От ыйыттан хомунаалынай өҥө төлөбүрэ үрдээри турар

Сыл аайы от ыйын 1 күнүттэн хомунаалынай өҥө төлөбүрэ үрдүүр идэлээх. Быйыл да онтон туораабата, арай төһөнөн үрдүүрүн көрүөҕүҥ.

“2025 сыл от ыйын 1 күнүттэн биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр хомунаалынай өҥө иһин төлөбүр ортотунан  13,0 % үрдээри турар, — диэн иһитиннэрдэ Сыана бэлиитикэтин судаарыстыбаннай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Николай Бочков. – Сорох муниципальнай тэриллиилэргэ саамай улахан көҥүллэнэр туорааһын 2,1 % буолуоҕа, ол эрээри уопсай төлөбүрэ 15,1 %-тан тахсыа суохтаах. Сорох муниципальнай тэриллиилэргэ 8 эбэтэр 9 % буолуон сөп. Тоҕо диэтэххэ араас улууска хомунаалынай өҥө көрүҥэ араас-араас. Ким эрэ гааһынан, уотунан, кииннэммит ситиминэн сылытынар, ким эрэ маһынан оттунар”.

От ыйыттан субсидияламмат өҥөлөргө тарыып төһөнөн улаатар эбитий:

• Уокка — 15,8 %;
• Кытаанах бөххө (ТКО) — 9,4 % (өҥөнү оҥоруу араас буолан орто көрдөрүү);
• Айылҕа гааһыгар — 10,5 % (өҥөнү оҥоруу уонна туһаныы (сылытыныы, аһы астааһын) араас буолан, эмиэ орто көрдөрүү);
• Кытаанах оттукка (таас чох, мас) — 7 %.

Саха Өрөспүүбүлүкэтэ 05.12.2013 сыллаахха ылыммыт сокуонунан хомунаалынай өҥө маннык көрүҥнэригэр чэпчэтиилээх тарыып көрүллүбүтэ. Сыана үрдээһинэ ортотунан өрөспүүбүлүкэҕэ бачча буолуо:

• Сылааһы биэриигэ — 13 %;
• Итии ууга — 13,6 %;
• Тымныы ууга — 13,2 %;
• Ууну ыытыыга (водоотведение) — 13,1 %;
• Уотунан сылытыныыга — 14,6 %;
• Убатыллыбыт гааска — 16,0 %.

Манна тарыып араастык улаатыан сөп: ханна эрэ орто көрдөрүүттэн кыччыыр, ханныкка эрэ үрдүүр. Тоҕо диэтэххэ туһаныллыбыт хомунаалынай өҥө объемугар тарыыбы төгүллээтэххэ, төһөнү төлүөхтээҕиҥ тахсан кэлэр.

Ол курдук чэпчэтиилээх тарыыбы тэҥэ субсидияламмат тарыыбы учуоттаан туран, Дьокуускайга олорор үс киһилээх дьиэ кэргэн хомунаалынай өҥөтүн төлөбүрэ барыта холбоон баччанан үрдүөн сөп (ортотунан):

• Толору хааччыллыылаах кыбартыыраҕа (63 кв.м.) – 1635 солкуобайынан;
• Ситэтэ суох хааччыллыылаах кыбартыыраҕа (48 кв.м.) – 1425 солкуобайынан;
• Гааһынан сылытынар дьиэҕэ (90 кв.м.) – 838 солк.

“Биһиги өрөспүүбүлүкэбит экэнэмиичэскэй үүнүүтэ үчүгэй, онон тарыып үрдүүрүн куотан иһэр. Ол иһин нэһилиэнньэ дьиҥнээх хомунаалынай өҥө сыанатыттан 26 бырыһыанын эрэ төлүүр. Онтон атынын эрэгийиэн бүддьүөтэ уйунар.  Биһиги бүддьүөппүт  социальнай хайысхалаах буолан, нэһилиэнньэ көмүскэллээх. Уокка, гааска, сылытыныыга, итии ууга уонна ууну ыытыыга тыа сирин улуустарыгар көрүллэр намыһах тарыып оннунан хаалла.

Өскөтө хомунаалынай өҥө ороскуота дьиэ кэргэн холбуу дохуотуттан 15 %-нан улахан буоллаҕына, дьон аадырыстаах чэпчэтиини ылар бырааптаахтар. 2024 сылга бу субсидиянан 10,5 дьиэ кэргэн туһаммыта. Төлөммүт субсидия суумата 279, 2 мөл.солк. буолбута.

Ону таһынан Ил Дархан 33 №-дээх 2024 сыл муус устар 26 күнүнээҕи ыйааҕынан элбэх оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ хомунаалынай өҥөлөрүн төлөбүрүгэр  30 %-наах чэпчэтии киирбитэ. Онно СӨ бүддьүөтүттэн 52,8 мөл. солк. суума көрүллүбүтэ”, — диэн быһаарда судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ.