҥаска суулаан баран холодильникка 2–4 нэдиэлэ туруораллар. Сииктээх буоларын туһугар кэмиттэн-кэмигэр ылан бэрэбиэркэлиир, уу кутар наада.

5. Үүнүүнү үрдэтэр ньымалары туттуу

Сорохтор сиэмэ үчүгэйдик тылларын уонна үүнээйи бөҕө-таҕа, ыарыыга бэринимтиэтэ суох буоларын туһугар үүнүүнү үрдэтэр ньымалары (стимуляторы роста) туһаналлар. Препараты ыйынньыгар хайдах ыйыллыбытын курдук ууга суурайыллар уонна сиэмэни сытыара түһүллэр.

6. Тылыннарыы

Тылыннарыы кураанах сиэмэни халтай олордууттан хааччыйар уонна түргэнник тахсарыгар көмөлөһөр.

Маныаха ирдэнэр:

— сиэмэни сииктээх таҥаска эбэтэр маарылаҕа суулуубут

— үрдүнэн таҥаһынан эбии сабан баран, сылаас сиргэ уурабыт (25–28 кыраадыс)

— таҥас өрүү сииктээх буолуохтаах

— көҕөрөн тыллаатын кытта буорга олордуллар.

7. Тымныыга туруоруу

Сиэмэни тымныыга туруора түстэххэ, үүнээйи итиини-тымныыны тулуйумтуо, хаһыҥҥа бэриммэт буолар. Маныаха саҥа атан, тыллан эрэр сиэмэни 12–24 чаас холодильникка сытыарыллар, онтон сылаас сиргэ ууруллар. Бу курдук иккитэ-үстэ хатыланар. Салгыы сиэмэни ирдэбилин тутуһан буорга олордуохха сөп буолар.

Сорохтор сиэмэ үчүгэйдик тылларын уонна үүнээйи бөҕө-таҕа, ыарыыга бэринимтиэтэ суох буоларын туһугар үүнүүнү үрдэтэр ньымалары (стимуляторы роста) туһаналлар.

Помидор сэбирдэҕэ үөнү-көйүүрү өлөрөр

Помидор алларааҥҥы сэбирдэхтэрин уонна хоннохторун дьаналыыр (быһар) идэлээхпит. Ол эрээри, оҕуруотчуттар бу быспыт сэбирдэххитин быраҕымаҥ диэн сүбэлииллэр, олус үчүгэй көөнньөрбө (настой) оҥоһуллар эбит. Маныаха дьаналаабыт сэбирдэхтэргитин иһиккэ угуҥ, үрдүгэр уута кутуҥ уонна икки-үс суукка туруора түһүҥ. Бу курдук органическай ньыманы оҥорон астаах үүнээйилэргэ ыстардахха үөнтэн-көйүүртэн харыстыыр дииллэр. Онтон көөнньөрбөнү балтараа-икки нэдиэлэ туруора түстэххэ, уоҕурдуу буолар эбит.

Бэс уонна харыйа мас иннэлэрэ

Даачаҕа үөскүүр үөнү-көйүүрү маҕаһыыҥҥа атыыланар химияны таһынан, өссө атын норуот ньыматынан суох оҥоруохха сөп эбит. Бу сырыыга бэс эбэтэр харыйа иннэлэрин туһаныллар. Ол курдук, 10 лиитирэлээх биэдэрэҕэ 2,5 киилэ иннэни уган баран толору уу кутуллар. Суурадаһыны күннэтэ булкуйа-булкуйа хараҥа сиргэ икки нэдиэлэ курдук туруоруллар. Икки нэдиэлэ ааспытын кэннэ суурадаһыны ылан сиидэлэниллэр, үрдүгэр биэдэрэ туолуор диэри эбии уу кутан уонна кыратык убаҕас мыыла эбэн бэриллэр. Мыыланы куттахха суурадаһын сэбирдэххэ үчүгэйдик сыстан тляттан, медяницаттан уонна да атын үөнтэн-көйүүртэн үчүгэйдик харыстыыр. Бэлэмнэммит убаҕас эми кэмиттэн кэмигэр көрөн киэһэ өттүгэр үүнээйини ыстарыллар.

Клубниканы харыстыыбыт

Клубниканы дьон эрэ буолбакка, чыычаахтар эмиэ сөбүлүүллэр. Ол гынан баран, кинилэр сытын буолбакка, өҥүн көрөн мусталлар эбит. Ол иһин албынныахха сөп диэн этэллэр. Хайдах? Кыһыл өҥнөөх бөдөҥ оҕуруолары эбэтэр атын өҥнөөх оҕуруону кыһылынан кырааскалыахха сөп. Клубника сибэккилээн бүтэн, астанан эрэр кэмигэр эрээттэр икки ардыларыгар тэлгэтэ ууруллар эбит. Амсайан көрөн баран сөбүлээбэккэ, сиэммэт ас дии санаан атын учаастакка куотуохтара диэн сүбэлииллэр.

Моркуоп сиэмэтин ыһыы кистэлэҥэ

Моркуобу кирээдэлэргэ биир тэҥник, арытын көрөн, олус хойуу гына ыспакка олордуллар. Ол эрээри, сиэмэтэ бытархай буолан ирдэнэрин курдук олордор кыаллыбат. Илиинэн ыстахха, сороҕор олус элбэх сиэмэ түһэн хаалар, сороҕор букатын кураанах буолар. Маныаха биир ньыма баар эбит — былаастык бытыылка. Бытыылка хаппаҕар биир сиринэн олус улахана суох, моркуоп сиэмэтэ эрэ батар дьөлөҕөс оҥоһуллар. Уонна бэлэм суолламмыт кирээккэлэргэ кыратык кута-кута сыҕарыйан иһиллэр.

БЭЧЭЭККЭ БЭЛЭМНЭЭТЭ ЛЮДМИЛА ПОПОВА.
ХААРТЫСКАЛАР: HTTPS://PXHERE.COM/RU, ОҤОҺУУ ӨЙ ОҤОРДО.