Олооһун

Олооһун диэн тугуй? Олооһун туохтан үөскүүрүй? Сааскы, сайыҥҥы, күһүҥҥү, кыһыҥҥы олооһуннар диэни истибиккит дуо?

Күнү утары сылдьар салгын сүүрээннэрин олооһун диэн ааттыыллар. Сайыҥҥы өттүгэр ардаҕы, кыһынан хаары аҕалар.

Олооһун кэмигэр соҕуруулуу-арҕаанан күүстээх тыал түһэр. Салгын баттааһына кыччыыр. Уу тыына күүһүрэр. Ол иһин ый туналыйар, күн «ууланар».

Сааскы олооһун ириэриини, былыты аҕалар. Сайыҥҥы олооһун — ардах уонна былыт. Күһүҥҥү олооһун сиппэрэҥи үөскэтэр. Кыһыҥҥы олооһуҥҥа сис былыт,  хаар кэлэр.

Олооһун кэмигэр ыарыһах киһи отуора хамсыыр. Сорох ардыгар сүргэтэ тостуон сөп. Салгын баттааһына намтаатаҕына сүрэх, сис, мэйии үлэтэ уларыйар, тымыр систиэмэтэ эмиэ араастык кэһиллиэн сөп.

Олооһун туохтан үөскүүрүй? Чинчийээччилэр этэллэринэн, акыйаантан итии салгын өрө көтөҕүллэр уонна тымныы салгын араҥатын үтэйэр. Ол түмүгэр күүстээх салгын сүүрээнэ үөскүүр.

Саха ыалын халандаарыттан,

«Айар» кинигэ кыһата, 2025 с.