Оскуола дьаарбаҥкатыгар дьаарбайдым

Үлэбин үмүрүтэ охсоот, саҥа үөрэх дьылын көрсө аһыллыбыт оскуола дьаарбаҥкатыгар сыананы үөрэтээри, Хомсомуол болуоссатын диэки хаамабын.

Харах халтарыйар

Стадион өттүттэн тута киэҥ-куоҥ балааккаларга киирэн үөрэх тэрилин көрөттөөбүтүнэн барабын. Аныгы оҕо үөрэнэригэр аналлаах табаар, мал-сал барыта баар. Урукку курдук биир күннүк, альбом, тэтэрээт буолбатах — ким хайдаҕы, тугу баҕарбытынан. Этэргэ дылы, халыҥ кумааһынньык эрэ ирдэнэр. Биир эркин барыта үрүсээк, иккис — тэтэрээт, үһүс — уруучука, харандаас… Сыллата тупсаран, саҥардан иһэллэр. Кэлин өссө бэлэм хахтаах 12, 18, 24 лиистээх, араас өҥнөөх тэтэрээттэри таһааран абыраатылар. 12 лиистээх маннык килиэккэ тэтэрээт 30 солк. Туспа тэтэрээт хаҕын ыллахха, син биир итиччэ суума барар ини. Оттон пенал эгэлгэтин ааҕан ситиллибэт. Мин көрдөхпүнэ, таҥастааҕар оҕо аймах манна элбэххэ дылы. Сорох балааккаларга номнуо уочарат ырааппыт.

Атыы эрээттэринэн

Үөрэх тээбириннэрин кэрийэн көрөн баран, аны таҥас сыанатын үөрэтэрдии эрээттэринэн хаамыталыыбын. Былырыыҥҥытааҕар сыана син үрдээбит. Үлэ күнэ буолан эбитэ дуу, атыылаһааччы аҕыйах. Орто саастаах дьахтартан кэлэн “атыылаһааччы аҕыйах быһыылаах дуу” диэн сэмээр ыйытабын. “Мин сыл аайы манна атыылыыбын. Саҥа аһыллан, дьон саҥа кэлэн эрэр”, — диэн хоруйдуур.

Кэккэлии турар атах таҥаһын атыылыыр дьахтартан тиийэн: “Дьон кэлин онлайн атыылаһан таҥнар буолла дииллэр. Ол атыыгытыгар биллэр дуо?” — диэн туоһулаһабын. Онуоха: “Атыыһыттаабытым ыраатта. Валдбериһынан сакаастыыллар дииллэр эрээри, дьаарбаҥкаҕа кэлээччи син биир элбэх. Саха киһитэ илиитинэн тутан-хабан, хараҕынан илэ көрөн, кэтэн көрөн ыларын ордорор”, — диэн быһаарар.

Аахсыйа — күүстээх угуйук

Бу хаама сылдьан аахсыйа күүстээх угуйук эбит диэн түмүккэ кэлэбин. Ханна “Скидка 50%” диэн суруктаах — онно дьон элбэх. Атыы эрээттэрин ортотун диэки саха дьахтара оскуолаҕа кэтиллэр таҥастары сэргэ 50% чэпчэтиилээх улахан оҕоҕо, улахан киһиэхэ сөптөөх толстовкалары, спортивнай көстүүмнэри атыылыы турар. Онтон күһүҥҥү, кыһыҥҥы кууркаларга букатын 70% чэпчэтии биллэриллибит. Кэтэн көрөөччү да, ыйытааччы да баар.

Салгыы хаама түһэн баран, эдэр атыылааччы дьахтар аттыгар тохтоон, 1 кылаас үөрэнээччитигэр сөптөөх оскуола пуорматын көрөттүүбүн. “Быйылгыттан ГОСТ ирдэбилэ киирдэ дии. Ол туһунан истибиккит дуу?” — диэн ыйыталаһабын. “Ол тугуй? Суох” — диэн, хата, бэйэбиттэн ыйыппытыгар быһааран биэрэбин. “Биһиги бэйэбит тикпэппит, баабырыкаттан тута ылабыт”, — диэн хоруйдуур. Балааккаларга турар, биллэр-көстөр маҕаһыыннар сыаналара эһиэнинээҕэр ыарахан эбит ээ диэн кэпсэтиини салгыыбын. “Это цены за бренд”, — диэн хап-сабар этэр.

Манна даҕатан эттэххэ, куорат бу маҕаһыыннара оскуола дьаарбаҥкатыгар аспыт балааккаларыгар оскуолалар сайаапкаларынан, элбэх оҕолоохторго, биэнсийэлээхтэргэ о. д. а. социальнай чэпчэтиини көрөллөр эбит. “Маҕаһыыҥҥа оҕоҕутугар сөптөөх размергыт суох буолуон сөп. Манна даҕаны сорох таҥастар бүтэн эрэллэр”, — диэн эр киһи кэпсиир.

Түмүктээн эттэххэ, бастакытынан, быйыл сыана үөрэх тээбиринигэр, таҥаска-сапка даҕаны үрдээбит. Иккиһинэн, сахалыы тыллаах атыыһыттар элбээбиттэр. Урукку сылларга саха атыыһытын булар ахсааннаах буолара. Бу сырыыга омук кыыһа быһыылаах диэбитим, кимнээҕэр үчүгэйдик сахалыы саҥарар кыргыттар буолан биэрдилэр.

Чугас эргин улуустартан дьон саҥа кэлитэлээн эрэллэр быһыылаах. Элбэх оҕолоох-уруулаах ыал көстөн ааһаллар. Ол быыһыгар: “Быйыл спортивнай көстүүм ылбаппыт диэн быһаарыммыппыт дии”, — диэн дьахтар саҥата иһиллибитигэр хайыһа биэрбитим, 6–7 кылааска үөрэнэр кыыс оҕо ымсыырбыттыы успуорт таҥастарын одуулуу турар. Билигин атыылаһааччы аҕыйах, таларга таҥас элбэх. Онон табаар бүтэ, дьон элбии илигинэ, үлэ күнүн баттаһа баран атыылаһар табыгастаах эбит.